طغیان مجدد کرونا با کوچکترین بی‌احتیاطی

دکتر مجید مختاری فوق تخصص ریه در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه تغییر رفتار انسان‌ها مبنی بر عدم رعایت اصول بهداشتی و رهاسازی پروتکل‌ها مستقیما در نوع رفتار ویروس اثرگذار است، عنوان کرد: با رصد رفتار ویروس در جوامع مختلف به وضوح مشاهده شده که با تغییر رفتار انسان، ویروس وحشی‌تر شده و انواع جهش‌ها و تغییرات در آن رخ می‌دهد.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این رابطه به وضعیت پاندمی در کشورهای اروپایی و آمریکایی اشاره کرد و گفت: عدم تمکین از پروتکل‌ها و محدودیت‌ها، حتی در کشورهای قوی و متمول اروپایی و آمریکایی منجر به فعال شدن مجدد چرخه ویروس و به دنبال آن بروز جهش‌ها و تغییرات متعدد در ویروس سارس کو ۲ شده، به گونه‌ای که امروز  بر اساس آمارها می‌بینیم که روزانه چندین هزار ابتلای جدید و بیش از ۱۰۰۰ نفر فوتی در هر یک از این کشورها گزارش می‌شود.

دکتر مختاری همچنین با یادآوری وضعیت هشدار دهنده کشور در همین چند هفته گذشته، عنوان کرد: عدم تمکین از پروتکل‌ها، بازگشایی‌های زودهنگام، تجمعات و همچنین سفرهای غیرضروری شهریور ماه منجر به بروز پیک سوم اپیدمی در پاییز شد، به گونه‌ای که بین ۱۰ تا ۱۲ هفته پیش هفته‌ای بالغ بر ۳۰۰۰ مرگ و میر و در مواردی بالای ۹۳ هزار  ابتلا داشتیم؛ با این حال با اعمال محدودیت‌های شدید کرونایی و افزایش سطح رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم، توانستیم آمار ابتلا را کاهش داده و موارد مرگ را به هفته‌ای حدود ۶۰۰ نفر برسانیم.

با کوچکترین بی‌احتیاطی وضعیت وخیم اپیدمی تکرار می‌شود

وی با بیان این عبارت که "آزموده را آزمودن خطاست"، عنوان کرد: دستاورد حاصل شده یعنی کاهش بار اپیدمی را مدیون همکاری مردم و اعمال محدودیت‌های شدید کرونایی هستیم؛ بنابراین باید توجه داشته باشیم که کاهش موارد فوتی و ابتلا به معنای از بین رفتن یا تضعیف ویروس نبوده و با کوچکترین بی‌احتیاطی وضعیت وخیم اپیدمی قابل برگشت است.

این عضو کمیته کشوری علمی مبارزه با کرونا  با تاکید بر اینکه با تغییر رفتار مردم مطمئناً مجددا موارد مثبت و مرگ و میر افزایش پیدا می‌کند، اذعان داشت:  هنوز دارو و درمان قطعی کرونا کشف نشده و واکسن نیز در مقطع کنونی جایگاهی در بهبود شرایط ندارد، چراکه واکسن‌های متعددی که در کشورهای مختلف در حال تزریق عمومی است هنوز جواب خود را پس نداده و ابعاد بسیار متفاوت اجتماعی، اقتصادی، علمی و سیاسی به دنبال آنهاست که جوامع را با چالش‌های بسیار بزرگی روبرو می‌کند.

انتقاد از بازگشایی‌های زودهنگام و شتابزده

این فوق تخصص ریه با انتقاد از بازگشایی‌های زودهنگام،‌ عنوان کرد: به عنوان نمونه بارها وزارت بهداشت و ستادهای کرونا نسبت به تبعات بازگشایی زودهنگام مدارس، سفرهای غیرضروری و تغییر رفتار مردم در افزایش بار بیماری و اپیدمی هشدار داده، بی‌توجهی به این محدودیت‌ها  مطمئنا منجر به وقوع پیک‌های بعدی بیماری شده و در اینده نزدیک ما را با چالش جدی روبرو می‌کند.

وی  در ادامه با بیان اینکه نظام سلامت و کادر درمان کشور بعد از ۱۰ ماه تلاش بی وقفه و تحمل بار شدید بیماری تازه در حال تجدید قوا و ریکاوری بوده و تحمل پیک جدید بیماری را ندارند، عنوان کرد: از طرف دیگر کاهش بار بیماری کرونا در بیمارستان‌ها باعث شده که بیماران غیرکرونایی همچون بیماران قلبی، کلیوی، سرطان‌ها و سایر بیماری‌ها که تا به امروز از ترس ابتلا به کرونا به بیمارستان‌ها مراجعه نمی کردند، الان برای ادامه درمان خود مراجعه می‌کنند.

فعال شدن چرخه انتقال ویروس منجر به بروز جهش می‌شود

دکتر مختاری در ادامه با اشاره به رفتار بسیار پیچیده  کروناویروس، اظهار کرد: فعال شدن چرخه انتقال ویروس و افزایش بار آن منجر به بروز جهش و واریانت‌های جدید ویروس می‌شود، به عبارت دیگر زمانیکه تعداد زیادی ویروس در کنار هم قرار می‌گیرند، پروتئین‌های متفاوتی را به هم قرض داده و ساختار ویروس برای بقا و تهاجم بیشتر جهش یافته و به انواع متفاوت دیگر تبدیل می‌شود. به گونه‌ای که امروز واریانت‌های مختلف کروناویروس در آفریقای جنوبی، بریتانیا، ژاپن و برزیل گزارش شده است.

این فوق تخصص ریه قطع چرخه ویروس با کاهش آمار ابتلا را در پیشگیری از جهش‌های متعدد ویروس موثر دانست و گفت: اگر دولت و ملت به مسئولیت‌های اجتماعی خود عمل نکند، یعنی مردم پروتکل ها و محدودیت‌های کرونایی را رها کرده و دولت و ارگان‌های مختلف نیز شتابزده نسبت به بازگشایی‌ها اقدام کنند، مطمئنا واریانت‌های جدید ویروس در ایران نیز بروز پیدا می‌کند. نباید با ساده‌انگاری تصور کنیم که کاهش موقت بار اپیدمی به معنای تضعیف ویروس است، بلکه ویروس همچنان فعال است و با کوچکترین بی‌احتیاطی مجددا طغیان می‌کند.

وی کاهش سطح پروتکل‌ها در مقطع کنونی را فاجعه دانست و ادامه داد: البته باید بدانیم که این فاجعه به صورت سریع رخ نداده و معمولاً ۲ تا ۴ هفته بعد از تغییر رفتارها بروز پیدا می‌کند،‌بنابراین توصیه اکید ما به مردم و مسئولین این است که ضمن درنظر گرفتن وضعیت فعلی کشورهای اروپایی و امریکایی که به دنبال عدم تمکین از پروتکل‌ها رخ داده، با رعایت جدی محدودیت‌ها، پروتکل‌ها و پرهیز از دورهمی و سفرهای غیرضروری، جلوی وقوع فاجعه در داخل کشور را بگیرند.

پیش بینی می‌شود که پیک چهارم بسیار شدیدتر از قبلی‌ها باشد

عضو کمیته کشوری علمی مبارزه با کرونا تاکید کرد: پیش بینی می‌شود که پیک چهارم بسیار شدیدتر از قبلی‌ها باشد، چراکه انواع جدیدی از ویروس کرونا ایجاد شده که میزان انتقال و بیماری‌زایی آن ۷۰ درصد قوی‌تر است. علاوه بر این مطالعات نشان داده که چسبندگی این ویروس به بافت ریه و گیرنده‌های داخل ریه بسیار سفت‌تر و سمج‌تر بوده و همین مساله می‌تواند منجر به وخامت شرایط بیماری شود.

۵۹ درصد بیماری توسط افراد بدون علامت منتقل می‌شود

دکتر مختاری با اشاره به سایر مطالعات انجام شده در این رابطه، گفت: نتایج مطالعات جدید که به صورت مدل‌سازی و بسیار دقیق انجام شد، نشان داده که ۵۹ درصد این بیماری توسط افراد بدون علایم یا افرادی که بعدا علامت‌دار می شوند، انتقال پیدا می‌کند، بنابراین باید همچون گذشته پروتکل‌های بهداشتی به خصوص پوشش ماسک را رعایت کنیم، چراکه در غیر اینصورت مخزن عظیمی از ویروس از طریق مبتلایان بدون علامت در سطح جامعه و خانواده‌ها منتقل می‌شود.

این فوق تخصص ریه با بیان اینکه انواع نوظهور ویروس سنین پایین‌تر را نیز درگیر می‌کند، گفت: نوع جدید ویروس جهش یافته بیشتر گروه‌های سنی زیر ۶۰ سال را درگیر می‌کند که این افراد بیشتر بدون علامت بوده و لذا این مساله ضرورت رعایت جدی پروتکل‌های بهداشتی را تایید می‌کند.

مختاری در پایان ضمن انتقاد از صحبتهایی که در رابطه با بازگشایی‌های زودهنگام  مدارس و یا حتی کنسرت‌ها و استادیوم‌ها مطرح می‌شود، گفت: بازگشایی مدارس همانگونه که قبلا تجربه شد منجر به افزایش درگیری کودکان می‌شود و اگرچه درگیری و مرگ و میر در کودکان کمتر است ولی می‌توانند منبع عظیمی در انتقال ویروس به سایرین محسوب شوند، لذا با توجه به خستگی شدید کادر درمان و ناپایدار بودن شرایط واکسن‌ها از نظر مدت زمان ایمنی زایی؛ همچنان رعایت پروتکل‌های بهداشتی و اعمال محدودیت‌ها، تنها راهکار شکست اپیدمی است.