تورم بازه دورقمی اعداد را فتح کرد

 

تورم ماهانه در تیر ۵/ ۴ درصد و در مرداد ۲/ ۵ درصد بوده است. در نتیجه می‌توان تابستان ۹۷ را داغ‌ترین تابستان تورمی در دهه جاری اعلام کرد. در آخرین تابستان سپری شده، شاخص بهای مصرف‌کننده از ۲/ ۱۱۶ واحد تا ۶/ ۱۳۴ واحد سفر کرد؛ یعنی حدود ۱۶ درصد افزایش در یک فصل. داده‌های مرکز آمار از کل کشور از ابتدای سال ۱۳۹۰ موجود است و پیش از آن، داده‌ها تنها معطوف به مراکز شهری است. بر حسب اطلاعات موجود، این بزرگ‌ترین تورم فصلی است که اقتصاد کل کشور گذرانده است. در واقع هیچ‌گاه چنین استمراری در ۳ ماه متوالی بر اساس داده‌های موجود، مشاهده نمی‌شود.

 

«دنیای اقتصاد» در گزارش قبلی خود به بررسی سناریوهای موجود برای تورم پرداخته بود. همان‌طور که پیش‌بینی شد، تورم میانگین ۱۲ ماهه خیلی زود به بازه دورقمی اعداد بازگشت و پس از ۲۷ ماه، سلسله تک‌رقمی‌ منقرض شد. فرضیه اول: میانگین هندسی تورم ماهانه در نیمه ابتدایی سال، ۶/ ۲ درصد بوده است. یعنی به‌طور میانگین هر ماه ۶/ ۲ درصد، شاخص بهای مصرف‌کننده رشد کرده است. در فرضیه اول فرض بر این است که شاخص بهای مصرف‌کننده در ادامه سال نیز با همین روند رشد کند. در این حالت، تورم نقطه به نقطه در انتهای سال حداقل ۳۶ درصد خواهد بود و تورم میانگین ۱۲ ماهه در اسفند ۹۷ از مرز ۲۲ درصد عبور خواهد کرد.

فرضیه دوم: آنچه وضعیت را در نیمه ابتدایی سال قرمز کرده، در تابستان رخ داده است. اگر ورق برگردد و فصول سوم و چهارم سال، همچون فصل اول آرام شود، تورم چه اعدادی را به خود خواهد دید؟ شاخص بهای مصرف‌کننده در فصل اول امسال، ۳/ ۴ درصد رشد کرده است، اگر در فصول سوم و چهارم نیز رشد شاخص به همین شدت باشد، شاخص بهای مصرف‌کننده در انتهای اسفند به ۴/ ۱۴۶ واحد خواهد رسید. این عدد نسبت به اسفند سال گذشته بیش از ۳۱ درصد رشد را نشان می‌دهد؛ تورم میانگین نیز به بیش از ۲۱ درصد خواهد رسید.

فرضیه سوم: در حالت سوم فرض بر این است که شدت افزایش قیمت‌ها در ادامه سال، همچون تابستان باشد. میانگین تورم ماهانه در تابستان گذشته، ۵ درصد بوده است. اگر از مهر، هر ماه ۵ درصد به شاخص افزوده شود، در انتهای سال، شاخص به عدد ۱۸۱ واحد خواهد رسید. این عدد خبردهنده تورم نقطه به نقطه حدود ۶۲ درصدی و تورم میانگین حدود ۳۰ درصدی است.

 

در آخرین ماه تابستان، شاخص مصرف‌کننده در تمامی زیرگروه‌ها با افزایش روبه‌رو شد، اما شدت این افزایش بین گروه‌ها با نوسان همراه بود. بیشترین رشد ماهانه قیمت‌ها در کالاها و خدمات زیرگروه تفریح و فرهنگ رخ داد. این گروه رشد ۶/ ۱۲ درصدی را در شهریور ماه ثبت کرده است. از آن طرف، آرام‌ترین روند قیمتی در گروه‌های بهداشت و درمان و آموزش گزارش شده که تورم ماهانه زیر ۲ درصد را ثبت کرده‌اند. اما در بین گروه‌های مهم وضعیت به چه شکلی بوده است؟ پروزن‌ترین گروه مصرف خانوار، یعنی مسکن که یک‌سوم از سبد هزینه‌ای خانوارها را تشکیل می‌دهد، روند نسبتا پایداری را در شهریور سپری کرد. تورم ماهانه اجاره بهای مسکن در ماه مورد گزارش، ۱/ ۲ درصد بوده که جزو آرام‌ترین گروه‌ها در بین گروه‌های مصرفی خانوار است. با این حساب، در شهریور که موعد پایان بسیاری از قراردادهای اجاره و دوران شلوغ بازار است، روند قیمتی وضعیت باثباتی را ثبت کرده و از نوسان دیگر کالاها چندان متاثر نشده است. اما در دیگر گروه پرمصرف خانوار، یعنی خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها روند به این ترتیب نبوده و تورم ماهانه از تورم میانگین بیشتر بوده است. تورم ماهانه خوراکی‌ها در شهریور ماه، ۵/ ۶ درصد گزارش شده است. گوشت قرمز و سفید و سبزیجات را باید عامل اصلی گرانی خوراکی‌ها در ماه گذشته دانست. تورم ماهانه ماهی‌ها بیش از ۱۰ درصد و تورم ماهانه گوشت قرمز و ماکیان، ۵/ ۷ درصد محاسبه شده است. اما گروه حمل و نقل با ضریب اهمیت ۱۰ درصدی نیز از دیگر بازیگران مهم تورم در ماه گذشته بوده است. تورم ماهانه این گروه پس از تفریح و فرهنگ، از بقیه گروه‌ها بیشتر بوده و ۷/ ۱۱ درصد اعلام شده است. اگر با لنز سالانه گروه‌ها زیر ذره‌بین قرار گیرند، تورم نقطه به نقطه دخانیات بی‌رقیب است. محصولات این گروه به بیش از ۲ برابر قیمت سال گذشته رسیده‌اند و تورم نقطه به نقطه ۱۱۵ درصدی را ثبت کردند. در مقابل، در گروه‌های آموزش، هتل و رستوران، بهداشت و درمان و مسکن، تورم نقطه به نقطه همچنان زیر ۲۰ درصد باقی مانده است.