آینده اقتصاد کشور در گرو سرمایه‌گذاری است

وی با توجه به اتفاقات حوزه بین‌الملل، اهمیت داشتن چشم انداز مناسب برای صاحبان سرمایه در سال پیش رو را بیش از گذشته دانست و تاکید کرد: اطلاع از گزینه‌های محتمل در این زمینه با بهره‌گیری از تجارب و تحلیل‌های اقتصادی، برای فعالان اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است.
رشد اقتصادی پدیده‌ای بلند مدت است
در ادامه مسعود نیلی عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف با تاکید بر اینکه مفهوم رشد در اقتصاد، حرکت آن در بازه‌میان مدت و بلندمدت است و نه کوتاه مدت، افزود: هر هدفی مانند بهبود وضعیت توزیع درآمد و اشتغال که در راستای رفاه اقتصادی شهروندان مدنظر قرار می‌گیرد، وابسته به رشد اقتصادی است.
وی تصریح کرد: به همین دلیل برای پرداختن به مهم‌ترین متغیرهای اقتصادی مربوط به آینده، توجه به مبحث رشد، اجتناب ناپذیر خواهد بود.
اهمیت منبع رشد در اقتصاد
این تحلیل‌گر ارشد اقتصادی رشد مبتنی برعوامل تولید و رشد مبتنی بر بهره‌وری را از  مولفه‌های تعیین رشد اقتصادی کشورهای مختلف دنیا بیان و تصریح کرد: عاملی که می‌تواند منجر به استمرار رشد اقتصادی شود، رشد بهره‌وری و تکنولوژی می‌باشد. نیلی ملاک تحلیل ادامه دار بودن رشد اقتصادی کشورها را تامین رشد از طریق سرمایه‌گذاری یا رشد تکنولوژی دانست.
سرمایه‌گذاری؛ موتور رشد اقتصادی ایران
عضو هیئت علمی دانشگاه شریف با تاکید بر اینکه در اقتصاد ما هیچگاه نیروی کار عامل رشد نبوده و بهره‌وری نیز عملا در رشد اقتصادی ایران نقشی نداشته است افزود: موتور رشد اقتصادی در کشور ما سرمایه‌گذاری است.
نیلی گفت: عامل تعیین کننده رشد اقتصاد ایران در دهه‌های گذشته رشد موجودی سرمایه بوده است.
وی با بیان اینکه متوسط رشد موجودی سرمایه اقتصاد ایران از سال ۱۳۷۱  تا  ۱۳۹۰،  ۳٫۸درصد و رشد اقتصادی نیز ۳٫۹ درصد بوده است تصریح کرد: به این معنا که به میزان رشد موجودی سرمایه، رشد اقتصادی اتفاق افتاده و تا زمانی که این چارچوب در نظام اقتصادی ما وجود دارد باید میزان سرمایه‌گذاری را مورد توجه قرار دهیم.
این مدرس دانشگاه در ادامه گفت: رشد سرمایه‌گذاری ما تا قبل از دهه ۹۰ در کل اقتصاد به طور متوسط ۶٫۲ درصد و در دهه ۹۰ به منفی ۶٫۸ درصد رسیده است، به دلیل  اینکه میانگین رشد سرمایه‌گذاری  در این دوره منفی بوده است.
نیلی افزود: تا زمانی که رشد سرمایه‌گذاری از استهلاک کمتر باشد رشد اقتصادی منفی خواهد شد.
تاثیر رشد موجودی سرمایه در بخش ماشین آلات بر رشد اقتصادی
عضو هیئت علمی دانشگاه شریف با بیان اینکه موجودی سرمایه از دو بخش ساختمان و ماشین آلات تشکیل شده است تصریح کرد: بنابراین زمانی که موجودی سرمایه ما در بخش ماشین آلات منفی شده، رشد اقتصادی محقق نشده است.
نیلی افزود: سهم ماشین آلات از موجودی سرمایه در دهه ۹۰ کاهشی بوده، طبیعتا سهم ساختمان افزایش یافته و این امر منجر به کاهش کمیت و کیفیت موجودی سرمایه شده است.
نیلی ادامه داد:  با توجه به اینکه اغلب سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در کشورمان در بخش‌های نفت و گاز، صنعت، مستغلات، کشاورزی و خدمات می‌باشد و با توجه به حاصل شدن بخش اعظمی از منابع ما از طریق نفت و گاز، از سال ۱۳۸۸ رشد موجودی سرمایه نفت و گاز ما منفی شده و تاکنون نیز ادامه داشته که این میزان از رشد منفی موجودی سرمایه کشور، از دوران جنگ نیز بیشتر است.
وی وضعیت رشد موجودی سرمایه صنعت را از سال ۱۳۹۱ نیز منفی بیان و تصریح کرد: در بخش کشاورزی نیز به تازگی با رشد منفی مواجه شده ایم و تنها بخشی که هنوز رشد منفی پیدا نکرده است بخش خدمات است.
نیلی تاکید کرد این موضوع نشان می‌دهد قدرت ایجاد رشد موجودی سرمایه در اقتصاد کشور در حال کم شدن است.
در مخمصه رشد قرار گرفته ایم
این تحلیل‌گر اقتصادی با بیان اینکه در حال حاضر در مخمصه رشد هستیم و مادامی که این وضعیت ادامه یابد به سمت فقیرتر شدن خواهیم رفت، افزود: با این وجود امکان ایجاد تغییر این شرایط با دو سناریو وجود دارد.
نیلی تصریح کرد: اگر موجودی سرمایه ما طی ۱۰ سال در دوحالت به طور متوسط  ۲درصد یا ۴درصد در سال رشد یابد، به ترتیب نیازمند رشد سرمایه گذاری بالای ۷  و ۱۲ درصد در سال هستیم.
سناریوهای خروج از مخمصه
وی گفت: اگر شرایطی فراهم شود که امکان صادرات نفت مانند گذشته فراهم شده و کمی بیش از ۱میلیون بشکه در روز به صادرات نفتی ما اضافه شود و درآمد حاصل از صادرات نفت را نیز به صورت کامل در اختیار داشته باشیم، در صورت در پیش گرفتن رویکرد سرمایه‌گذاری با این منابع جدید ایجاد شده و امکان رشد موجودی سرمایه افزایش خواهد یافت و بخش خصوصی و دولت قادر خواهند بود کشور را از مخمصه رشد خارج کنند.
نیلی ادامه داد در سناریوی دوم نیز در راستای احیای رشد در اقتصاد، اگر بتوانیم معادل یک میلیون بشکه به ظرفیت تولید نفت کشور ظرف ۱۰ سال آینده اضافه کنیم،  رشد ۱۲ درصدی سرمایه‌گذاری سالانه محقق خواهد شد. ولی با توجه به شرایط موجود، ما نیازمند رشد مبتنی بر بهره‌وری هستیم.
رشد اقتصادی از طریق بهره‌وری انرژی
نیلی گفت: در صورتی که مبنای اصلی بهره وری اقتصاد ما بهره‌وری انرژی قرار گیرد یعنی معادل یک میلیون بشکه به صورت مطلق از مصرف انرژی کشور با تاکید بر گاز کم شود، قادر خواهیم بود از این محل در بازه زمانی ده ساله حدود ۲ درصد رشد اقتصادی ایجاد کنیم.
تاثیر جذب سرمایه گذاری خارجی در ایجاد رشد اقتصادی پایدار
سید کمیل طیبی، مدیر قطب اقتصاد بین‌الملل دانشگاه اصفهان نیز در این نشست با تاکید بر نقش موثر جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کمک به ایجاد رشد اقتصادی پایدار در کشورها تصریح کرد: جذب سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند بستر مناسبی برای ورود فناوری و تکنولوژی های مدرن به کشور را فراهم کرده و افزایش بهره وری و توسعه رشد اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.
در ادامه این همایش به سوالات حضار پاسخ داده شد.

اصفهان_محسن راعی