وضعیت تلخ فرهنگیان دست به جیب

این روزها که کمتر از ۲ ماه مانده به آغاز سال تحصیلی، تعداد زیادی از مدیران مدارس نمی‌دانند که چگونه باید از پس اداره مدرسه برآیند؛ تعدادی از مدیران با قبوض مصرفی سال‌ گذشته همچنان درگیر هستند و بدهی‌های مدرسه‌شان به شرکت‌های آب، برق و گاز را نمی‌دانند که چگونه باید تسویه کنند.

یک مدیر مدرسه در جنوب تهران گفت: «واقعا نمی‌دانم که چگونه باید مدرسه را اداره کنم؛ هزینه‌ها به شدت بالاست. قیمت کاغذ از چند ماه پیش تا کنون دو برابر شده است و ما حتی برای یک انجام یک کپی دچار مشکل هستیم».

وی ادامه داد: «آموزش و پرورش اعلام کرده است که از خانواده‌ها در هنگام ثبت‌نام فرزندشان در مدرسه نباید هیچ وجهی به جز هزینه بیمه و کتاب دریافت شود و دریافت کمک‌های مردمی باید در طول سال باشد؛ سؤال بنده این است چند درصد خانواده‌ها را می‌توان در طول سال تحصیلی به مدرسه کشاند».

این مدیر مدرسه افزود: «برخی خانواده‌ها، وقتی فرزندشان را در مدرسه ثبت‌نام کردند، دیگر کاری به مدرسه ندارند؛ با نامه‌نگاری و درخواست ما هم به زحمت به مدرسه می‌آیند آخر چگونه می‌توانیم آنها را قانع کنیم که واقعاً به کمک‌شان نیاز داریم؟»

* چرا یک مدیر مدرسه باید به همه التماس کند؟

مدیر مدرسه دیگری در شهرستان‌های استان تهران گفت: «واقعاٌ تحت فشار هستیم؛ پول برق و گاز مدرسه را هنوز پرداخت نکردیم و اخطار داشتیم. چرا یک مدیر مدرسه باید به همه التماس کند؟».

وی اضافه کرد: «برخی فکر می‌کنند اداره مدرسه هزینه ندارد؛ بگذارید برایتان یک مثال ساده بزنم؛ یک روز یکی از بچه‌های مدرسه ناگهان دلدرد می‌گیرد؛ با خانواده‌اش تماس می‌گیریم. هیچ‌کس را پیدا نمی‌کنیم نه پدر و نه مادر را؛ می‌بینیم حال دانش‌آموز زیاد خوب نیست؛ چه باید بکنیم؟».

این مدیر مدرسه ادامه داد: «باید او را به بیمارستان برسانیم و همین کار را می‌کنیم؛ اما وقتی خانواده‌ها می‌‌آید به جای تشکر می‌گوید چرا فرزندم را به این بیمارستان آوردید؛ اگر به بیمارستان دولتی رفته باشیم، می‌گویند چرا بیمارستان دولتی، اگر بیمارستان خصوصی رفته باشیم، می‌گویند هزینه برایمان درست کردید».

وی افزود: «یادم می‌آید خیلی سال پیش، یک دانش‌آموز دبیرستان در شهرستان‌های استان تهران، دلدرد شدید داشت؛ تا خانواده‌اش رسیدند و او را به بیمارستان رساندند، آپاندیسش ترکید و متأسفانه فوت کرد».

* مدیرانی که از جیب خودشان برای مدرسه خرج می‌کنند

برخی مدیران مدارس، از جیب خودشان، هزینه‌های مدرسه را می‌دهند و بر این اساس معضل دیگری است که آنها طلبکار آموزش و پرورش هستند و بدهی‌شان هم به این زودی‌ها صاف نمی‌شود.

یکی از مدیران مدارس در شهر رشت گفت: «۱۱۵ دانش‌آموز دارم و مدت‌هاست که هیچ سرانه‌ای به مدرسه تعلق نگرفته است».

وی با بیان اینکه در حال حاضر پول برق ۹۰ هزار تومان آمده است و اخطار گرفتیم، افزود: «البته ۱۲۳ هزار تومان پول برق را رئیس انجمن اولیا و مربیان مدرسه پرداخت کرده است وگرنه دچار مشکلات بیشتری بودیم».

این مدیر مدرسه ادامه داد: «برای هزینه تعمیراتی مدرسه، تا کنون ۷۰۰ هزار تومان از جیب خودم خرج کردم و این در شرایطی است که خانواده‌ام هم دچار سختی‌هایی هستند و واقعاً در مضیقه هستیم».

وی گفت: «پس‌اندازم را خرج مدرسه کردم و زمانی که برای مشکلات خانوادگی‌ام به پول نیاز داشتم، واقعاً رنج زیادی کشیدم».

* مدیران مدارس برای حل مشکل سرانه چه کنند؟

اما وزیر آموزش و پرورش معتقد است که مدیران مدارس می توانند از پس از هزینه‌ها برآیند اگر خانواده‌ها را توجیه کنند.

سید محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش اول خرداد ماه در جمع خبرنگاران گفت: «مدارس هزینه‌هایی دارند که البته حق این بود دولت بتواند تمام این هزینه‌ها را تأمین کند و من خیلی امیدوارم روزی برسد که مدارس ما نیاز به کمک‌های مادی اولیا نداشته باشند اما فعلاً شرایط کشور و مدارس به‌گونه‌ای است که بدون کمک‌های اولیا قادر نخواهند بود هزینه‌های خود را تأمین کنند و مشکلاتی در اداره مدارس ایجاد خواهد شد». 

وی افزود: «این صحبت بنده به این معنا نباشد که خدای ناکرده در بعضی مدارس، همکاران بنده با بی انصافی یا به اجبار بخواهند هزینه‌هایی را از اولیای دانش‌آموزان بگیرند؛ کاملا این هزینه‌ها باید اختیاری باشد یعنی انجمن اولیا و مربیان به عنوان نماینده اولیا در مدرسه باید این وظیفه را به عهده داشته باشند چرا که مسائل مدرسه و هزینه‌هایی که مدرسه با آن مواجه است را بخشی توسط دولت تأمین می‌شود و آن بخشی که دولت توانایی تأمین را ندارد، خانواده‌ها توجیه شوند تا کمک کنند».

وزیر آموزش و پرورش اضافه کرد: «تأکید می‌کنم فضای تربیتی مدارس نباید خدای ناکرده به سمتی برود که با اجبار، اوقات تلخی و کدورت، مبالغی از اولیا برای کمک به مدرسه گرفته شود؛ مثل همیشه خانواده‌ها با درکی که از این موضوع دارند، هر آنچه که در توان‌شان است و می‌توانند به مدارس کمک می‌کنند که مدرسه‌ فرزندانش‌شان با کیفیت بالاتر به ارائه خدمات بپردازد و دریغ نخواهند نکرد».  

* مدیران مدارس در بحث بدهی‌های سابق به شدت تحت فشارند

حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا سلیمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: «مجلس برای امسال مصوبه‌ای داشت که بر اساس آن، پول آب، برق و گاز مدارس رایگان شود اما اگر بدهی‌هایی از سال‌های قبل مانده است، باید آموزش و پرورش، سرانه را به حساب مدارس واریز کند».

وی ادامه داد: «متأسفانه وجه اندکی به عنوان سرانه به مدارس داده شده است و مدیران مدارس در بحث بدهی‌های سابق به شدت تحت فشارند و همین باعث شده است که برخی مدیران، نگاه‌شان به دست اولیا و جیب پولدارها و داشبورد خودروهای گرانقیمت والدینی باشد که فرزندان‌شان را به مدرسه می‌آورند».

حجت‌الاسلام والمسلمین تصریح کرد: «این موضوع عزت نفس و شخصیت مدیران را خرد می‌کند و امیدوارم آموزش و پرورش این موضوع را حل کند و قصه را تمام کند».

به نظر می‌آید وزارت آموزش و پرورش باید فکری برای وضعیت سرانه مدارس کند؛ هزینه اداره ۱۰۵ هزار مدرسه کشور، اعتبار کمی نیست و واقعاٌ مدیران زیادی را به سختی کشانده است؛ مدیرانی که نه می‌توانند از کمک خانواده‌ها به ویژه در مناطق کم‌برخوردار بهره‌ بگیرند و نه اینکه از کمک دولت بهره‌مند شوند.