در گفت و گو با مهندس خلیلی بر اهمیت توجه به شبکه مخابرا تی و تو سعه آن با حمایت های دولت تاکید شد

این فناوری ها در کشورهای توسعه یافته درحال گسترش است زیرا که زیرساخت های مخابراتی از قبل آماده و مشغول سرویس دهی در سرسر جهان هستند. اینها نکاتی ست که شبکه مخابراتی کشورمان ایران نیز باید مورد توجه قرار دهد . برترین و بزرگترین شرکت های مخابراتی در دنیا برای ارایه سرویس های با کیفیت و به روز به مشتریان خود تمامی این نکات را مورد توجه قرار داده و به سرعت در حال تغییر و به روز شدن هستند.

لذا در هر شرکت مخابراتی توجه به شبکه و زیرساخت های مخابراتی ، عملکرد و وضعیت آن چنان حایز اهمیت است که برآن شدیم در گفت وگویی با مهندس خلیلی معاون شبکه شرکت مخابرات ایران و مهندس رحیمیان، مدیرشبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایان شرقی از وضعیت شبکه و زیرساخت های مخابراتی، چالش ها و مسایل پیش روی شرکت مطلع شویم . با ما همراه باشید :

با توجه به اینکه شرکت مخابرات ایران هم در بخش ثابت و هم در بخش همراه، تامین کننده اصلی زیرساخت انتقال در سراسر کشور است در حال حاضر زیر ساخت های مخابراتی در چه وضیعتی قرار دارند؟

مهندس خلیلی، معاون شبکه شرکت مخابرات ایران‌: زیرساخت انتقال در کشور به دو بخش اصلی دسته بندی می‌شود. زیرساخت انتقال بین استانی و گیت وی های بین الملل که بر اساس قوانین بالادستی ایجاد و بهره برداری از آنها به‌عهده شرکت ارتباطات زیرساخت است و زیرساخت انتقال درون استانی که ایجاد، بهره برداری و توسعه آن توسط شرکت مخابرات ایران انجام می پذیرد. در حال حاضر در شبکه انتقال درون استانی شرکت مخابرات ایران از فناوری‌های مختلفی استفاده می‌شود که عبارتند از: SDH، WDM ، OTN ، PTN و POTN. با توجه به گسترش شبکه های مبتنی بر سوئیچینگ بسته ای (Packet Switching)  و کاربردی بودن پورت های اترنت در تجهیزات انتهایی، عملاً روند پیشرفت شبکه انتقال از ارائه سرویس های TDM محض به سمت ارائه همزمان سرویس‌های TDM و سرویس های مبتنی بر سوئیچینگ بسته ای گسترش یافته است.

  مهندس رحیمیان ، مدیر شبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایجان شرقی : تأمین زیر ساخت های انتقال بین استانی در سراسر کشور به عهده شرکت ارتباطات زیر ساخت( دولت) بوده و مخابرات صرفاً عهده دار ایجاد زیر ساخت های انتقال در بخش شبکه دسترسی و شبکه core داخل استان ها می باشد.

متأسفانه طی دهه گذشته به دلایل مختلف شتاب توسعه بخش های یاد شده بسیار کند و مشکلات عدیده باعث افت کیفیت نگهداری در بخش شبکه انتقال و زیر ساخت های موجود بستر های ارتباطی گردیده و آسیب های جدی به این بخش وارد شده است.

شرکت مخابرات ایران به عنوان بزرگ‌ ترین شرکت مخابراتی کشور ، در مقایسه با سایر شرکت‌ها موظف است در تمامی نقاط و روستاهای کشور سرویس‌های ارتباطی ارائه دهد، اما از سایر اپراتورها چنین انتظاری نیست .. حال سوأل اینجاست مخابرات چه خدمات زیر ساختی به سایر اپراتور ها ارایه می دهد ؟

  مهندس خلیلی ، معاون شبکه شرکت مخابرات ایران : از جمله خدمات زیرساختی ارائه شده از طرف شرکت مخابرات ایران به سایر اپراتورهای ثابت و سیار، مواردی همچون سرویس پهنای باند TDM، لایه ۲ و لایه ۳ ، سرویس فیبر دسترسی، تامین فضا برای نصب تجهیزات و تأمین برق مورد نیاز تجهیزات اپراتورها ، فضای نصب آنتن بر روی دکل‌های مخابراتی، خدمات تسهیم سیم مسی (LSS)  و سرویس عمده فروشی بیت استریم می باشد. همچنین شرکت مخابرات ایران سرویس اتصال متقابل را با سایر اپراتورها برقرار می‌نماید تا امکان استفاده از خدمات شبکه برای مشترکین همه اپراتورها فراهم باشد.

  مهندس رحیمیان ، مدیر شبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایجان شرقی : طبق پروانه شرکت مخابرات در بخش روستایی صرفاً موظف به حفظ زیر ساخت و شبکه‌های موجود بوده و هر گونه توسعه شبکه در مناطق یاد شده با تأمین اعتبار از محل اعتبارات USO صورت می گیرد. در حوزه شهری نیز مخابرات موظف به پوشش نیاز های شهروندان است. متأسفانه قیمت پایه سرویس های مخابرات به سایر اپراتورها شامل لینک، پاور و فضا غیر منصفانه و بیشتر در شرایط فعلی موجب زیان و تضعیف مخابرات شده و تناسبی با هزینه های ایجاد شده برای مخابرات ندارد.

    رگولاتوری با تصویب مصوبه‌ای با عنوان بیت‌استریم، مخابرات را ملزم به همکاری با سایر اپراتورهای FCP در بحث توسعه ارتباطات کرد . درباره بیت استریم و مشکلات اجرایی آن توضیحات بیشتر بفرمایید؟

  مهندس خلیلی، معاون شبکه شرکت مخابرات ایران : بیت استریم یک روش بین المللی استاندارد برای ارائه خدمات عمده فروشی از سوی اپراتور شبکه به اپراتورهای سرویس دهنده می باشد. در واقع در روش بیت استریم بدون نیاز به ایجاد شبکه های موازی امکان خدمت رسانی به مشتریان انتهایی توسط اپراتورهای مختلف با استفاده از یک شبکه واحد فراهم می‌گردد. البته از بدو حضور شرکت های PAP ، شرکت مخابرات ایران شبکه مسی خود را با سایر اپراتورهای خدماتی تسهیم نموده است تا مشتریان انتهایی علاوه بر خدمات تلفنی دریافتی از شرکت مخابرات ایران بتوانند سرویس اینترنت خود را به دلخواه از بین سرویس دهندگان مختلف ( شرکت مخابرات و یا شرکت های دیگر) انتخاب نمایند. پس از ظهور اپراتورهای ثابت تحت عنوان FCP و اجازه قانونگذار به شبکه سازی به این اپراتورها و از طرفی مقرون به صرفه نبودن ایجاد شبکه های جدید بدلیل پائین بودن تعرفه در کشور، رگولاتور با تصویب مصوبه بیت استریم علاوه بر تسهیم سیم مسی، تسهیم پورت های DSLAM و تسهیم شبکه انتقال مابین تجهیزات DSLAM تا نقاط ورودی شبکه اپراتورهای متقاضی را بعنوان یک خدمت عمده فروشی تعریف نمود.

با این تعریف عملاً شرکت های FCP متقاضی دریافت خدمت بیت استریم از شبکه شرکت مخابرات ایران شدند و این خدمت در حال حاضر ارائه می‌گردد. البته بر اساس مصوبه مذکور بخشی ازدرآمد اپراتورهای FCP از این محل به شرکت مخابرات تعلق میگیرد. نکته مهم این است که اپراتورهای FCP نیز در صورت دارا بودن شبکه دسترسی ملزم به ارائه خدمت بیت استریم به دیگر اپراتورها می باشند که این امر تاکنون بدلیل بالا بودن هزینه شبکه سازی و مکفی نبودن تعرفه ها برای توسعه شبکه محقق نشده است.

  مهندس رحیمیان ، مدیر شبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایجان شرقی : بیت استریم به مفهوم حمل ترافیک مشتریان از مبداء تا اولین نود اپراتور روی بسترارتباطی مخابرات بوده و در صورت تعیین قیمت های منصفانه بنظر کار درست و فنی است و روش مناسبی برای تقویت زیر ساخت های کشور بصورت یکپارچه توسط یک یا دو اپراتور و واگذاری آن به سایر اپراتورها است. در این روش ضمن ایجاد شتاب هدفمند از هدر رفت سرمایه های کشور به‌دلیل موازی کاری جلوگیری می‌شود.

دولت چه کمک هایی می تواند به مخابرات ایران به عنوان بازیگر اصلی صنعت ارتباطات کشورانجام دهد ؟

  مهندس خلیلی‌، معاون شبکه شرکت مخابرات ایران : با توجه به سپری شدن عمر مفید شبکه دسترسی مبتنی بر سیم مسی و لزوم توسعه شبکه دسترسی مبتنی بر فیبر نوری و هزینه بر بودن این تغییرات، نیاز به کمک های دولت برای توسعه شبکه فیبر نوری و شبکه های تجمیع و توزیع می باشد. این کمک شامل مواردی همچون تسهیل در ارائه مجوزها، واقعی نمودن تعرفه ها، معافیت های مالیاتی، تخصیص بخشی از سهم دولت از درآمد اپراتورها برای توسعه شبکه، کمک به شرکت های دانش بنیان برای تولید تجهیزات مورد نیاز اپراتورها در داخل کشور و جذب فارغ التحصیلان نخبه این صنعت می باشد. در صورت پشتیبانی دولت، شرکت مخابرات ایران آمادگی کامل خود را برای توسعه شبکه در بخش های مختلف شامل شبکه های انتقال، تجمیع و دسترسی اعلام نموده کما اینکه در سال جاری و علیرغم محدودیت های مالی، بالغ بر ۱۳۵۰۰ میلیارد ریال برای توسعه شبکه دسترسی و تجمیع سرمایه گذاری شده است و برای توسعه شبکه انتقال نیاز به حمایت های مالی دولت محترم است تا بتوانیم زیرساخت مورد نیاز برای ارائه سرویس به دیگر اپراتورها را ایجاد نمائیم.

  مهندس رحیمیان ، مدیر شبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایجان شرقی : بنظر میرسد دولت با ایجاد ساز و کار منطقی و فنی میتواند با تخصیص سهم منطقی هر اپراتور ضمن تقسیم کار و وظایف مناسب نسبت به هم افزایی توان اپراتورها و سرمایه های ملی اقدام و بجای موازی کاری اپراتورها از توان آنها در جهت شتاب بخشی به توسعه کمی و کیفی زیر ساخت ها استفاده نماید.

    چه فناوری های جدید ی در حوزه شبکه مخابرات در دنیا وجود دارد و جایگاه ایران را در این رابطه چگونه می توان توضیح داد ؟

  مهندس خلیلی، معاون شبکه شرکت مخابرات ایران : فناوری‌های جدید در حوزه شبکه مبتنی بر همگرایی شبکه برای ارائه سرویس های جدید در کنار سرویس های سنتی و قدیمی با استفاده از یک شبکه واحد و با بالاترین ظرفیت ممکن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری‌ها در لایه های مختلف انتقال، تجمیع، دسترسی و سرویس مورد توجه قرار دارد. به‌عنوان مثال سرویس تلفنی قدیمی یا به اصطلاح POTS در کنار سرویس های SIP Phone و SIP trunk بر روی بستر IMS قابل ارائه است.

خوشبختانه بستر IMS در شرکت مخابرات ایران پیش بینی و بخشی از آن اجرا شده است که در حال حاضر ارتباطات تلفنی ۶ منطقه مخابراتی بر روی کر شبکه IMS ارائه می‌گردد. با توجه به اهمیت همگرایی شبکه ثابت و سیار، این امر برای ارائه سرویس های شرکت مخابرات ایران و همراه اول در کل کشور بر روی یک کر IMS مبتنی بر NFV قابل اجرا می باشد.

بعنوان مثالی دیگر می توانیم به روند پیشرفت شبکه های دسترسی اشاره نمائیم. فناوری PON در سال ۱۹۹۶ با ورژن اولیه A/BPON معرفی و سپس در سال ۲۰۰۴ فناوری EPON استاندارد گردید. متعاقبا فناوری GPON با سرعت ارسال ۲٫۲۵ و سرعت دریافت ۱٫۲۵ گیگا بیت بر ثانیه در سال ۲۰۰۸ استاندارد شد و بطور گسترده در شبکه های FTTx اپراتورها مورد استفاده قرار گرفت.

ارتقای این فناوری به استاندارد XGPON و XGS-PON برای دستیابی به سرعت های بالاتر تا ۱۰Gb/s انجام و بصورت تجاری در شبکه های مخابراتی مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به برنامه شرکت مخابرات ایران برای توسعه شبکه دسترسی مبتنی بر فیبر نوری، توسعه این شبکه بر اساس فناوری GPON انجام پذیرفته و استفاده از فناوری XGS-PON مطابق با روند جهانی مد نظر می‌باشد.

نمونه بارز دیگر استفاده از فناوری‌های جدید، شبکه IPNI شرکت مخابرات ایران است که در راستای ایجاد یک شبکه واحد و یکپارچه در سراسر کشور ایجاد شده و نقش شبکه تجمیع را درلایه زیرساخت های ارتباطی شبکه ملی اطلاعات کشور ایفا می‌نماید.

این شبکه با سرمایه گذاری شرکت مخابرات ایران ایجاد شده و نقش مهمی در ارائه سرویس های با کیفیت به مشتریان خانگی، تجاری و اپراتورهای دیگر دارد. همچنین از این شبکه برای تبادل ترافیک داخلی با سایر اپراتورها و تأمین کنندگان محتوای داخلی استفاده می‌شود. شبکه IPNI زیرساخت لازم برای ارائه سرویس های مبتنی بر سوئیچینگ بسته ای مانند سرویس اینترنت، اینترانت، MPLS ، VPLS و VoIP را فراهم نموده است.

در شبکه انتقال نیز برای استفاده از بالاترین ظرفیت ممکن از فناوری POTN/DWDM استفاده می شود. به‌طور کلی شبکه شرکت مخابرات ایران در لایه های انتقال، تجمیع، دسترسی و سرویس از فناوری‌های بروز بین المللی استفاده می‌نماید.

و در صورت تأمین منابع لازم و حمایت های دولت، توسعه این شبکه برای ارائه خدمت در اقصی نقاط کشور با سرعت بیشتری ادامه خواهد یافت.

مهندس رحیمیان ، مدیر شبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایجان شرقی : می‌توان گفت فنآوری های مخابراتی با سرعت در حال تغییر و رشد روزافزون بوده و متناسب با آن نیاز های جدید مخابراتی ایجاد می شود و ضروری‌ست زیر ساخت مخابراتی در بخش پسیو و اکتیو به سرعت توسعه و بصورت کیفی نگهداری شود.

فقدان ساختار سازمانی مناسب، عدم تربیت نیروی انسانی کارآمد، بازنشستگی نیرو های انسانی ماهر، کاهش وابستگی سازمانی بخشی از پرسنل موجود، عدم جذب و بکارگیری نیروهای مستعد، وجود سلایق مختلف استانی و کمی نگری در بخش کلان، ضمن خروج شرکت از هدف مندی در حوزه سرمایه گذاری موجبات تقلیل و استهلاک سرمایه های موجود گردیده است.

 پیش نیاز کشور و به عبارتی مخابرات ایران برای رسیدن به فنآوری های جدید و اقتصادی نیازمند تغییر رویکرد اساسی است.