آئین رونمایی از کتاب "چالش زاغه ها" برگزار شد

به نقل از اداره ارتباطات و امور بین الملل سازمان نوسازی شهر تهران، کاوه حاجی علی اکبری در آئین رونمایی از کتاب "چالش زاغه ها" که به همت اداره پژوهش معاونت برنامه ریزی و توسعه شهری سازمان نوسازی شهر تهران ترجمه شده است، با بیان این که علیرغم گذشت 2 دهه از تألیف این کتاب، هنوز حرف های تازه ای در خصوص مسئله زاغه نشینی یا عرصه های فرودست شهری در این کتاب قابل مطالعه است، یادآور شد: در کتاب "چالش زاغه ها"، هم در تحلیل و هم در پیشنهادهای مداخله، موضوعات بدیعی عنوان شده که اطلاع از آن ها برای کارشناسان، پژوهشگران و دانشجویان حوزه نوسازی شهری لازم و ضروری است.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در این مراسم به ارائه توضیحاتی در خصوص مهمترین مطالب عنوان شده درکتاب "چالش زاغه ها" پرداخت و گفت: در این کتاب سعی شده تا واژه زاغه نشینی(slum)، به جامع ترین شکل خود مورد استفاده قرار گیرد و محدوده های متنوعی از حلبی آبادها، سکونتگاههای تصرف عدوانی، مجتمع های سازمانی فرسوده، مراکز شهری که به نوعی جمعیت خود را از دست داده اند و ... را در بر می گیرد.

علی اکبری تصریح کرد: در کتاب "چالش زاغه ها"، پس از ارائه توصیف جامعی از مسأله عرصه های فرودست شهری، به تحلیل و تجویز برای مواجهه با این عرصه ها پرداخته شده و ضمن اشاره به رویکردهای مختلف مداخله، آنها مورد بررسی قرار گرفته است.  

به گفته علی اکبری، دو رویکرد اساسی برای مواجهه با عرصه های فرودست شهری وجود دارد؛ رویکرد سیاست گذاران و اندیشمندانی که اعتقاد به مداخله ساختاری دارند و رویکردی که عاملیت پایه بوده و می پذیرد که عرصه های فرودست، بخشی از شهرها هستند که اقدامی بجز تأمین و ارتقای زیرساخت ها و خدمات نمی توان برای آنها انجام داد و به قول برخی از اندیشمندان، عرصه های فرودست شهری، در کشورهایی که برنامه ای برای اسکان کم درآمدها ندارند، مشکل تلقی نمی شود؛ بلکه خود یک راه حل است که مردم بصورت خودانگیخته در صدد چاره اندیشی برای اساسی ترین نیازهای خودشان برمی آیند. این دو رویکرد از جمله مباحثی است که در کتاب "چالش زاغه ها" مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، عنوان کرد: برداشت من از کتاب "چالش زاغه ها" این است که تلاش می کند راه حل میانه را برای مداخله در عرصه های فرودست شهری اتخاذ کند و ضمن ارائه پیشنهادهای مشخص برای تغییر، بهبود و ارتقای ساختارهای مورد نیاز به ویژه ساختارهای حکمروایی هم در مقیاس ملی و هم در مقیاس محلی، راهکارهای خُرد در رابطه با موضوعات مالکیت، خدمات، زیرساخت ها، بانک پذیری، اعتبارپذیری ساکنان و ... را برای بهبود وضعیت این عرصه ها ارائه می دهد.

علی اکبری خاطرنشان کرد: نتیجه گیری این کتاب در فصل نهم و با عنوان "به سوی شهرهای فراگیر" قابل بیان است که موضوع "دربرگیرندگی" را به عنوان کلیدواژه و اصل اساسی در هرگونه مداخله در عرصه های فرودست شهری عنوان می کند و ابعاد مختلف از جمله دربرگیرندگی دخیلان از دولت ها گرفته تا ساکنان و سازمان های مردم نهاد، اجتماع محور و رسانه ها را شامل می شود.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با بیان این که سیاست مداخله در عرصه های فرودست شهری باید زمینه محور و دربرگیرنده باشد، بر اهمیت مشارکت دخیلان در این امر تأکید کرد و متذکر شد: مشارکت نباید محدود به مشارکت بخش عمومی و یا خصوصی باشد، بلکه مردم محلی و جامعه مدنی نیز در این زمینه نقش کلیدی دارند.

علی اکبری یاد آور شد: در کشور ما 12 میلیون نفر در سکونتگاه های غیر رسمی زندگی می کنند و نخستین مسئله آنها، نداشتن حق مالکیت رسمی است؛ البته مالکیت در چارچوب نظام های عرفی (عرف- عرف) شکل گرفته و انتقال پیدا کرده است؛ ولی مسئله مهمی است که تا به امروز نتوانستیم راهکار درخوری را برای تلفیق نظام مالکیت عرفی با نظام مالکیت رسمی پیدا کنیم و این مسئله باعث شده تا بخش عمده ای از سکونتگاه های غیر رسمی هرگونه شانس و امکانی را برای ورود به فرآیند ارتقاء، بهسازی و نوسازی از دست بدهند.  

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در خاتمه سخنان خود با اشاره بر ضرورت استفاده از تجارب، راهکارها و دانش تولید شده، خاطرنشان کرد: پس از گذشت حدود 2 دهه از فعالیت حرفه ای پیوسته در حوزه مداخله در بافت های ناکارآمد در ایران، تجارب و اقدامات موفق و ناموفق زیادی در ایران صورت گرفته و پژوهشگران، اندیشمندان و حرفه مندان ما امروز به آن بلوغ رسیده اند که امکان تولید منابع و آثاری همچون کتاب چالش زاغه ها را با تمرکز بر شرایط ایران دارند و دفتر برنامه اسکان بشر می تواند در این حوزه نقش محوری و کلیدی داشته باشد و زمینه ای را برای تهیه و تولید منابعی از این دست فراهم کند تا فرصت و شانس ارائه به جوامع بین المللی وجود داشته باشد.

گفتنی است در این مراسم از کارشناسانی که در ترجمه و تدوین کتاب "چالش زاغه ها" همکاری داشته اند، تقدیر به عمل آمد.