از قیمت "دلار" نپرسید

معمولا اظهارنظر روسای کل بانک‌های مرکزی در دنیا با توجه به موقعیت آن‌ها و اثر گذاری نظراتشان در مورد سیاست‌های پولی و ارزی بر بازار از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. از این رو کمتر دیده می‌شود روسای کل بانک مرکزی در دنیا به دفعات اعلام نظر عمومی داشته و به‌ویژه در مورد مسایل خاص به صراحت صحبت کنند. به عنوان نمونه می‌توان به اعلام نظر رئیس کل فدرال رزرو در مورد نرخ بهره آمریکا و تغییر احتمالی آن اشاره کرد که هر گاه اشاره‌ای به این موضوع می‌شود، بنابر ماهیت نظر می‌تواند موجب اثر گذاری در ارزش دلار و برخی بازارهای مالی دیگر شود.

ولی الله سیف-رئیس کل بانک مرکزی- نیز در اظهارات اخیر خود این موضوع را مورد توجه قرار داده و به طور خاص موضوع دلار را مطرح کرده است. به هر حال بارها پیش آمده که با توجه به جریان بازار ارز در ایران و نوسان و بی ثباتی که معمولا در برخی ماه‌های سال با آن درگیر می‌شود، سوال در مورد جریان پیش روی بازار و البته نرخ آن از وی مطرح می‌شود. رئیس کل بانک مرکزی تاکید دارد که هیچ کدام از روسای بانک مرکزی نرخ دلار را اعلام نمی‌کنند و اصولا سؤال درباره نرخ دلار هم رسمی غیرمعمول است که فقط در کشور ما مطرح می‌شود.

با این حال کم نیست زمانی که سیف، هم با وجود اعتقاد به اینکه نباید به سوال در مورد نرخ دلار پاسخ داد، واکنش نشان داده است. وی در اولین سال حضور خود در بانک مرکزی بود که در صبحانه کاری با اعضای اتاق بازرگانی و زمانی که نرخ دلار حدود ۲۹۰۰ تومان بود، اعلام کرد که اکنون قیمت به کف رسیده و بعید است دیگر به کمتر از این قیمت برگرد. البته در همان زمان کامیاب-معاون ارزی بانک مرکزی– نیز گفت که قیمت ۲۹۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی برای بازار خوب است. نظراتی که حواشی زیادی هم به دنبال داشت و در بازار اثر گذار بود و سیگنال افزایش قیمت دلار را در ادامه داد.

همچنین در سال گذشته و به دنبال نوسان بازار ارز در نیمه دوم سال که قیمت را از حدود ۳۳۰۰ تا مرز ۴۰۰۰ تومان هم پیش برد، بعد از انتقادتی که نسبت به بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز مطرح بود و در نهایت قیمت‌ها تا حدی تعدیل شد، رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که دیگر نباید انتظار داشت دلار به کمتر از ۳۵۰۰ تومان برگردد. چندی بعد وی نرخی دیگر را اعلام و تاکید کرد که  قیمت واقعی دلار ۳۶۰۰ تومان است.

در سال جاری نیز بعد از نوسان شدید نرخ دلار در نیمه دوم سال که موجب رشد قیمت دلار در فاصله پنج ماه از ۳۸۰۰ تا مرز ۵۰۰۰ تومان شد، گرچه روسای سازمان برنامه و بودجه و وزیر اقتصاد معتقد بودند که دلار بالای ۴۰۰۰ تومان را قابل قبول نمی‌دانند ولی رئیس کل بانک مرکزی هیچ گاه تائید نکرد که دلار باید کمتر از ۴۰۰۰ تومان باشد، ولی در مقطعی دلار ۴۲۰۰ تومانی را نرخ واقعی بازار ارز ندانسته ولی با وجود انتظاری که برای تعدیل قیمت وجود داشت روند رشد ادامه یافت و قیمت دلار تا ۵۰۰۰ تومان هم پیش رفت. اکنون هم در بازار آزاد دلار کمتر از ۴۷۰۰ تومان به صورت آزاد فروش نمی‌رود.