دانش بومی مزیت رقابتی و ارزش‌افزوده اقتصاد دانش‌بنیان است

به نقل از روابط عمومی مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان، حسن فروزانفر رئیس کمیسیون رقابت و خصوصی‌سازی و سلامت اداری اتاق بازرگانی تهران با بیان این مطلب، به ذکر تاریخچه‌ای از شکل‌گیری مفهوم دانش‌بنیان در وزارت علوم پرداخت و گفت: وزارت علوم اولین جایی بود که به بررسی مفهوم شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت در آن زمان اتاق بازرگانی ایران کمیته‌ای جهت بررسی مفهوم دانش‌بنیان تشکیل داد تا مشخص شود دانش‌بنیان بر چه مفهومی حاکم است و آیا به طور کلی این تعریف درست است یا خیر؟!

فروزانفر با یادآوری اینکه در اتاق بازرگانی این کمیته به مطالعه، اقتصادهای جهان پرداخت و افزود: متوجه شدیم در دنیا مفهومی به اسم شرکت‌های دانش‌بنیان وجود ندارد و در مقابل اقتصاد دانش‌بنیان یک مفهوم بااهمیت است و حائز مختصات، ویژگی‌ها و مزیت‌های مهمی است. در دنیا شرکت‌ها در بدو امر با عنوان شرکت دانش‌بنیان ثبت نمی‌شوند بلکه پس از تاسیس، بخشی یا همه ارزش‌افزوده تولیدشان را در قالب دانش‌بنیان تعریف می‌کنند. دریافتیم به‌کارگیری عنوان "شرکت دانش‌بنیان" که کاملا ساخت و ریشه لغوی شناخته‌شده‌ای در عرصه بین‌المللی ندارد می‌تواند ما را با بحران‌هایی مواجه کند.

مولفه های اقتصاد دانش‌بنیان                                 

به گفته او، یک نقطه حدی است این نیست که دانش‌بنیان باشیم یا نباشیم امروزه چه کسی می‌تواند ادعا کند که دانش‌بنیان نیست حتی یک آژانس مسافرتی که یک کار روتین و تکرارشونده را هم انجام می‌دهد قسمتی از موفقیت‌هایش به استفاده مناسبی که از دانش دارد مرتبط است.

رئیس کمیسیون رقابت و خصوصی‌سازی و سلامت اداری اتاق بازرگانی تهران با بیان این مطلب به تعریف اقتصاد دانش‌بنیان پرداخت و گفت: اقتصاد دانش‌بنیان اقتصادی است که ارزش‌افزوده‌ای که در آن ایجاد می‌شود ناشی از بهره‌گیری حرفه‌ای از دانش است. یک اکوسیستمی وجود دارد که دانش می‌تواند مزیت رقابتی و ارزش افزده ویژه‌ای را ایجاد کند. حال سوالی پیش می‌آید که چه نوع دانشی این ظرفیت را دارد؟! دانشی که تولید می‌شود.

فروزانفر با تاکید بر اینکه برای ایجاد مزیت رقابتی پایدار نمی‌شود از روش‌های قدیمی استفاده کرد، افزود: یعنی دانشی که خریداری می‌شود یا تکنولوژی وارداتی یا دانشی که از طریق مهندسی معکوس و با فاصله زمانی وارد صنعت می‌شود نمی‌تواند به‌عنوان مهم‌ترین عامل تولید ارزش‌افزوده در آن اقتصاد به ایفای نقش بپردازد.

تولیدکنندگان دانش و صاحبان کسب‌وکار

او در پاسخ به این سوال که آیا دانشگاه در شکل‌گیری اقتصاد دانش‌بنیان نقشی دارد؟! عنوان کرد: بله، به شرطی که محققان و تولیدکنندگان دانش در تعامل با شرکت‌ها و فعالان اقتصادی قرار بگیرند که دیدگاه کسب درآمد، سود و توسعه دارند و همچنین در تعامل با مشتریان، تامین کنندگان، جامعه ذینفعان و بازار صادراتی هستند.

وی خاطرنشان کرد: این‌طور نیست که یکی دانش را به‌صورت مستقل تولید کند یکسری آن را خریداری کنند. صاحبان کسب‌وکار باید به این نتیجه برسند که در شرکت خود به تولید دانش بپردازند یا با مبادی تولید دانش ارتباط برقرار کنند این‌ها قادر خواهند بود مزیت‌های نسبی خود را بهبود دهند و ارزش‌افزوده ویژه‌ای را تامین کنند.

رئیس کمیسیون رقابت و خصوصی‌سازی و سلامت اداری اتاق بازرگانی با تاکید بر مشارکت بخش خصوصی گفت: در وضعیت فعلی حداقل انتظاری که از دستگاه‌های دولتی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وجود دارد این است که ترکیب تیمی که قرار است دانش‌بنیان بودن شرکت‌ها را به ارزیابی و احراز کند از بخش خصوصی و فعالان این حوزه انتخاب شود.