طرح تربیت "پرستار بیمارستانی" لغو نمی‌شود

هفته گذشته اصغر دالوندی – رئیس سازمان نظام پرستاری- اعلام کرد که اجرای آیین‌نامه  «توسعه همکاری بیمارستان‌ها با دانشکده‌های پرستاری و مامایی برای تربیت دانشجو»  متوقف شده است. به گفته وی، از سال آینده ظرفیت پذیرش دانشجویان پرستاری صرفا از طریق کنکور سراسری و اختصاص یک کد به هر دانشکده همانند پذیرش سابق انجام می‌شود.

این طرح از سال ۹۴ مطرح شده است و طبق آن بیمارستان‌های منتخب می‌توانند دانشجویان ممتاز دانشکده‌های پرستاری را برای فعالیت در دوره کارورزی جذب کنند. این بیمارستان‌ها در نهایت محل خدمت آینده این دانشجویان می‌شوند. این طرح در ابتدا با مخالفت سازمان نظام پرستاری روبرو شد، اما در نهایت بازنگری شد و با اصلاحاتی در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی به مرحله اجرا رسید. نقطه اشتراک گفته‌های موافقان و مخالفان این طرح، اجرای نادرست آن بود که منجر به تغییر شرایط ورود دانشجویان ممتاز به بیمارستان‌های منتخب شد.

محمد شریفی مقدم - مشاور عالی رئیس کل سازمان نظام پرستاری- در گفت‌وگو با ایسنا، درباره جزئیات جلسه‌ معاونت آموزشی وزارت بهداشت، سازمان نظام پرستاری و بردپرستاری در زمینه وضعیت اجرای این آیین‌نامه توضیح داد و گفت: در جلسه‌ای که با معاونت آموزشی وزارت بهداشت و برد پرستاری برگزار شد، برخی به دنبال ادامه طرح قدیمی بودند، اما سازمان نظام پرستاری اعلام کرد که این طرح کارایی لازم را ندارد. گزارش‌هایی در این زمینه دریافت شده که نشان می‌دهد در برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی نه تنها دانشجو بورس نشده، بلکه از هر دانشجو نیز شش میلیون تومان دریافت شده است. در دانشگاه دیگری نیز مشخص شد که نیازی به این پرستاران نداشته‌اند. علاوه بر آن گزارش‌های زیادی نیز از نارضایتی دانشکده‌های پرستاری، دانشجویان و اعضای هیئت علمی و بیمارستان‌ها در این خصوص داشته‌ایم.

وی ادامه داد:  ما با بحث کد جداگانه در دفترچه‌ کنکور مخالف بودیم. این طرح مورد آزمایش قرار گرفته، اما بازخورد مناسبی نداشته و هزینه‌های سنگینی نیز داشته است. با وجود این باید منتظر جمع‌بندی از طرف وزارت بهداشت باشیم. معاونت آموزشی نیز متقاعد شد که در سال جاری دانشجویی با کد جداگانه دانشجوی پرستاری نداشته باشیم. این موضوع تقریبا توافق اصلی جلسه بود. در حال حاضر در سطح کشور به جز تهران پرستار اضافه داریم؛ به همین دلیل بورسیه کردن دانشجوی پرستاری معنایی پیدا نمی‌کند.

آیین‌نامه لغو نمی‌شود 

با وجود اینکه سازمان نظام پرستاری از تجمیع نظرات برای لغو این طرح می‌گوید، علیرضا ایرج‌پور- دبیرکارگروه توسعه علوم پرستاری- می‌گوید: اجرای این طرح منتفی نشده، بلکه روند اجرای آن اصلاح شده است.

 علیرضا ایرج‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه اجماع نظر جامعه پرستاری درباره این طرح، لغو آن نیست، بلکه اجرای صحیح و اثربخش آن است، تصریح کرد: با توجه به آثار مثبت این طرح برای بیمارستان‌ها و دانشجویان پرستاری، این طرح حذف نمی‌شود. متاسفانه این طرح سال گذشته به خوبی اجرا نشد. مشکل اجرا اختصاص کد دوم در دفترچه انتخاب رشته بود که نباید وجود داشته باشد. در جلسه‌ای که در این زمینه برگزار شده بود، توافق شد که کد دوم در دفترچه کنکور درج نشود؛ به این ترتیب دانشکده پرستاری از طریق کنکور دانشجو جذب می‌کند. بعد از آن اگر بیمارستانی متقاضی بورسیه کردن دانشجوی پرستاری بود، به دانشکده درخواست می‌دهد.

وی افزود: اگر این طرح اجرا شود، دانشجویان در یک سال آخر تحصیل خود با فرآیندهای جاری محل تعهد خود آشنا و مسئولیت‌های لازم را نیز متقبل می‌شوند؛ یعنی آنها کارورزی خود را در محل خدمت آینده‌شان انجام می‌دهند. در حال حاضر دانش‌آموخته‌های پرستاری دو سال از طرح خود را در یک بیمارستان کار می‌کنند و ممکن است در محل دیگری به استخدام درآیند و به عبارت بهتر در  دوره کارآموزی در عرصه یا کارورزی بطور مستقل تربیت نمی‌شود و این طرح زمینه تربیت مستقل و در محل تعهد را فراهم می‌کند.

سرپرست کارگروه توسعه علوم پرستاری در ادامه اضافه کرد: سال گذشته باید شرایط این کد رشته در دفترچه کنکور مشخص و جزییات آن به داوطلب اعلام می‌شد، اما این کار انجام نشده بود. بر اساس هماهنگی در جلسه مقرر شد سال آینده دانشگاه‌ها دانشجو را جذب کنند و بعد بیمارستان متقاضی از میان همین دانشجویان تعدادی را بورسیه کند. دانشجوی داوطلب نیز با علم به این که محل تعهد آینده او کجاست، داوطلب بورسیه در این بیمارستان‌ها می‌شود.

ایرج‌پور با بیان اینکه در این طرح قدرت انتخاب محل خدمت آینده با دانشجو خواهد بود، افزود: بیمارستان می‌تواند کارنامه دانشجو را ببیند و دانشجویان توانمندتر را انتخاب کند. در دوره قبلی دانشجو به صورت مستقیم از طریق کنکور جذب می‌شد و شناختی از او وجود نداشت. بیمارستانی که شاخص‌های اعتباربخشی پیش بینی شده در طرح را داشته باشد، می‌تواند تقاضای بورسیه کردن دانشجویان را مطرح کند. بعد از طرح این درخواست از طرف بیمارستان، دانشکده پرستاری این شاخص‌ها را در بیمارستان بررسی می‌کند. این بررسی از طرف کارگروه مدیریت تفاهم‌نامه انجام می‌شود که نمایندگانی از دانشکده پرستاری، بیمارستان، معاونت آموزشی و درمان دانشگاه و همچنین نظام پرستاری دارد.  

وی تاکید کرد: متولی اصلی آموزش به دانشجویان پرستاری، دانشکده است و همه آموزش‌های تئوری نیز در همین محل انجام می‌شود. کارآموزی متناسب با امکانات بیمارستان ولی کارورزی که در یکسال آخر تحصیل انجام می‌شود، قطعا در  بیمارستان محل تعهد دانشجو صورت می‌گیرد. دانشکده نیز می‌تواند از عرصه آموزشی بیمارستان متقاضی استفاده کند. زمان جذب این دانشحویان نیز بسته به تقاضای بیمارستان است.

سرپرست کارگروه توسعه علوم پرستاری  درباره چگونگی تامین مربی برای آموزش این دانشجویان نیز توضیح داد و گفت: دانشکده باید برای این موضوع به بیمارستان مربی بفرستد،  مگر اینکه در بیمارستان پرستاران واجد صلاحیت  شناسایی شوند تا آنها بتوانند روی فعالیت دانشجویان نظارت داشته باشند. همکارهای آموزشی نیز جزو نیروهایی هستند که در صورت تایید دانشکده، در شیفت‌های عصر و شب روی کار کارورزان نظارت می‌کنند. این اقدام، همکاری بیمارستان محسوب می‌شود، اما همه آموزش‌ها توسط سیستم نظارتی دانشکده صورت می‌گیرد ولی از ظرفیتهای آموزشی بیمارستان به بهترین شکل بهره‌برداری خواهد شد.