صادرات نفت و گاز ۶ کشور در دست انسداد مهم ترین تنگه دنیا

خبرگزاری انگلیسی رویترز مدعی شد، این هفته، ایران تهدید کرد که در پاسخ به ممنوعیت صادرات نفت ایران از سوی آمریکا، جلوی عبور نفتکش ها از این آبراه را خواهد گرفت.

تنگه هرمز که روزانه یک سوم از نفت جهان از طریق آن ترانزیت می شود، یک آبراه استراتژیک است که تولید کنندگان نفت خاورمیانه را به بازارهای مهم نفتی در آسیا اقیانوسیه، اروپا، آمریکای شمالی و سایر مناطق متصل می سازد.

این آبراه بین المللی در حد فاصل میان ساحل ایران و عمان قرار دارد و خلیج فارس را به دریای عمان و دریای عرب متصل می سازد. باریک ترین نقطه عبور این تنگه ۲۱ مایل عرض دارد، اما عرض مسیر قابل کشتیرانی آن در هر جهت تنها دو مایل است.

بر اساس برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در سال ۲۰۱۶ روزانه ۱۸.۵ میلیون بشکه نفت از این تنگه ترانزیت شده که ۹ درصد نسبت به سال ۲۰۱۵ افزایش داشته است. این رقم معادل ۳۰ درصد کل نفت خام و سایر مایعات ترانزیتی جهان از مسیر دریا بوده است.

بر اساس تحلیل های نفتی موسسه وورتکسا، نفت خام و میعانات ترانزیتی از تنگه هرمز در سال ۲۰۱۷، حدود۱۷.۲ میلیون بشکه در روز و در نیمه نخست سال ۲۰۱۸، حدود ۱۷.۴ میلیون بشکه در روز برآورد شده است.

بخش عمده نفت صادراتی کشورهای عربستان، ایران، امارات، کویت و عراق از طریق این تنگه به بازارهای جهانی ارسال می شود. این تنگه همچنین مسیر عبور تقریبا کل ال ان جی صادراتی قطر است.

در طول جنگ ۸ ساله ایران و عراق، دو طرف جنگ به دنبال اختلال در صادرات نفت طرف مقابل بودند. ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر در بحرین، وظیفه خود را حفاظت از کشتی های تجاری عبوری از این منطقه اعلام کرده است.

موسسه انرژی پتروماتریکس که آمد و شد ناوهای هواپیمابر آمریکایی به این منطقه را رصد می کند گفته، در حال حاضر هیچ ناو هواپیمابری در خلیج فارس حضور ندارد. در دوران ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش، همواره یک تا دو ناو هواپیمابر آمریکا در خلیج فارس حضور داشته و در دوران اوباما در مقاطع کوتاهی خلیج فارس خالی از وجود ناوهای آمریکایی بوده است.

اتفاقات رخ داده در تنگه:

-در جولای ۱۹۸۸ ناوهواپیما بر وینسنس آمریکا یک هواپیمای مسافربری ایرانی را ساقط کرد و تمام ۲۹۰ سرنشین این هواپیما را به شهادت رساند. واشنگتن بعدا مدعی شد که خدمه ناو این هواپیما را با یک جنگنده اشباه گرفته بود! این جنایت در شرایطی صورت گرفت که ناو وینسنس به گفته آمریکایی ها برای حفاظت از کشتی های بی طرف در مقابل حملات ایران در منطقه حاضر بود.

-در اوایل سال ۲۰۰۸ آمریکا مدعی شد، قایق های ایرانی با نزدیک شدن به ۳ کشتی های جنگی آمریکا آنها را تهدید کرده اند.

-در ژوئن ۲۰۰۸، سردار محمد علی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران گفت، در صورتی که ایران هدف حمله قرار بگیرد، کنترل هایی را بر کشتی های عبوری از تنگه اعمال خواهد کرد.

-در جولای ۲۰۱۰ یک تانکر نفتکش ژاپنی به نام ام استار در تنگه مورد حمله قرار گرفت. یک گروه پیکارجو به نام گردان های عبدالله عظام که با القاعده مرتبط بود مسئولیت حمله را بر عهده گرفت.

-در ژانویه ۲۰۱۲، ایران تهدید کرد به تلافی تحریم های آمریکا و اروپا که صادرات نفت این کشور را هدف قرار داده بود، تنگه هرمز را خواهد بست.

-در می ۲۰۱۵، کشتی های ایرانی به سمت یک تانکر سنگاپوری که گفته می شد به یک تاسیسات نفتی ایران آسیب رسانده تیراندازی کردند و موجب فرار کشتی شدند. نیروهای ایرانی یک کشتی کانتینری را در تنگه توقیف کردند.

-در سوم جولای امسال، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران تلویحا تهدید کرد که در واکنش به اقدام آمریکا برای توقف صادرات ایران ممکن است مانع از صدور نفت سایر کشورهای منطقه از طریق تنگه شود. روز بعد از آن فرمانده سپاه پاسداران ایران تصریح کرد که اگر صادرات نفت این کشور متوقف شود، ایران جلوی تمام نفت صادراتی از تنگه هرمز را خواهد گرفت.