افت فشار در مخزن پارس جنوبی محسوس نیست

به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران، محمد مشکین‌فام درباره آخرین وضعیت توسعه فاز ۱۱ به عنوان آخرین طرح توسعه باقی‌مانده از میدان گازی پارس جنوبی گفت: در حال حاضر توسعه فاز ۱۱ با تمرکز بر سکوی جنوبی که در موقعیت مرزی بین ایران و قطر واقع شده، در دست اجرا قرار دارد و به منظور تسریع در توسعه این موقعیت، برنامه اجرایی طرح توسعه فاز ۱۱ بر مبنای استفاده حداکثری از تاسیسات موجود طراحی شده است.

وی با یادآوری اینکه در گام نخست، پایه سکو (جکت) که قبلا به منظور بهره‌برداری از همین موقعیت طراحی و در یارد قشم ساخته شده بود، دو هفته گذشته بارگیری و ظرف یک‌ماه آینده در موقعیت نصب خواهد شد، افزود: بلافاصله پس از اتمام نصب و با قرارگیری دکل حفاری بر روی پایه سکو، حفر چاه‌های این موقعیت آغاز خواهد شد و انتظار می‌رود حفاری پنج حلقه چاه مورد نیاز برای تحقق تولید اولیه از این سکو (۵۰۰ میلیون فوت مکعب در روز) تا ابتدای سال آینده به اتمام برسد.

انتقال سکوی C فاز ۱۲ در ابتدای سال آینده

به گفته مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، با توجه به رو به اتمام بودن تولید گاز از سکوی C فاز ۱۲، این سکو در ابتدای سال آینده از موقعیت مذکور جدا و جهت شروع تولید گاز از سکوی جنوبی فاز ۱۱ در این موقعیت نصب می‌شود، همچنین برنامه‌ریزی شده تا گاز تولیدی از طریق اتصال این سکو به خط‌لوله دریایی موجود سکوی C فاز ۱۲ به پالایشگاه خشکی همین فاز منتقل شود.

مشکین‌فام تأکید کرد: حفاری ۷ حلقه چاه باقیمانده این موقعیت نیز، پس از راه‌اندازی سکوی تولیدی انجام خواهد شد تا تولید با ظرفیت کامل از این موقعیت با نرخ تولید روزانه یک میلیارد فوت مکعب محقق شود.

کاهش فشار میدان از ۵ سال آینده آغاز می‌شود

مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در پاسخ به این پرسش که «آیا اتمام تولید از سکوی C فاز ۱۲ تا ابتدای سال آینده، نشان‌دهنده شروع افت تولید از میدان گازی پارس جنوبی ۴ سال زودتر از پیش‌بینی‌های پیشین است؟» گفت: برداشت گاز از مخزن پارس جنوبی بر اساس مکانیزم انبساط گاز انجام می‌شود، بدین معنا که تولید گاز از این مخزن با کاهش تدریجی فشار مخزن مترادف است که امری طبیعی در تمامی مخازن گازی به‌شمار می‌آید، اما این کاهش طبیعی و پیوسته فشار گاز تنها تا زمان رسیدن فشار چاه به حداقل فشار مورد نیاز جهت انتقال گاز از دریا به پالایشگاه خشکی امکان‌پذیر است و پس از رسیدن به این محدودیت فشاری، به‌دلیل عدم امکان کاهش بیشتر فشار، به ناچار نرخ تولید گاز به تدریج کاهش پیدا کرده و پس از گذشت چند سال تولید از آن چاه به اتمام می‌رسد.

وی با ذکر این توضیحات تأکید کرد: بنابراین می‌توان گفت، در تمامی سکوهای تولیدی میدان گازی پارس جنوبی، از همان روز نخست تولید افت فشار آغاز شده است، اما به جز دو سکوی A و C فاز ۱۲ که نرخ تولید روزانه گاز از آنها در حال حاضر به ترتیب، ۸۲۰ و ۲۳۰ میلیون فوت مکعب است، فشار سایر سکوهای میدان در نقطه‌ای بالاتر از محدودیت فشاری جهت انتقال گاز به خشکی قرار دارند، بنابراین این سکوها می‌توانند با تمام ظرفیت خود گاز برداشت کنند، اما با ادامه کاهش فشار ناشی از تولید در میدان، به تدریج در آینده نزدیک از نرخ تولید تعداد دیگری از این سکوها نیز کاسته خواهد شد.
مشکین‌فام با اشاره به میزان کم این کاهش در سال‌های ابتدایی و نیز ورود سکوهای جدید فازهای ۱۱، ۱۳، ۱۴ و ۲۲-۲۴ به مدار تولید، تأکید کرد: این کاهش در ابتدا خیلی محسوس نخواهد بود، اما ظرف ۵ سال آینده به نقطه‌ای خواهیم رسید که این کاهش قابل توجه خواهد شد.

موقعیت فاز ۱۲ دلیل افت سریع‌تر برداشت گاز

مدیرعامل شرکت توسعه‌دهنده میدان گازی پارس جنوبی درباره چرایی افت سریع‌تر تولید از دو سکوی فاز ۱۲ و تفاوت این فاز با سایر فازهای میدان نیز توضیح داد: میدان گازی پارس جنوبی مانند بسیاری از میادین نفت و گاز یک میدان ناهمگن محسوب می‌شود و ضخامت مخزن و خواص آن در بخش‌های مختلف میدان، متفاوت است، به گونه‌ای که در بخش‌های مرکزی میدان ضخامت لایه‌های گازی بیشتر و سنگ مخزن هم از خواص مناسب‌تری برای ذخیره و انتقال گاز به سمت چاه برخوردار است، اما با حرکت به سمت فازهای کناری مخزن، هم از ضخامت ستون گازی کاسته شده و هم خواص مخزنی ضعیفتر می‌شوند، بر اساس این قاعده و با اطلاعات به‌دست آمده از چاه‌های توصیفی فاز ۱۲ (اولین چاه حفر شده در هر سکو)، از ابتدا کوتاه‌تر بودن مدت زمان تولید از سکوهای این فاز پیش‌بینی شده بود.

وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه «آیا توسعه موقعیت D این طرح نیز به دلایل ذکر شده از دستور کار شرکت نفت و گاز پارس خارج شد؟»، گفت: پس از حفر چاه توصیفی موقعیت D مشخص شد که خواص آن ناحیه از سایر بخش‌های فاز ۱۲ بسیار ضعیف‌تر بوده و توسعه آن صرفه اقتصادی ندارد، لذا توسعه سکوی چهارم فاز ۱۲ از دستور کار خارج شد.

مشکین‌فام با اشاره به پیش‌بینی افت قابل توجه تولید از میدان گازی پارس جنوبی در آینده نزدیک، استمرار تولید از این میدان مشترک و تحقق وعده تأمین ۷۵ درصدی گاز کشور تا ۲۵ سال آینده را نیازمند توسعه میدان‌های دیگر خلیج فارس عنوان کرد و گفت: شرکت نفت و گاز پارس، علاوه بر میدان گازی پارس جنوبی، مسئولیت توسعه و تولید میدان‌های گازی دیگری در خلیج فارس را نیز بر عهده دارد که از جمله این میدان‌ها می‌توان به پارس شمالی، فرزاد الف، فرزاد ب، گلشن، فردوسی، کیش و بلال اشاره کرد.

برنامه‌ریزی برای توسعه تمامی میدان‌های گازی خلیج فارس

وی تأکید کرد: هدف تعیین‌شده برای تامین ۷۵ درصد گاز کشور تا ۲۵ سال آتی، مربوط به توسعه و تولید از تمامی میدان‌های گازی تحت مدیریت شرکت نفت و گاز پارس است، بر این اساس و مطابق با برنامه‌‌ریزی‌های انجام شده، با توسعه میدان بلال و تکمیل توسعه فاز ۱ میدان کیش، گاز تولیدی این میدان‌ها جهت جبران کاهش تولید سکوهای فاز ۱۲ به پالایشگاه این فاز انتقال خواهد یافت.

مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس با بیان اینکه علاوه بر مطالعات و برنامه‌ریزی‌های انجام شده جهت توسعه این میدان‌ها، این شرکت برنامه‌ریزی جامعی برای استمرار تولید از میدان گازی پارس جنوبی در دستور کار خود دارد، گفت: این برنامه حفر چاه‌های جدید (Infill) از سکوهای تولیدی موجود، نصب ایستگاه‌های تقویت فشار (کمپرسور)، افزودن خطوط لوله دریایی و تعریف سکوهای جدید تولیدی در نواحی خارج از بلوک‌بندی فعلی میدان (از جمله موقعیت یلدا که حفاری نخستین چاه آن در دست انجام است) را شامل می‌شود که مراحل نهایی مطالعاتی خود را طی می‌کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: تمام تلاش همکاران مجموعه نفت و گاز پارس بر این است تا با برنامه‌ریزی و اجرای طر‌ح‌های استمرار تولید از میدان گازی پارس جنوبی و همچنین توسعه و تولید از سایر میادین گازی تحت مدیریت، شرکت نفت و گاز پارس تا ۲۵ سال آینده به عنوان قطب اصلی تامین گاز مورد نیاز کشور فعالیت کند.