داستانی از جنس غرور

این فیلم داستان عملیات رزمندگان ایرانی در تنگه ابوقریب در اواخر دوران جنگ تحمیلی علیه ایران را روایت می کند.

«تنگه ابوقریب»نام عملیاتی است که در روزهای پایانی جنگ تحمیلی علیه ایران آغاز شد. رزمندگان به این منطقه اعزام شدند و با کمترین امکانات از جمله آب و غذا، به دفاع از مرز و میهن خود پرداختند و باعث عقب راندن دشمن شدند.فیلم «تنگه ابوقریب» درباره این عملیات می باشد.

بدون شک این فیلم یک اثر ماندگار و غرور آفرین است ومهم ترین نقطه قوت او استفاده از تکنیک های سینمایی و تصویربرداری مربوط صحنه های جنگ است که بهرام توکلی به خوبی از پس انجام آن برآمده. در فیلم سکانس های طولانی بدون کات که به جنگ و ویرانی های آن می پردازد، از قوام داشتن فیلم بهرام توکلی محسوب می شوند و به طور کلی می توان گفت «تنگه ابوقریب» در بخش های فنی یکی از کامل ترین آثار درباره دفاع مقدس ساخته شده است. تکنیک های اجرایی اثر قابل قبول و تماشایی هستند ومی توان جنگ را واقعی تر از هر زمان دیگری در سینمای ایران یافت!

اما شاید بخش های دیگر فیلم مانند بخش های فنی نباشند.ما در فیلم اغلب با شخصیت هایی مواجه هستیم که به سرعت مقابل دوربین می آیند،دیالوگی می گویند و سپس خارج می شوند بی آنکه تاثیری بر داستان داشته باشند و یا کمکی به مخاطب برای تقویت حس همراهی ایجاد نمایند، این مشکل باعث می شود تا تماشاگر به سختی بتواند با آنان همراه شود.

یکی از مسایل دیگر «تنگه ابوقریب» که عجیب هم به نظر می رسد، استفاده از مردمان بی دفاعی است که هربار با حملات تعدادی از آنان شهید می شوند. بر طبق گفته رزمندگانی که در آن عملیات حضور داشته اند، خانواده ای در آن منطقه عملیاتی حضور نداشته که بخواهند از شهر خارج شوند! این در حالی است که سازندگان بخش هایی زیادی از فیلم را صرف به تصویر کشیدن مصیبت های جنگ بر زندگی غیر نظامیان کرده اند که با توجه به واقعی بودن داستان،بهتر می بود از اضافه شدن آنان به این اثر ممانعت می شد تا فیلم نزدیکی بیشتری به واقعیت رخ داده می داشت;و مخاطب هم بیشتر ارتباط برقرار می کرد.

 البته حضور مردم در داستان قرار بوده پیامی در ضدیت با جنگ داشته باشد که یک سکانس دردناک در فیلم نیز با همین هدف در داستان گنجانده شده است.

بازی های فیلم بسیار خوب و باور پذیر است. جواد عزتی که شوخ طبعی اش در اینجا نیز دیده می شود، از جمله بازی های خوب فیلم را رقم زده. فردی که از معدود بازیگران سینمای ایران به شمار می رود که می تواند همانقدر که در یک اثر کمدی می درخشد، در ژانرهای دیگر نیز بازی های قابل توجهی از خود بر جای بگذارد. امیر جدیدی نیز در اینجا بازی قابل قبولی ارائه داده، اما مهدی پاکدل به نظر می رسد مستقیماً از «چهار راه استانبول» با همان حال و هوا به این اثر انتقال داده شده و شخصیتی را هم ایفا می کند که در نهایت  شاید مخاطب خیلی او را نفهمد!

«تنگه ابوقریب» در بخش های فنی اثری فاخر محسوب می شود که سینمای دفاع مقدس را یک قدم به جلو هدایت کرده.

با توجه به کارهای قبل توکلی، آثاری از فیلم های قبلی‌اش را به این فیلم هم آورده است، روایت بصری و به‌کارگیری تصاویر به‌جای دیالوگ برای پیشبرد داستان. بهترین نمونه‌اش هم سکانس پایانی فیلم است که درزمینه یک موسیقی زیبا، تک‌تک قهرمانانمان را می‌بینیم که هرکدام در این میدان جنگ و نبرد خونین کجا و به چه شکل هستند.