سرما خوردگی و آنفولانزا

تعداد زیادی از ویروسها هستند که ایجاد بیماری سرما خوردگی می کنند اما هر سرما خوردگی آنفولانزا نمی باشد. بیماری آنفولانزا به واسطه ویروس های مشخصی ایجاد می شوند و اگرچه آنفولانزا و سرماخوردگی عادی علائم مشابهی دارند اما از جهات مختلفی با یکدیگر فرق دارند. مثلا علائم سرماخوردگی بتدریج ظاهر می شوند و خفیف تر از آنفولانزا هستند، درحالی که علائم آنفولانزا به سرعت ظاهر شده، شدید بوده و ممکن است منجر به مشکلات جدی در سلامتی مانند ذات الریه، عفونت های باکتریایی و بستری شدن در بیمارستان شوند. این بیماریها از شروع فصل سرد یعنی اوایل پاییز شدت بیشتری پیدا می کنند و تا آخر فصل زمستان ما را همراهی می کنند. در فصول سرد به دلیل سرما و قرار گیری افراد در محیطهای بسته انتشار این ویروسها به راحتی انجام می شود و افراد زیادی را در جامعه می بینیم که دارای علایم این بیماری هستند. این بیماری در برخی از گروه ها خطرناکتر می باشد. این گروه ها عبارتند از کودکان کم سن و سال، زنان باردار، افراد بالای 65 سال و افرادی که وضعیت های مزمن پزشکی دارند از قبیل بیماران قلبی، ریوی، کلیوی، بیماران دیابتی بیماران نقص سیستم ایمنی و بیماران تحت درمان. هر سال با شروع فصل سرما در کشور حدود ۲۰ درصد جامعه به بیماری آنفولانزا مبتلا می‌شوند و متأسفانه سال گذشته حداقل ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر بر اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست دادند. این بیماری علاوه بر مرگ و میر باعث از کار افتادن افراد برای زمان محدود می باشد که خسارت های اقتصادی زیادی را ایجاد می کند. این بیماران نتنها نمی تواند فعالیت اقتصادی خود را انجام دهند بلکه سیستم بهداشت و درمان به واسطه بیماری آنها تحت فشار قرار می گیرد و این جدای از آلام و دردهای ناشی از بیماری است. یکی از راه های پیشنهادی برای پیشگیری از بیماری آنفولانزا تزریق واکسن آنفولانزا می باشد. تزریق واکسن آنفولانزا بهترین راهی است که می توانید در فصل بیماری برای محافظت از خود در برابر بیماری شدید انجام داد. واکسن های فصلی آنفولانزا برای مبارزه با سه یا 4 نوع مختلف ویروس آنفولانزا رایج ساخته شده اند. تزریق یک واکسن آنفولانزا سبب محافظت از ابتلا به ویروس های همان نوع می شود. واکسن های آنفولانزا معمولا دو هفته پس از تزریق، سبب تحریک تولید پادتن ها در بدن می شوند. این پادتن ها سبب محافظت از بدن در برابر گونه های ویروس آنفولانزا موجود در واکسن می شوند. طبق توصیه مرکز پیشگیری و کنترل بیماری آمریکا هر فرد بالای 6 ماه می بایست بصورت سالانه واکسینه شود. البته واکسن ها با توجه به سن افراد، وضعیت بارداری و یا داشتن وضعیت خاص از سلامتی متفاوت می باشد. نوزادان زیر 6 ماه برای دریافت این واکسن بسیار کم سن هستند. افرادی که به هر یک از ترکیبات واکسن آلرژی داشته یا حتی مبتلا به سندروم گیلن باره هستند می بایست قبل از واکسینه شدن با پزشک خود مشورت نمایند. واکسن آنفولانزا می بایست در شروع فصل سرد یعنی روز‌های پایانی شهریور تا نیمه نخست ماه مهر تزریق کرد تا ایمنی لازم در برابر این ویروس در فصل سرما ایجاد شود. واکسن آنفولانزا باید در زنجیره سرد تهیه و توزیع شود بنابراین این واکسن را همچون واکسنهای دیگر باید از داروخانه های معتبر تهیه نمود. این واکسن‌ها فقط برای بیماری آنفولانزا هستند و نباید توقع داشت که با زدن آن دیگر سرما خوردگی به سراغ شما نمی آید. وقتی تامین واکسن محدود باشد، معمولا اولویت با افراد زیر است:

• کودکان بین 6 ماه تا 4 سال

• افراد 50 سال به بالا                                                                   

• افراد مبتلا به اختلالات مزمن ریوی یا افراد با فرونشانی سیستم ایمنی

• زنان باردار

• کودکان و بزرگسالانی که بمدت طولانی از آسپرین در درمان استفاده کرده اند

• افرادی که در مکان های مراقبت های مزمن کار می کنند یا پرسنل بیمارستان ها

• افراد با شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بیشتر

در افراد مبتلا به ناراحتی های قلبی، معمولا خطر حمله قلبی در 7 روز اول ابتلا به آنفولانزا 6 برابر بیشتر است.

باید توجه داشت که در بهترین حالت واکسن آنفولانزا می تواند خطر ابتلا به بیماری را 40 تا60 درصد کاهش دهد بنابراین استفاده از سایر روشهای پیشگیری بسیار مهم و حیاتی هستند. یکی از این روشها حفظ بهداشت فردی می باشد با این مفهموم 1- تا جایی که ممکن است از تماس نزدیک با بیماران اجتناب کنیم و اگر هم خودمان بیمار هستیم مراقب باشیم تا آن را به دیگران منتقل نکنیم. 2- اگر شاهد علائمی شبیه به آنفولانزا هستید حداقل بمدت 24 ساعت پس از از بین رفتن تب از رفتن به مدرسه یا محل کار خودداری کنید. 3- برای پوشاندن بینی و دهان در هنگام عطسه و سرفه از دستمال استفاده کنید. پس از استفاده بلافاصله دستمال را دور بیاندازید. 4- بصورت مداوم دست ها را با آب و صابون شسته و با پاک کننده های الکلی ضدعفونی کنید. 5- برای اطمینان از عاری بودن دست ها از ویروس، بدون شستن دست ها چشم ها و بینی یا دهان خود را لمس نکنید. 6- سطوحی که افراد در مدرسه یا محل کار یا حتی خانه با آن در ارتباط هستند را تمیز نموده و ضد عفونی کنید.

از دیگر روشهای پیشگیری و درمان استفاده از داروهای ضد ویروسی آنفولانزا می باشد این داروها سبب کاهش شدت و مشکلات ناشی از بیماری شده و قبل از شروع بیماری می توانند از ابتلای فرد به بیماری جلوگیری کنند. در صورت حاد نبودن بیماری، نیاز به درمان ضروری نیست. علائم بیماری می تواند با استراحت کافی، نوشیدن مایعات و استفاده از داروهای بدون نسخه مثل انواع آنتی هیستامین ها و تب برها بهبود یابند اما پزشکان می تواند در صورتی که افراد در معرض خطر آنفولانزای شدید باشید این داروهای ضد ویروسی را برای درمان یا پیشگیری تجویز نماید. از داروهای ضد آنفولانزا می توان به  اوسلتامیویر (تامیفولو)، زانامیویر (رلنزا)، پرامیویر (راپیواب) اشاره کرد به هر حال باید توجه داشت که داروهای ضد ویروسی جایگزین واکسن آنفولانزا نیستند.

به صورت یک اصل کلی برای پیشگیری از بیماریهای مختلف بخصوص آنفولانزا باید سیستم ایمنی بدن بتواند به بهترین نحو در برابر عوامل بیماریزا نقش ایفا کند. برای بهبود و ارتقا سیستم ایمنی بدن باید 1- تغذیه مناسب و استفاده از میوه ها و سبزیجات در رژیم غذایی2-  ورزش منظم 3-  داشتن BMI زیر 40 (داشتن تناسب اندام و وزن) 4-  داشتن خواب شبانه بین 7-9 ساعت 5-  کاهش استرس 6- ترک سیگار. ترک سیگار نه تنها برای شما، بلکه برای کودکان، خانواده و هر کسی که با شما زندگی می کند، می تواند عامل بازدارنده و مفید در برابر آنفولانزا باشد. افراد سیگاری واکنش شدیدتری نسبت به ویروس هایی مانند آنفولانزا دارند. سیگار کشیدن سبب واکنش بیش از حد سیستم ایمنی به آنفولانزا می شود که این امر تاثیری معکوس برای سلامت انسان دارد.

سخن آخر تا حد امکان بهداشت فردی را رعایت نموده و تلاش کنید که واکسن آنفولانزا را بزنید. تغذیه مناسب و ورزش را از ارکان زندگی خود قرار داده و خوشحال زندگی کنید تا از بیماری آنفولانزا و سایر بیماری ها در امان بمانید.