رشد بالای مصرف سرانه آب در ایران

به نقل از پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، کمپین اجتماعی «من ایرانم، مرا دریاب» از سوی بانک مسکن در تلاش است که در جهت مصرف صحیح آب، آگاهی بخشی و اطلاع رسانی کند. بارش های سال جاری در کنار مزایای زیادی که برای رشد تولیدات کشاورزی ایجاد کرد، اما باعث ایجاد یک باور غلط میان مردم شد. این که دوره خشکسالی در ایران به سرآمده و در نتیجه نیازی به صرفه جویی در مصرف آب وجود ندارد. طبق جدیدترین گزارش تهیه شده، متوسط سرانه مصرف آب در کشور به ۱۵۵ لیتر رسیده که این میزان نسبت به کشورهای پرآب اروپایی هنوز زیاد است. برآوردها نشان می دهد که این رقم، 30 درصد بالاتر از مصرف سرانه شهرهای اروپایی است، این در حالی است که بسیاری از شهرهای اروپایی، در شرایط کمبود و تنش آبی قرار ندارند. همچنین بررسی ها نشان می دهد که چهار کلان شهر تهران، اصفهان، مشهد و شیراز با افزایش غیرقابل‌باور مصرف آب شرب مواجهند و اگر مردم این شهرها، مصارف بی ‌رویه خود را مدیریت نکنند، با وجود ذخایر خوب آبی در سدها، در ادامه سال با مشکل در تامین آب شرب در این کلان‌شهرها مواجه می‌شویم. بارش‌های کم‌نظیر سال آبی جاری (از ابتدای مهرماه ۹۷ تاکنون) این برداشت اشتباه را برای برخی از مردم کشورمان ایجاد کرده که امسال می‌توانیم هر قدر می‌خواهیم آب مصرف کنیم و مشکل آب نداریم؛ غافل از اینکه نزدیک به نیمی از آب شرب کشور از منابع زیرزمینی تامین می‌شود و سفره‌های زیرزمینی تامین‌کننده آب شرب نیز به‌دلیل سال‌ها اضافه برداشت، با افت قابل‌توجه کمیت و کیفیت مواجه شده‌اند.

جدیدترین بررسی‌ها نشان می‌دهد که ۱۳۰ میلیارد مترمکعب کسری مخازن زیرزمینی وجود دارد، یعنی باید ۱۳۰ میلیارد مترمکعب آب (برابر با تمام آب قابل‌دسترس در طول یک سال پربارش) به سفره‌های زیرزمینی تزریق شود تا شرایط سفره‌‌های زیرزمینی ما به حالت عادی بازگردد. اما نکته قابل تامل، زمانی است که حتی در صورت تزریق ۱۳۰ میلیارد مترمکعب آب شیرین به مخازن زیرزمینی نیز شرایط عادی نمی‌شود؛ چراکه در برخی نقاط کشور آنچنان برداشت بی‌رویه از مخازن زیرزمینی داشته‌ایم که علاوه‌بر سفره‌های قابل‌تجدید، به سفره‌ها و ذخایر استراتژیک و غیرقابل تجدید نیز لطمه زده‌ایم. لطمه‌ای که دیگر قابل‌جبران نیست. برداشت‌های بی‌رویه و مصارف بدون ضابطه آب، در کنار نزدیک به ۱۷ سال خشکسالی، ایران را در شرایطی قرار داده که یک‌سال پرآب هم نتوانست برای مدت زیادی شهرهای پرتنش کشور را از تنش آبی دور کند. بارش‌های کم‌نظیر ۳۳۵ میلی‌متری سال آبی جاری، تنها توانست ۱۰۱ شهر را که تابستان گذشته درگیر تنش آبی بودند، امسال در وضعیت نرمال قرار دهد و همچنان ۲۳۳ شهر کشور در شرایط تنش آبی قرار دارند. هم‌اکنون چهار کلان‌شهر تهران، اصفهان، مشهد و شیراز با افزایش غیرقابل باور مصرف آب شرب مواجهند. این در حالی است که شاهد رشد 3.5 درصدی مصرف آب شرب در کلان‌شهر تهران و رشد دو درصدی مصرف آب شرب در شهر اصفهان، نسبت به مدت مشابه سال قبل هستیم.علاوه‌بر این، در بسیاری از نقاط کشور، این تصور که امسال مشکل آب نداریم، مصارف آب شرب را با افزایش بی‌رویه و افسارگسیخته مواجه کرده که اگر روند عدم مدیریت مصرف آب ادامه یابد، احتمال افزایش تعداد شهرهای با تنش آبی در سال جاری وجود دارد.