بررسی نقش والدین در فرایند پرورش استعدادهای ورزشی

یک متخصص فیزیولوژی ورزشی معتقد است براساس گزارش های تحقیقاتی، اکثر کودکان در سنین ۱۳-۱۴ سالگی به دلیل فشار، آرزوهای واهی و اشتباهات والدین و خانواده ورزش خود را رها می کنند.

دکتر علی بختیاری طی گفت‌وگوی مطرح کرد: براساس آمارهای جهانی موجود و نتایج مطالعه های انجام شده، تعداد کودکان چاق و دارای اضافه وزن روز به روز در حال افزایش است و عامل اصلی آن هم کاهش فعالیتهای بدنی کودکان است. در اثر کاهش فعالیت، میزان استقامت- قلبی- عروقی کودکان کم می شود و از سوی دیگر شاخص توده بدنی و ضخامت چین های پوستی شان بالا می رود.

امروزه کودکان مدت زمان کمتری را به فعالیت های فیزیکی و ورزش اختصاص می دهند و بیشتر به تماشای تلویزیون و بازی های رایانه ای می پردازند. از آنجا که دغدغه بسیاری از والدین، سلامت فرزندشان است. والدین به عنوان حامی ورزشکار نقش مهمی در گرایش یا عدم گرایش یک فرد به یک ورزش خاص دارند. درگیری و انتظارات والدین با موفقیت و لذت و همچنین فشار و استرس مرتبط است.

این متخصص فیزیولوژی ورزشی و استاد دانشگاه معتقد است، والدین بایستی در سال های اولیه شرکت کودکان در ورزش نقش حمایت کننده داشته باشند. در میانه راه؛ والدین با ورزشکاران نقش مشارکتی بیشتری دارند و از خود نشان می دهند و در اواخر؛ ورزشکاران خود را به بهبود اجرای کامل ملزم می کنند در حالیکه نقش والدین کاملاَ محدود می شود و صرفاَ حمایت مالی را انجام می دهند.

مطلوب نیست که والدین تصمیم بگیرند که زندگی یک کودک باید در جهت یک ورزشکار نخبه شدن یا یک ورزش خاص باشد و خود کودک باید تصمصم گیرنده نهایی باشد. ممکن است والدین علیرغم میل باطنی یک نوجوان تصمیم بگیرند او را در ورزش دلخواه شان شرکت دهند. این موضوع می تواند علاوه بر اتلاف وقت سبب سرخوردگی و کناره گیری فرد از آن رشته ورزشی شود و چه بسا او را نسبت به محیط ورزش بدبین کند.

این متخصص اضافه کرد: شرکت کودکان در ورزش بین سنین ۱۰-۱۳ سالگی به اوج خود می رسد و سپس به تدریج تا سن ۱۸ سالگی کاهش می یابد. به گونه ای که فقط درصد کمی از افراد در ورزش رقابتی شرکت می کنند. دلایل ترک ورزش یا عدم شرکت متعدد و متنوع است. والدین باید توجه داشته باشند اجبار و تحمیل کودکان به شرکت در یک ورزش خاص علاوه بر تبعات منفی می تواند موجب دلزدگی و کناره گیری کودک از ورزش شوند و چه بسا موجب اتلاف وقت و عمر ورزشی کودک گردند.

مسئول کمیته آموزش و استعدادیابی فدراسیون هاکی با بیان اینکه امروز روشهای پرورش مستعدین رشته های مختلف ورزشی تغییر پیدا کرده است، افزود: براساس گزارش های تحقیقاتی اکثر کودکان در سنین۱۳-۱4 سالگی ورزش خود را به دلیل فشار و آرزوهای واهی و اشتباهات والدین و خانواده رها می کنند.

وی در ادامه گفت: برای مستعد بودن در یک رشته ورزشی تعداد زیادی از ویژگی ها و عوامل تاثیرگذارند. به عنوان مثال در وزنه برداری علاوه بر این که قدرت یک عامل مهم است ولی با این حال توانایی اعمال نیروی سریع و همچنین داشتن دست های کوتاه و پاهای بلند یک مزیت است یا این که درست است که پاهای تنومند در رشته های سرعتی موثر است ولی قطر پاها باید عضلانی باشد نه اینکه دارای چربی زیاد باشد. موضوع مهم تر این که علاوه بر عضلانی بودن تارهای عضلانی از نوع تند انقباض باشند. نکته مهم این است که اغلب هر ورزش یک سری عناصر کلیدی مهم دارد که باید هنگام پیش بینی اجرا در آن رشته ورزش مدنظر قرار داد. اغلب والدین به اصول علمی و مبانی سنجش و شناخت این ویژگی ها اشراف کامل ندارند و لذا ممکن است از دید آنها پنهان بماند.

دکتر بختیاری در پایان تصریح کرد، توصیه های ذیل می تواند به عنوان راهنما برای والدین مفید باشد:

1. به کودکانتان اجازه دهید تا در فرآیندهای تصمیم گیری شرکت کند. همچنین این امکان را برای کودک فراهم کنند تا در صورتیکه او مایل است ورزش انتخاب شده را ترک نماید.
2. برای کودکان خود مربی انتخاب کنید که از یک طرف قابلیت های جسمانی و مهارتی کودک تان را بهبود بخشد و از طرف دیگر محیط سرگرم کننده ای را برای او ایجاد نماید.
3. هنگامی که می خواهید سطح توقع و انتظار خود را از کودک تان تعیین کنید؛ توانایی ها و قابلیت های واقعی او را در نظر بگیرید.
4. به خاطر داشته باشید ورزش بایستی جنبه سرگرمی داشته باشد. به صحبتهای کودک خود گوش فرا دهید.