بیشترین تعامل را با میراث فرهنگی داریم

محمدعلی ایزدخواستی امروز _یکشنبه بیست‌وچهارم اردیبهشت‌ماه_ در بیست‌وسومین نشست گپ و گفت مدیران شهرداری با رسانه‌ها اظهار کرد: سازمان نوسازی و بهسازی در سال ۵۴ برای نخستین‌بار در شهر اصفهان شکل گرفت و آن زمان ۱۰۰ میلیون تومان اعتبار برای این سازمان در نظر گرفته شده که حاکی از جایگاه بالای این سازمان در افق نگاه مدیریت شهری است.

وی با بیان اینکه پس از یک دوره رکود دوباره این سازمان از دهه ۷۰ نقش پررنگی گرفت، تصریح کرد: اگر به عملکرد یک ربع قرن اخیر سازمان نگاه کنیم، در بسیاری از آثار و ابنیه تاریخی، ردی از مرمت‌های تخصصی این سازمان را شاهد هستیم.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با بیان اینکه الگوی توسعه شهری بر اساس سیر تاریخی شهر از دو سال گذشته مد نظر سازمان نوسازی و بهسازی است، خاطرنشان کرد: دوران سلجوقیان نگاهی به معماری شهری آل‌بویه دوره پیش از خود داشته‌اند، این احترام در هر دوره به معماری دوره گذشته خود، یک رویکرد در توسعه شهر اصفهان به گواه تاریخ بوده است.

وی خاطرنشان کرد: این سازمان فراتر از نقش حفاظتی خود نیازمند یک الگوی توسعه است تا بتوان تا پایان دهه جاری مسیر رشد تاریخی اصفهان را هموار کرد؛ البته این امر نیازمند همفکری و مشارکت کارشناسان و متخصصان این حوزه است.

ایزدخواستی با بیان اینکه در نگاه حفاظتی به بافت‌های تاریخی، توجه به حفاظت پهنه‌ای است، تصریح کرد: در نگاه مرمتی یک بنای شاخص مورد مرمت قرار می‌گیرد، اما در حفاظت پهنه‌ای باید کل پهنه تاریخی اثر را مورد توجه قرار داد.

گذر تاریخی دارای هویت و روح تاریخی است

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان گفت: در حال حاضر نگاهی که بسیار اهمیت دارد، حفاظت پهنه‌ای از ابنیه‌های تاریخی و مرمت آنها است.

وی ادامه داد: از روز پس از مرمت یک بنای تاریخی، روزگار فرسودگی آن آغاز می‌شود، لذا اگر حفاظت پهنه‌ای مدنظر باشد، دیگر نگاه صرف کالبد بنا مطرح نیست، بلکه انسانی که کنار ابنیه زیست می‌کند، مهمترین رکن حفاظتی در این پهنه مورد توجه قرار می‌گیرد و چنانچه آثار تخریبی و فرسودگی در یک بنا ظاهر شود، افراد آگاه پیرامونی آن ابنیه، در اسرع وقت به سازمان‌ها و ارگان‌های مربوطه هشدار می‌دهند.

ایزدخواستی تصریح کرد: در نگاه حفاظت پهنه‌ای، خانه‌های کنار بقعه و ابنیه تاریخی نیز اهمیت دارد، چراکه گذر تاریخی دارای هویت و روح تاریخی است که نباید دست خوش ساخت و سازهای جدید شود.

وی خاطرنشان کرد: لازم است به الگوهای خاصی برای پهنه‌های تاریخی دست پیدا کنیم؛ در این نوع نگاه، سیما و منظر خانه‌های دیگری که در کنار ابنیه تاریخی و در گذر تاریخی آن وجود دارند، باید متناسب با سیر هویت تاریخی و منطبق با هویت تاریخی ابنیه باشد و در درجه دوم نیز شاخص‌های شهرسازی مانند کد ارتفاع محله مورد نظر را رعایت کند.

توجه به احیای بازارهای تاریخی اصفهان

وی با بیان اینکه بارندگی‌های ماه‌های گذشته در اصفهان به دلیل شدت و آثار تخریبی که در خانه‌های تاریخی گذاشته است، یک هشدار بود، گفت: یکی دیگر از اولویت‌های سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان توجه به بازارهای تاریخی اصفهان است، چرا که در دهه‌های گذشته، اصفهان با بازارهای تاریخی خود شناخته می‌شده است، بازارهایی که فراتر از نقش اقتصادی، یک حیات تمدنی را به نمایش گذاشته بود و کارکردهای شهری متفاوتی داشت.

ایزدخواستی افزود: یکی از بازارهای بسیار حائز اهمیت، بازارچه حسن آباد است که اتصال این بازار با بازار بزرگ اصفهان در ۱۰۰ سال گذشته به مرور قطع و دهنه‌های متصل شده به این بازار مخروب و دیگر بازسازی نشده بود، اما با یک همت جمعی، این بازار احیا و دهنه‌های اتصال بازار بزرگ به بازار حسن آباد مرمت شد.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان تصریح کرد: بازار قصر که به خیابان عبدالرزاق اصفهان وارد می‌شده، از دیگر گنجینه‌های ارزشمندی است که امروز از بین رفته و در حال نابودی است، در این راستا از اداره کل اوقاف استان اصفهان درخواست می‌شود به داد این گنجینه نفیس صفوی برسد و این بازار را احیا کند، چرا که این منطقه می‌تواند به یک جاذبه گردشگری بزرگ تبدیل شود.

وی با تاکید بر اینکه در نظر داریم در سال جدید به رکورد احیای ۲۰۰ دهانه بازار در قسمت‌های مختلف شهر برسیم، گفت: در حال حاضر مطالعه‌سنجی و مرمت دهانه‌های تاریخی بازارها در نقاط مختلف شهر انجام گرفته است، در این راستا بازار منجم در بازار بزرگ اصفهان دیگر گنجینه ارزشمندی است که درصدد احیای آن هستیم.

ایزدخواستی با بیان اینکه هزینه‌های پروژه‌های احیا و مرمت به‌صورت پروژه‌ای و موردی تعریف و تبیین می‌شود، خاطرنشان کرد: تعداد کل پروژه‌های سازمان، در یک سال گذشته ۶۱ پروژه با اعتبار ۱۶۰ میلیارد تومان بوده که ۳۲ پروژه آن تکمیل و ۲۹ پروژه در حال حاضر فعال است.

تعامل مدیریت شهری اصفهان و میراث فرهنگی

وی با اشاره به وضعیت تپه اشرف گفت: تعارض ملکی بین شهرداری و میراث فرهنگی در این زمینه وجود ندارد، اما در زمینه تأمین منابع مالی برای کشف و عملیات کاشف جای بحث و گفت و گوی بین‌بخشی است.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان تاکید کرد: در حال حاضر ادبیات مشترک بین مدیریت شهری اصفهان و میراث فرهنگی استان در اوج خود و تعاملات در حد بالایی برقرار است.

وی افزود: مدیریت شهری در دوره‌های مختلف ممکن است تصمیم‌های مختلفی را در زمینه احیای بافت‌های تاریخی گرفته باشد، اما همواره این روند رو به تکامل بوده است، اگر یک روزی حمام خسرو آقا توسط مدیریت شهری تخریب می‌شود، امروز با تاکید و توجه مدیریت شهری باقی مانده حمام خسرو آقا احیا می‌شود، فرهنگ احیا بافت‌های تاریخی و توجه مضاعف در این دوره شکل گرفته که شاید چند ده سال گذشته نبوده است.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با اشاره به امامزاده‌ها و بقاع متبرکه تاریخی در سطح شهر اصفهان گفت: به جز میراث فرهنگی و سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان، بخش سومی به نام اوقاف وجود دارد که تصمیم ساز بوده و باید در تدابیر لحاظ شود، در این راستا مایل هستیم به نقطه مشترکی با اداره اوقاف در زمینه احیا و مرمت برخی از بقاع دست یابیم، برخی از بناهای اوقافی که گنجینه نفیس تاریخی محسوب می‌شود، در حال نابودی کامل است.

وی با بیان اینکه باید از اداره کل اوقاف برای بهترین حفاظت از بقاع متبرکه تاریخی مطالبه کنیم، تصریح کرد: پیشنهاد این است حداقل کاری که اوقاف می‌تواند انجام دهد ایجاد یک دفتر فنی برای بازرسی و نظارت مستمر از این ابنیه‌های تاریخی است.

ایزدخواستی خاطرنشان کرد: مهمترین رویکردی که در مدیریت شهری باید داشته باشیم، توجه به میراث شهری است، میان میراث شهری و میراث فرهنگی یک تمایز است، اگر چه اعتقاد داریم میراث شهری چنانچه حفظ شود، میراث‌های فرهنگی نیز حفاظت شده است.

پروژه مرمت بدنه غربی چهارباغ با تغییر رویکرد انجام می‌شود

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با بیان اینکه هزینه‌کردها امروزه باید هوشمندانه و دقیق باشد، گفت: باید بپذیریم بدنه سازی شرقی چهارباغ کار اشتباهی بوده است، در این راستا با تغییر رویکردها پروژه پیرایش و مرمت بدنه غربی چهارباغ به زودی اتفاق می‌افتد که در درجه اول بناهای واجد ارزش در بدنه غربی شناسایی و مطالعات آن انجام و سپس مرمت و پیرایش آن آغاز می‌شود.

وی افزود: بناهایی از پهلوی دوره اول در بدنه غربی چهارباغ وجود دارد که دارای ارزش است، البته بناهای پیرامون آنها با حفظ هویت تاریخی آن مورد پیرایش قرار می‌گیرد و روایت‌های تاریخی چهار باغ در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت.

ایزدخواستی تصریح کرد: تصمیم مدیریت شهری برای بدنه سازی شرق چهارباغ این است که تخریب‌ها و نوسازی‌ها ادامه پیدا نکند تا به یک جمع بندی نهایی دست یابیم.

تنها راه حل نجات از بن‌بست‌ها تعامل با شرکت‌های دانش‌بنیان است

ایزدخواستی افزود: ورود جدی بنگاه‌های اقتصادی فعال در حوزه مسئولیت اجتماعی در بخش احیای بافت تاریخی اصفهان می‌تواند موتور محرکه در این عرصه باشد.

وی یادآور شد: سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری اصفهان به صورت پایلوت بر روی یک پروژه بازآفرینی بنای تاریخی مطالعات گسترده اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، شهری و تاریخی را در دست اقدام دارد و به نتایج مطلوبی دست یافته که در آینده‌ای نه چندان دور اعلام خواهد کرد.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان تصریح کرد: تنها راه حل نجات از بن‌بست‌ها تعامل با شرکت‌های دانش‌بنیان است به‌عنوان مثال در زمینه پایداری رنگ‌ها و لعاب کاشی‌ها و یا مواد و مصالح جهت مرمت‌ها در عرصه‌های حفاظتی و احیا بر اساس پایه‌های معدنی با شرکت‌های دانش‌بنیان رایزنی شده است.

حدود ۳۰۰ خانه ستاره‌دار تاریخی در شهر اصفهان وجود دارد

وی با اشاره به خانه حاج شکری که به تازگی در رسانه‌ها خبر تخریب آن توسط مالک منتشر شده است، گفت: سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان و همچنین شهرداری منطقه هیچ ارتباطی در این زمینه نداشته است، این خانه جزو خانه‌های ستاره دار میراث فرهنگی نبوده، اما به دلایل وجود شواهد تاریخی در خانه توسط ناظر شهرداری، نظر سازمان میراث فرهنگی برای صدور مجوز توسط شهرداری منطقه گرفته شده و جواب استعلام مثبت از سوی سازمان میراث فرهنگی دریافت شده و صدور مجوز برای مالک به‌صورت قانونی انجام گرفت.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با بیان اینکه طبق آمار حدود ۳۰۰ خانه ستاره‌دار تاریخی در شهر اصفهان وجود دارد، تصریح کرد: به تازگی فرهنگی در شهرهای تاریخی ایران خاصه شهر یزد و اصفهان در حال شکل گرفتن است، بدین نحو که برخی از افراد به جای برگزیدن ویلاها و باغ‌ها در صدد احیای خانه‌های تاریخی جهت حضور خانوادگی خود در آنها و گذران ساعات خوش هستند.

اصفهان_محسن راعی