گسترش فعالیت بانک‌های قرض‌الحسنه به توزیع عادلانه ثروت در جامعه منتج می‌شود

به نقل از روابط عمومی و امور مشتریان بانک قرض‌الحسنه مهر ایران، دکتر «رضا قرائی‌پور» معاون برنامه‌ریزی و توسعه بانک با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه رادیو گفت‌وگو به تبیین جایگاه بانکداری قرض‌الحسنه در جامعه و نقش آن در رونق تولید و ایجاد رشد اقتصادی پرداخت و گفت: در قرآن کریم ۱۲ مرتبه عنوان قرض و بلافاصله حسنه را داریم که به معنای قرض نیکوست و این مهم حکایت از اهمیت ویژه و جایگاه خاص آن دارد.

وی ادامه داد: بنا به ضرورت و ارزش قرض‌الحسنه، برای نخستین بار در سال ۱۳۴۷ و در مسجد لُرزاده صندوق قرض‌الحسنه‌ای راه‌اندازی شد. امام جماعت وقت مسجد لرزاده (میرزا علی فلسفی) با مشاهده مشکلات مالی و معیشتی متعدد مردم، پیشنهاد راه‌اندازی صندوق قرض‌الحسنه را داد تا با مدیریت بازاریان و کسبه‌ای که همواره در پی امور خیر بودند، بخشی از مشکلات و نیازهای عموم مردم رفع شود.

قرائی‌پور ادامه داد: نهایتاً این صندوق با عنوان صندوق ذخیره جاوید تشکیل شد که هم‌اکنون نیز این قبیل صندوق‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهند. البته پیش از انقلاب اسلامی بسیار محدود بودند، اما با پیروزی انقلاب اسلامی، این روند توسعه یافت و اینک قریب به ۶هزار صندوق قرض‌الحسنه فعال در سراسر کشور داریم که از سال گذشته بانک مرکزی طی مصوبه‌ای ساماندهی این صندوق‌ها را در دستور کار قرار داده است.

این کارشناس حوزه پولی و بانکی همچنین یادآور شد: خوشبختانه روند گسترش صندوق‌های قرض‌الحسنه رو به فزونی گذاشت و نهایتاً در دهه ۱۳۸۰ شاهد راه‌اندازی ۲ بانک قرض‌الحسنه رسمی در کشور بودیم که با اقبال عمومی بی‌نظیری همراه شد. بر اساس آخرین آمار، نزدیک به ۳۰ میلیون مشتری برای این ۲ بانک ثبت شده و با حمایت‌های همه‌ جانبه دولت مردمی سیزدهم، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی شمولیت این بانک‌ها روند فزاینده‌ای را طی ۲ سال اخیر تجربه کرده است.

قرائی‌پور با اشاره به نقش بانک‌های قرض‌الحسنه در رونق تولید، اظهار داشت: باید توجه کرد که برای عملیاتی کردن بانکداری اسلامی ۳ ایده مهم در دستور کار نظام بانکداری کشور قرار گرفته است. نخست تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا بود که در سال ۱۳۶۲ انجام شد، دوم مشارکت در سود و زیان راستین و سوم ترویج بانکداری قرض‌الحسنه است که خوشبختانه اکنون شاهد دستاوردهای منحصر به فرد آن در جامعه هستیم.

وی در ادامه افزود: تا ۲ سال گذشته، سقف وام بانک‌های قرض‌الحسنه تا ۵۰ میلیون تومان بود، اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم، این مبلغ به ۳۰۰ میلیون تومان برای افراد حقیقی و ۷۵۰ میلیون تومان برای افراد حقوقی افزایش یافته است. البته اعتقاد داریم اگر به واقع، قرض‌الحسنه بخواهد نقش خود را به‌عنوان یک منبع تأمین‌کننده مالی ایفا کند، باید سقف مبلغ وام افزایش یابد تا برای حوزه تولید و اشتغال‌زایی بستر مناسبی را فراهم آورد.

این متخصص حوزه پولی و بانکی با اشاره به موانع پیشرفت بیش از پیش بانک‌های قرض‌الحسنه در کشور بیان کرد: تورم یکی از موانع رشد بانک‌های قرض‌الحسنه محسوب می‌شود. افرادی که در این امر خداپسندانه شرکت می‌کنند و سرمایه خود را در اختیار بانک‌ها می‌گذارند تا به افراد نیازمند تسهیلات اعطا کنند، تا حدودی متضرر می‌شوند، زیرا ارزش دارایی این افراد رو به افول می‌گذارد. در حالی که اگر این سرمایه را در بانک‌های تجاری می‌گذاشتند، بی‌شک بیش از ۲۰ درصد در سال سود دریافت می‌کردند. امیدواریم با تدابیر و سیاست‌هایی که دولت محترم در پیش گرفته، شاهد بهبود این رویه باشیم.

«قرائی‌پور» ضمن تأکید بر اثرگذاری خاص بانک‌های قرض‌الحسنه بر چرخه اقتصاد کشور بیان کرد: امروزه بر همگان آشکار و مبرهن است که گسترش فعالیت ۲ بانک‌ قرض‌الحسنه می‌تواند منجر به تغییر رفتار اقتصادی سایر بانک‌ها شود و این روند را بهبود بخشد. هم‌اکنون نیز بسیاری از بانک‌های بزرگ کشور با تقلید و در دستور کار قرار دادن بخشی از فعالیت‌های بانک‌های قرض‌الحسنه سعی بر تغییر رویه کاری خود دارند. زیرا مشاهده می‌کنند که محبوبیت و آمار مراجعه‌کنندگان به بانک‌های قرض‌الحسنه بسیار بالاست.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه بانک قرض‌الحسنه مهر ایران همچنین گفت: محبوبیت و جایگاه ویژه بانک‌های قرض‌الحسنه در میان عموم مردم زمینه‌ساز برخی اصلاحات در بانک‌های تجاری کشور شده است و اخیراً بانک‌ها به جای رقابت بر سر نرخ سود، به برگزاری قرعه‌کشی‌های قرض‌الحسنه روی آورده‌اند. این موضوع مهمی است، زیرا اگر تنها سود بالا ملاک باشد، مردم به سرمایه‌گذاری در بانک‌ها ترغیب شده و از تولید باز می‌مانند، در حالی که ما نیازمند هدایت بخشی از سرمایه مردم به چرخه تولید هستیم.

این متخصص مسائل پولی و بانکی در جمع‌بندی سخنان خود، افزود: نتیجه گسترش فعالیت بانک‌های قرض‌الحسنه در کشور، توزیع عادلانه ثروت در جامعه، ایجاد رفاه نسبی میان عموم مردم و کمک به رونق تولید است.