افزایش تولید گاز به اندازه 5 فاز پارس جنوبی در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران

از ابتدای تأسیس شرکت تاکنون می‌توان به توسعه 9 میدان نفتی، 6 میدان گازی، احداث پالایشگاه پارسیان2 و احداث ایستگاه تقویت فشار گاز نار اشاره کرد.
با هدف بررسی عملکرد و اهداف شرکت نفت مناطق مرکزی گفت‌و‌گویی با مهدی حیدری، مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی صورت دادیم که از نظر می‌گذرد.

با توجه به تعیین‌تکلیف همه میادین مشترک، این شرکت در زمینه جذب سرمایه‌گذاری‌ها چه موفقیت‌هایی داشته است؟
در شرایط فعلی چهار میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای میادین نفت و گاز مرکزی جذب شده است و جذب چهار میلیارد دلار دیگر را هم جذاب‌تر کردیم. همچنین از سرمایه‌گذاران دعوت می‌شود بویژه در توسعه میادین گازی حضور پیدا کنند.
یکی از مهم‌ترین پروژه‌های شرکت نفت مناطق مرکزی ایران که با بیش از چهار میلیارد دلار سرمایه‌گذاری تعریف و عملیاتی شده، طرح ضربتی است که در قالب ۱۵ بسته ارائه شده و با تکمیل آن نزدیک به پنج فاز پارس جنوبی به تولید گاز افزوده خواهد شد.
با توجه به اینکه پروژه‌های طرح ضربت به صورت EPCF تعریف شده است باید برای آنها سرمایه‌گذار پیدا کنیم. شرکت ملی نفت ایران و هیأت مدیره آن با اختصاص بودجه‌ای از اعتبارات داخلی، برخی از میادین طرح ضربت را اولویت‌بندی کرد و در قالب تولید زودهنگام مانند میدان‌های آغار، دی، توس و خارتنگ در برنامه قرار گرفت.
در قالب طرح ضربت، توانستیم از اعتبارات داخلی شرکت ملی نفت ایران چهار پروژه را به اتمام برسانیم و در مورد بقیه میادین آن نیز مذاکرات بسیار فشرده‌ای با شرکت‌ها انجام شده و خیلی از آنها آماده انعقاد قرارداد توسعه است.
از جمله میدان‌های مدار، گردان، پازن و ارم در مراحل پایانی برای بستن قرارداد است که با ابلاغ از سوی شرکت ملی نفت ایران عملیات اجرایی آنها آغاز می‌شود.
این طرح ضربتی شامل توسعه میدان توس، باباقیر و بیستون و ۱۰ میدان گازی در استان‌های فارس، بوشهر، هرمزگان و... است.

در زمینه تقویت فشار چه تعداد ایستگاه تعریف شده است؟
در کنار توسعه میدان‌های گازی، احداث ایستگاه تقویت فشار  نیز در دستور کار قرار دارد که ساخت هفت ایستگاه تقویت فشار برای میدان‌هایی که در یک‌سوم پایانی عمر خود قرار دارند انجام خواهد شد که شامل ایستگاه‌های تقویت فشار کنگان، ‌نار، ‌هما، وراوی، تنگه‌بیجار و... خواهد بود.
فراموش نکنیم این شرکت در سال ۱۴۰۲ با تولید ۱۰۵ درصدی گاز و رکورد ذخیره‌سازی سه میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعبی گاز و تولید ۱۰۰ درصدی نفت، نقشی عظیم و کلیدی ایفا کرده است.
در این راستا سرمایه‌گذاری حدود یک‌ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار تولید گاز در شرکت نفت مرکزی به منظور افزایش تولید روزانه ۵۵ میلیون مترمکعب صورت گرفته و تفاهمنامه توسعه میدان‌های گازی زیره، خارتنگ، سفیدزاخور، سفید باغون، هالگان و عسلویه غربی برای تولید گاز و احداث ایستگاه تقویت فشار گاز میدان گازی کنگان به منظور نگهداشت تولید به میزان روزانه 55 میلیون مترمکعب در دستور کار قرار دارد.

مهم‌ترین برنامه این شرکت در زمینه نگهداشت تولید گاز چیست؟
در راستای نگهداشت تولید، احداث ایستگاه‌های تقویت فشار مثل تقویت فشار هما، وراوی، کنگان، تنگ‌بیجار، چشمه‌خوش، پایدار غرب، دهلران و بازآرایی تقویت فشار نار تعریف شده است. در این رابطه با افتتاح ایستگاه تقویت فشار وراوی نه تنها نگهداشت بلکه روزانه بیش از سه میلیون مترمکعب گاز افزایش می‌یابد و به ۹ میلیون مترمکعب می‌رسد.
در ایستگاه تقویت فشار هما نیاز به احداث فوری این ایستگاه برای افزایش فشار گاز بود که تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد و با تولید روزانه ۱۲ میلیون مترمکعب به تولید حداکثری در طول سال دست می‌یابیم.
در حوزه احداث ایستگاه تقویت فشار سه ایستگاه در چشمه‌خوش، پایدار غرب و دهلران از اهمیت بالایی برخوردار است، چون در این سه میدان، گاز همراه نفت جمع‌آوری می‌شود و به عنوان خوراک کارخانه NGL3100 در برنامه قرار دارد و با تکمیل زنجیره تولید، به عنوان خوراک پتروشیمی ایلام انتقال می‌یابد که این موضوع افزایش ارزش افزوده بخشی از فعالیت شرکت به‌ شمار می‌رود.

توسعه میادین گازی این شرکت به کجا رسید؟
در حوزه تولید گاز، این شرکت مأموریت ویژه دارد که از تولیدی‌محور بودن صرف به سوی رویکرد توسعه‌ای گام بردارد.
در این رابطه می‌توان به توسعه فاز دوم میدان تنگ‌بیجار اشاره کرد که از میادین بسیار مهم در غرب کشور است و موجب تأمین پایدار گاز صنایع و خانگی می‌شود و با تکمیل فاز دوم آن، تولید روزانه از هفت به ۱۱ میلیون مترمکعب می‌رسد.
یکی دیگر از میادین گازی فوق‌العاده استراتژیک در غرب کشور که از سال گذشته در قالب طرح ضربت آغاز شده، میدان باباقیر است که با استقرار نخستین دکل و با تکمیل مراحل اکتشافی، کار اجرایی آن شروع می‌شود. همچنین یکی دیگر از فعالیت‌های جدید اکتشافی در حوزه گاز، توسعه میدان چشمه‌شور در شمال‌شرق کشور و در منطقه عملیاتی خانگیران است. با توجه به ناترازی گاز بخصوص نگرانی از کمبود انرژی در این منطقه،‌ در برنامه توسعه قرار گرفته است و مدیریت اکتشاف آن را تحویل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران داده‌اند و بزودی با استقرار دکل و انجام تعمیرات، روزانه یک میلیون مترمکعب از آن برداشت می‌شود. همچنین در منطقه عملیاتی خانگیران، تا پایان امسال تولید از میدان توس به سه میلیون مترمکعب در روز افزایش می‌یابد.

 با توجه به اینکه یکی از برنامه‌های این شرکت افزایش تولید نفت بود، این برنامه به کجا رسید؟
در حوزه تولید نفت با توجه به سیاست‌های جدید دولت مبنی بر تولید حداکثری، این شرکت علاوه بر نگهداشت، تولید و انجام پروژه‌های نیمه‌تمام، توسعه میدان‌های جدید را در برنامه‌های خود قرار داده است که می‌توان به واگذاری توسعه میدان‌های آبان، پایدار غرب، چشمه‌خوش، پایدار شرق و دالپری در قالب دو قرارداد IPC به شرکت‌های روسی اشاره کرد. در غرب کشور نیز میدان‌های مشترک نفتی تعیین‌تکلیف شده‌اند و کار اجرایی آنها انجام می‌شود. از جمله میدان دهلران تعیین‌تکلیف شده است و میدان‌های سومار، سامان و دلاوران هم فعالیت توسعه‌ای آنها بزودی آغاز می‌شود و با تکمیلش شاهد افزایش روزانه ۱۱ هزار بشکه‌ای نفت خواهیم بود.

با توجه به افتتاح دو طرح توسعه میدان گاز دانان و ایستگاه تقویت فشار گاز وراوی باید گفت با حفاری ۱۱ حلقه چاه جدید و احداث تسهیلات سرچاهی، تولید از میدان نفتی دانان در فاز دوم از روزانه 8 هزار به ۱۹ هزار بشکه افزایش یافته است.

طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت دانان در استان ایلام با هدف افزایش بیش از ۱۱ هزار بشکه‌ای با حفاری ۱۱ حلقه چاه جدید و با سرمایه‌گذاری ۱۴۲ میلیون دلار هدفگذاری شد و میزان درآمدزایی روزانه آن معادل ۷۷۰ هزار دلار است.

میدان نفتی دانان در حوزه عملیاتی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز غرب از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، در ۳۰ کیلومتری جنوب‌شرقی دهلران در استان ایلام و ۸۰ کیلومتری شمال‌غربی اندیمشک قرار دارد.

نفت استحصال ‌شده از چاه‌های این میدان از طریق خطوط لوله به واحد بهره‌برداری و نمک‌زدایی دهلران انتقال می‌یابد. همچنین احداث ایستگاه تقویت فشار وراوی به منظور تثبیت سقف روزانه 7 میلیون مترمکعب به اتمام رسید. میدان گازی وراوی در ۳۰ کیلومتری شرق شهرستان لامرد واقع شده است. گاز تولیدی این میدان به وسیله یک خط لوله ۱۶ اینچی به پالایشگاه گاز پارسیان ارسال می‌شود. آغاز عملیات اجرایی این طرح سال ۱۳۹۹ بوده که با سرمایه‌گذاری ۶۹ میلیون و ۵۰۰ هزار یورویی ساخت آن تکمیل شده است.

یکی از برنامه‌های شرکت نفت مناطق مرکزی ذخیره‌سازی گاز بود، برای امسال چه برنامه‌ای در نظر دارید؟
ذخیره‌سازی گاز طبیعی به عنوان دارایی برای روزهای سخت مطرح است و بر این منوال دو منطقه سراجه قم به عنوان پشتیبان شهر تهران، استان قم و استان‌های شمال، مرکزی و شوریجه در منطقه عملیاتی خانگیران، پشتیبان تولید گاز برای شمال‌شرق کشور بخصوص در این روز‌های سرد است. با توجه به اینکه شرکت نفت مناطق مرکزی ایران سابقه درخشانی در ذخیره‌سازی دارد، توسعه میدان‌های بانکول و مختار در قالب پروژه توسعه‌ای اولیه و ذخیره‌سازی به این شرکت واگذار شد که طی دو ماه آینده دو دکل در این دو میدان مستقر می‌شود.
 بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته، میدان مختار تا مدت ۱۰ سال ظرفیت تولید گاز دارد ولی با انجام حفاری یک چاه توصیفی که در حال انجام است و نتایج لرزه‌نگری، ظرفیت دقیق میدان مشخص می‌شود.

 میدان مختار پس از تخلیه کامل بنا به موقعیت استراتژیک استان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان سومین مخزن ذخیره‌سازی گاز طبیعی در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران به فعالیت خود ادامه خواهد داد.

بر اساس برآورد‌های اولیه، پس از تخلیه مخزن، امکان ذخیره‌سازی سالانه معادل یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون مترمکعب فراهم می‌شود تا در هشت ماه گرم سال روزانه پنج میلیون مترمکعب در مخزن ذخیره و در ماه‌های سرد سال روزانه ۱۰ میلیون مترمکعب از آن بازتولید شود.

با توجه به اهداف توسعه‌ای این شرکت، کدام طرح‌ها در سال ‌جاری به بهره‌برداری می‌رسند؟
بعضی از این پروژه‌ها امسال تعریف شده و برخی نیز مربوط به سنوات گذشته است و تعیین‌تکلیف نشده بود که با نشست‌های کارشناسی توانستیم آنها را از بحران خارج کنیم و گامی عظیم در این زمینه برداریم.
 راجع به پروژه‌های سنواتی باید گفت خیلی وقت‌ها اتمام برخی پروژه‌ها مشمول زمان می‌شود. با وجود بیش از ۸۰۰ پروژه سنواتی در نفت مرکزی خوشبختانه کارگروه‌های خیلی خوبی که با تیم حقوقی صورت گرفت، توانستیم این پروژه‌ها را به حداقل برسانیم و به حدود ۶۴ پروژه تقلیل یابد که نشان از کار سترگی است که صورت گرفت که نمونه برخی از آنها پروژه ۱۶ میدان نفتی بود که پس از سال‌های زیاد تعیین‌تکلیف شد و آخرین آن میدان خشت بود که در سال 1404 تولیدی می‌شود. همچنین امسال پروژه‌هایی از جمله NGL3100، ایستگاه‌های تقویت فشار چشمه‌خوش، دهلران و پایدار غرب به بهره‌برداری می‌رسند.
طرح ایستگاه تقویت فشار گاز چشمه‌خوش نیز با هدف جمع‌آوری گازهای همراه نفت و تأمین خوراک NGL-3100 به میزان ۱۰۰ میلیون فوت مکعب احداث شده است و این طرح نقش بسزایی در مدیریت و استفاده بهینه از گاز استحصالی دارد و در آینده نزدیک به بهره‌برداری می‌رسد. همچنین در آینده نزدیک پروژه ملی احداث ایستگاه تقویت فشار دهلران واقع در استان ایلام برای تأمین پایدار خوراک مورد نیاز مجتمع گاز و گاز مایع ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ به بهره‌برداری می‌رسد.
این پروژه با هدف جمع‌آوری و تقویت فشار گازهای همراه نفت میادین دانان، آذر و دهلران تعریف و عملیات اجرایی آن آغاز شده و در آینده نزدیک در مدار تولید قرار می‌گیرد. این طرح به‌ عنوان آخرین حلقه از زنجیره تأمین خوراک کارخانه گاز و گازمایع (ان‌جی‌ال ۳۱۰۰) و با سرمایه‌گذاری بالغ ‌بر ۱۲۵ میلیون یورو با هدف بهره‌برداری حداکثری از میدان‌های مشترک برای جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه به میزان ۸۲ میلیون فوت مکعب در روز صورت گرفته است.