چگونه مواد شیمیایی مرغوب بخریم؟
از دید علم شیمی، مواد شیمیایی دستهای از مواد هستند که ترکیب شیمیایی ثابت با خصوصیات مشخص و معین دارند.
نکته‌ای که در رابطه با مواد شیمیایی وجود دارد، این است که امکان جداسازی عناصر سازنده آن‌ها با روش‌های فیزیکی وجود ندارد. حال با تمام این اوصاف، بسیاری از افراد به خرید مواد شیمیایی می‌پردازند تا با استفاده از آن‌ها امور گوناگونی را انجام دهند. البته پیش از خرید مواد شیمیایی نکاتی وجود دارد که باید از آن‌ها مطلع شوید.
ماده شیمیایی چیست؟
ماده شیمیایی، ماده‌ای است که از جرم و حجم تشکیل شده باشد. این مواد شامل مایعات، جامدات یا گازها هستند. مواد شیمیایی می‌توانند یک ماده خالص تشکیل‌شده از یک عنصر یا مخلوطی از آن‌ها به‌صورت محلول، ترکیب یا گاز باشند.
با توجه به این تعریف هر ماده‌ای که دارای حجم و جرم باشد و فضایی را اشغال بکند، ماده شیمیایی است. مواد شیمیایی از ذرات تشکیل‌شده‌اند. این ذرات می‌توانند مولکول‌ها، اتم‌ها یا ذرات کوچک‌تر از اتم‌ها مثل پروتون‌ها، الکترون‌ها یا نوترون‌ها باشند. پس اساسا هر چیزی که دارای طعم، بو و مزه است و از جرم و حجم تشکیل‌شده یک ماده شیمیایی به حساب می‌آید.
مواد شیمیایی، درواقع موادی هستند که ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های آن‌ها معین و ثابت است. برای شناسایی و بررسی مواد شیمیایی و اجزای تشکیل‌دهنده آن‌ها از روش‌های جداسازی شیمیایی و تجزیه عناصر و تعیین ترکیب درصد این مواد، استفاده می‌شود. مواد شیمیایی می‌توانند به‌صورت ترکیبات شیمیایی، عناصر شیمیایی، یون‌ها و یا آلیاژ وجود داشته باشند. همچنین می‌توانند از طریق واکنش شیمیایی با یکدیگر ترکیب شوند و تعداد بی‌شماری ماده شیمیایی دیگر را به وجود بیاورند.
کاربرد مواد شیمیایی در زندگی بشر
مواد شیمیایی صنعتی به‌منظور دسترسی و استفاده هرچه آسان‌تر از آن‌ها در صنایع گوناگون، در دسته‌بندی‌های مختلف قرار داده می‌شوند. این مواد شیمیایی در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند و در زندگی انسان‌ها نقش اساسی دارند. کاربرد انواع مواد شیمیایی در ادامه ذکر خواهد شد تا در صورت نیاز به خرید مواد شیمیایی بدانید که آیا امکان استفاده از آن وجود دارد یا خیر!
- صنایع دارویی
- صنایع غذایی و کشاورزی
- صنایع کاشی و سرامیک
- صنایع آبکاری و ریخته‌گری
- صنایع لاستیک، پلاستیک و پلیمر
- صنایع تولید مواد آرایشی و بهداشتی
- صنایع بهداشتی و زیبایی
- صنایع تولید رنگ، رزین و پوشش‌های صنعتی
دسته‌بندی انواع ماده شیمیایی
در صنایع شیمیایی بر اساس حجم تولید، مواد شیمیایی به سه دسته‌ی ماده شیمیایی فله‌ای، ماده شیمیایی ریز و ماده شیمیایی مورد استفاده در تحقیقات تقسیم می‌شود.
- ماده‌های شیمیایی فله‌ای: موادی هستند که در مقادیر بسیار بالا تولید و همراه با فرایندهای مداوم بهینه می‌شوند و اغلب قیمت نسبتا کمی دارند؛ بنابراین برای افرادی که به دنبال خرید مواد شیمیایی هستند، به یک انتخاب اصلی تبدیل‌شده‌اند.
- ماده‌های شیمیایی ریز: این مواد همانند مواد شیمیایی فله‌ای با هزینه‌ی بسیار کمی تولید می‌شوند و در مقادیر کمی برای کارهای کم‌حجم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- ماده‌های شیمیایی در تحقیقات: این مواد به‌صورت جداگانه ساخته می‌شوند و قیمت آن‌ها بسیار بالا است. از طرفی کاربرد این مواد در جستجو مسیرهای مصنوعی یا در مواد غربالگری برای انجام فعالیت‌های دارویی در نظر گرفته شده است.
علت تفاوت حجم تولید این سه دسته موادی که ذکر شد، ساختار شیمیایی پیچیده آن‌ها است. مواد شیمیایی فله‌ای دارای پیچیدگی کمتری در ساختار خود هستند، درحالی‌که مواد شیمیایی ریز، پیچیده‌تر به نظر می‌رسند.
مواد شیمیایی آلی و معدنی
مواد شیمیایی آلی: مواد آلی ترکیباتی حاوی کربن هستند و اتم‌های کربن چارچوب ساختاری ویژه‌ای را ایجاد می‌کنند که باعث ایجاد تنوع گسترده‌ای در ترکیبات آلی می‌شود. موادی که در صنعت داروسازی استفاده می‌شوند اکثرا از ترکیبات آلی هستند. همچنین لباس‌های تهیه‌شده از پنبه، پشم، ابریشم و الیاف مصنوعی، سوخت‌های متداول مانند چوب، زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی، مواد پوششی مانند لاک، رنگ، آنتی‌بیوتیک‌ها و داروها و ... همگی از مواد شیمیایی آلی ایجاد می‌شوند.
مواد شیمیایی معدنی: یک ماده شیمیایی معدنی دقیقا برعکس یک ماده شیمیایی آلی است. اکثر مواد شیمیایی معدنی حاوی یک فلز هستند. در حقیقت، بیشتر ترکیبات موجود در این جهان ماهیت معدنی دارند و به همین دلیل است که مواد شیمیایی معدنی در دنیا کاربردهای بسیار زیادی دارند. این ترکیبات می‌توانند اشکال مختلف و خصوصیات زیادی داشته باشند.
لیست مواد شیمیایی
انواع مختلفی از مواد شیمیایی صنعتی وجود دارد که بعضی از آن‌ها برای ساخت کالاهای مصرفی، بعضی دیگر برای تولید انرژی و انواع دیگر در تولید سایر مواد شیمیایی صنعتی مورد استفاده صنایع مختلفی قرار می‌گیرند. در اینجا مهم‌ترین آن‌ها را برای شما معرفی خواهیم کرد تا با آن‌ها و ویژگی‌هایی که دارند، آشنا شوید و خرید مواد شیمیایی را به‌درستی و متناسب با نیازتان انجام دهید.
پرکاربردترین مواد شیمیایی صنعتی
سولفوریک اسید (H2SO4)
سولفوریک اسید یکی از رایج‌ترین ماده شیمیایی صنعتی در دنیا است. کاربرد اصلی آن در تولید اسید فسفریک در نظر گرفته شده که ماده اصلی در بسیاری از کودهای شیمیایی است. سولفوریک اسید یک عنصر اصلی برای ساخت بسیاری از فلزات به‌ویژه مس و روی است و از کاربردهای دیگر آن تمیز کردن فولاد را می‌توان نام برد.
اتیلن (C2H4)
سالانه بیشتر از 150 میلیون تن اتیلن ساخته می‌شود. از این ماده در تولید انواعی از پلیمرها به‌ویژه پلی‌اتیلن استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از آن برای تولید سایر مواد شیمیایی صنعتی مثل اتانول هم استفاده کرد. اتیلن معمولا در فرایند تقطیر جز به‌جز بخار نفت خام و از فرآیندی به نام شکست تولید می‌شود.
سدیم هیدروکسید (NAOH)
سدیم هیدروکسید یک ماده شیمیایی معدنی به حساب می‌آید که از اهمیت بالایی برخوردار است و برای بسیاری از صنایع مختلف ماده‌ای حیاتی به شمار خواهد آمد. از این ماده در مصارف صنعتی مختلفی یعنی از تولید کاغذ گرفته تا توسعه نساجی و تولید مواد تمیزکننده استفاده می‌شود.
پروپیلن (C3H6)
پروپیلن یا پروپن، یک ترکیب آلی به‌صورت گاز است. این ماده یک محصول طبیعی به حساب می‌آید که در فرایند تخمیر تولید می‌شود. این ماده آلی را می‌توان از سوخت‌های فسیلی نیز به دست آورد. پروپن در صنعت پتروشیمی به‌عنوان ماده اولیه برای تولید محصولات مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سالانه بیشتر از 85000000 تن از این ماده در سطح جهان ساخته می‌شود. این ماده در درجه اول به‌عنوان سوخت و در ادامه به‌عنوان ماده اولیه برای تولید لاستیک و پلاستیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نیتروژن (N2)
سالانه صدها میلیون تن گاز ازت ساخته می‌شود. نیتروژن با ترکیب هیدروژن، آمونیاک را تولید می‌کند که خود یک ماده شیمیایی صنعتی مهم است. ازت برای تولید بسیاری از محصولات مختلف مثل کود، پارچه، رنگ و حتی مواد منفجره مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالت گازی، فضایی غیر واکنشی ایجاد می‌کند که برای حفظ غذاها مفید خواهد بود. از طرفی در حالت مایع، برای تحقیقات پزشکی و نگهداری نمونه‌ها بسیار کاربرد دارد. نیتروژن از طریق فرایند تقطیر جز به‌جز در صنعت تولید می‌شود.
اسید فسفریک (H3PO4)
اسید فسفریک یک اسید مایع و بدون بو است که در مقایسه با سایر اسیدهای قوی، اثرات اسیدی کمتری دارد و در یک شرایط عادی و در مدت زمان کوتاه نمی‌تواند خیلی خطرساز باشد. اسید فسفریک هم یکی از پرمصرف‌ترین مواد شیمیایی صنعتی به حساب می‌آید. از مهم‌ترین کاربردهای آن این است که به‌عنوان ماده افزودنی در نوشابه‌های گازدار، در صنایع غذایی به کار می‌رود.
آمونیاک (NH3)
آمونیاک ماده‌ای غیر آلی و بدون رنگ است. این ماده اغلب به‌صورت مایع مورد استفاده قرار می‌گیرد و میزان بسیار زیادی از آن در تولید کودهای نیتروژنه برای کشاورزی بکار برده خواهد شد. از کاربردهای دیگر این ماده، ساخت مواد شیمیایی گوناگونی مثل نیتریک اسید و همچنین استفاده در صنایع غذایی، صنایع داروسازی و تولید کاغذ را می‌توان نام برد.
ایمنی در کار با مواد شیمیایی
مواد شیمیایی اکثرا در انواع گوناگون از فعالیت‌های شغلی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ بنابراین در سراسر دنیا مخاطراتی را در محیط‌های کار به وجود می‌آورند. از همین جهت باید پیش از خرید مواد شیمیایی با ایمنی کار با این مواد آشنا شوید تا در زمان استفاده از آن‌ها دچار مشکل نشوید. دقت داشته باشید که هیچ ماده بی‌خطری وجود ندارد، بلکه راه‌های استفاده بی‌خطر از آن مواد را باید انتخاب کرد.
ازجمله اقدامات حفظ ایمنی می‌توان به سیستم طبقه‌بندی مواد، توجه به برچسب و علامت‌گذاری‌های مواد شیمیایی، توجه به برگه‌های راهنما و یا بروشورهای مربوط به ایمنی مواد، تهیه تجهیزات مورد نیاز، اقدامات کنترلی مربوط به سیستم‌های کار، رعایت حفاظت‌های فردی، آموزش دادن موارد ایمنی، انجام معاینات پزشکی، روش‌های اضطراری ارزیابی سیستم و همچنین ارائه گزارش‌ها اشاره کرد.
قیمت مواد شیمیایی
اگر تصمیم به خرید مواد شیمیایی دارید، باید بدانید قیمت مواد شیمیایی و آزمایشگاهی بر اساس نوسانات ارزی در کشور مدام در حال تغییر است و بسته به نوع ماده شیمیایی، برند آن و کشور تولیدکننده هم می‌تواند متفاوت باشد. قیمت مواد شیمیایی معمولا به دلیل نوسانات دلار در دسترس عموم مردم قرار داده نمی‌شود. شرکت‌های واردکننده و صادرکننده این مواد شیمیایی مرجع خوبی برای استعلام قیمت این ترکیبات هستند؛ بنابراین پیش از خرید مواد شیمیایی از فروشگاه مورد نظر در رابطه با قیمت محصول سوال کنید تا از این موضوع مطلع شوید.
بازار خرید مواد شیمیایی هم مانند سایر بازارها از گزند تولیدکنندگان نامعتبر و محصولات تقلبی و بی‌کیفیت در امان نیست و تشخیص محصولات تقلبی از اصل محصولات به‌سادگی امکان‌پذیر نخواهد بود؛ بنابراین خرید مواد شیمیایی با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شود.
به همین دلیل به شما عزیزان توصیه می‌شود که خرید مواد شیمیایی صنعتی و آزمایشگاهی مورد نیاز خود را با اطمینان از وب‌سایت جویشگر انجام بدهید. از طریق این سایت می‌توانید بهترین مواد شیمیایی را از تولیدکنندگان و یا نمایندگی‌های معتبر و باسابقه خریداری کنید. همچنین اگر فروشنده هستید و قصد فروش محصولات خود را دارید، می‌توانید آگهی‌های خود را در سایت معرفی صنایع و مشاغل جویشگر به ثبت برسانید تا خریداران بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.
ارسال نظر