اقتصاد مقاومتی با مقاوم سازی راهبردی ساختارها و نهادهای جامعه میسر می شود

به نقل از روابط عمومی بانک انصار، جبهه دشمن در چهل سال گذشته علاوه بر جنگ تحمیلی هشت ساله و دیگرنقشه های ضد اسلامی، ضد ایرانی، با ناکامی تهدیدهای مستمر نظامی خود، دامنه کینه ورزی‌ها را به عرصه‌های دیگر و ازجمله اقتصاد کشور نیز کشانده است که تحریم و جنگ اقتصادی فراگیر، تبلور آن به شمار می رود و در نقطه مقابل، انقلاب اسلامی برای مقابله با توطئه جدید آنان، الگوی نبرد اقتصادی و اقتصادمقاومتی را برای تداوم خط استکبارستیزی خود برگزیده است. از آنجا که اقتصاد ایران بانک محورو نقش آن ها در موفقیت اقتصادمقاومتی تعیین کننده است، برآن شده ایم تا در گفتگویی با دکترابراهیمی مدیرعامل بانک ارزشی و مقاوم انصار که همواره مورد تحریم و فشارهای مضاعف جهان استکباری بوده است، با تجربیات و دستاوردهای این مقابله بیشتر آشنا شویم.

محورهای اساسی اقتصاد مقاومتی چیست؟

اقتصادمقاومتی مفهومی مبتنی بر مقاوم سازی و بهبود ساختارها و نهادهای جامعه است که با باورقلبی، وجدان جمعی، سابقه همکاری، اعتماد و علائق اجتماعی ریشه دار و توانمندسازی و تقویت وجدان جمعی مردم و مسئولین متکی به مدیریت راهبردی، میسر می شود. رشد روحیات تولیدگری، خلاقیت ونوآوری، فشار رقابتی و اجبارهای جامعه نیز شرایط را برای موفقیت اقتصاد مقاومتی فراهم می کنند. یک ویژگی الزامی این اقتصاد تثبیت روندهای کاهش وابستگی به اقتصادهای دیگر به ویژه کشورهای ناهمسو است. البته وابستگی با همبستگی تفاوت دارد و اقتصادها در دنیای امروز با یکدیگر همبستگی دارند. در اقتصادمقاومتی تاکید بر مزیت های تولید داخلی و رقابتی مبتنی بر استانداردهای جهانی است. یکی از محورهای استراتژیک و منحصر به فرد در اقتصادمقاومتی حمایت ازتولید ملی است که عملکرد درخشان و پیشتازی بانک انصار، آن را از دیگر بانک ها متمایز می کند. اجرای طرح حاتم(حمایت ازتولیدملی)، نمادی ملی برای عمل به تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری در عرصه اقتصاد کشور است. معظم له محور حمایت از تولید ملی با کار و سرمایه ایرانی را مطرح فرموده اند که وظایفی را برای دست اندرکاران اقتصاد کشور به همراه دارد که تشویق حضور مردم در اقتصاد، ترغیب مصرف کننده ایرانی به خرید کالای ایرانی با حفظ کیفیت جهانی و رقابتی، تأمین و تجهیز مالی بانکها و حضور همه نهادهای فرهنگی برای فرهنگ سازی این تحول عظیم و ملی که شرایط به صورت واقعی ومستمر برای تحقق مبانی فراهم شود، ازجمله آن ها محسوب می شود. مدیریت منابع ارزی و رسیدگی وتمرکز به اقتصاد دانش بنیان از دیگر محورهای اساسی نیل به اقتصادمقاومتی است.

مهم‌ترین الزام برای تحقق اقتصادمقاومتی چیست؟

تجربه نشان داده است که هیچ اقتصاد دولتی‌ای بدون اصالت‌دادن به رقابت‌های داخلی و مردمی و پذیرش قاعده‌های بازی رقابتی موفق به تحکیم مبانی اقتصادمقاومتی نمی‌شود. محدودسازی حوزه‌های اقتصاد دولتی و آزادسازی اقتصاد به شکلی سیستمی، حرفه‌ای، غیررانتی و زیرساختی از پیامدهای مهم اصل 44 قانون اساسی است. اقتصاد مقاومتی نیازمند برنامه‌ریزی استراتژیک، مردمی‌کردن اقتصاد، درون زایی و برونگرایی از طریق تشویق فعالان بخش خصوصی و رفع موانع و مشکلات پیش روی توسعه وپیشرفت کشور است. بخش خصوصی موتور محرک رشد اقتصادی و صنعتی کشور است و دستمایه اصلی این بخش، سرمایه‌های انسانی است که درصورت اعمال مدیریت کار آمد، می تواند اهداف اقتصادی کشور را محقق سازد. استفاده از تمامی ظرفیت های معطل مانده مردمی و دولتی وفعال کردن واحدهای کوچک ومتوسط اقتصادی وتلاش مجدانه برای قطع وابستگی به نفت از دیگر الزامات کلیدی تحقق اقتصادمقاومتی است.

چرا سرمایه‌های انسانی مهم‌ترین دستمایه اقتصادمقاومتی به شمارمی‌آیند؟

با مطالعه ای مختصر در دستاوردهای پژوهشی و تجربی کشورهای جهان به خوبی می توان دریافت که سرمایه و منابع انسانی مهم‌ترین و پایه‌ای‌ترین عنصر پیشرفت و توسعه جامعه در همه عرصه ها و به ویژه، اقتصادی هستند. مورخان زیادی وجود دارند که تاریخ توسعه و تحول عصرکنونی را بامحوریت نخبگان، کارآفرینان و صاحبان کسب و کارهای نوین نوشته اند و نقش برجسته آنان را در بهره وری، کارآمدی، خلاقیت ونوآوری و تولید علم و فناوری تشریح کرده اند. هوش، خلاقیت ونوآوری، کارآفرینی و نبوغ نسل های دهه های هزاره دوم و ادامه آن در هزاره سوم، هم اکنون جهان را به شکلی شگفت‌آور دگرگون کرده اند. باکمی دقت به واقعیات موجود، به خوبی می‌توان دریافت که دشمنان جمهوری اسلامی درحال حاضر بر دو محور به شدت تأکید وتمرکز دارند، اول تحریم فناوری‌های نوین و دوم ناامید کردن نخبگان، کارآفرینان و نوآوران و فراری دادن آن ها به خارج از کشور. بنابراین، میدان دادن به نخبگان در عرصه صنعت، تجارت، کشاورزی، فناوری و مقوله های دانشی از الزامات اقتصاد مقاومتی است که بانک انصار بادستور کار قراردادن آن با قدرت تمام درپی آن است و با نگاهی به آمارهای موجود به آسانی متوجه خواهید شد که این بانک از تمامی کوشش های متمرکز بر این قشر با تمام وجود حمایت کرده است. اشاره به نکته دیگر بازهم می تواند به فهم این گزاره مبنی بر اصالت سرمایه های انسانی در عرصه اقتصادی بهتر یاری رساند و آن دیجیتالی سازی و دانش بنیان کردن عرصه های تولیدی است. در واقع، دیجیتالیزه کردن حوزه های اقتصادی، تجاری و مالی چیزی فراتر از راهبردهای کسب و کار و اقتصاد  وتجارت است و این امر نیازمند تغییر و تحول در پارادایم ها و مناسبات با مشتریان و طرف های تقاضا در حوزه اقتصادی است. علاوه براین باید تأکید کرد تحقق اقتصادمقاومتی بدون مدیریت جهادی و استفاده از منابع لایزال فقهی اسلام و به ویژه اقتصاداسلامی و بانکداری بدون ربا موفقیتی حاصل نمی‌شود. امروز بنابر تدبیر مقام معظم رهبری ما نیازمند جهاد اقتصادی هستیم و سرمایه های انسانی ما باید برای عبور از پیچ‌های خطرناکی که دشمنان انقلاب اسلامی برای رویارویی در آن ها کمین کرده اند، تربیت شوند. از سوی دیگر، قطعاً سرمایه های انسانی هستند که نیروی محرکه «کارآفرینی» و «کسب وکارهای دانش بنیان»خواهند بود واز این نظر در اقتصادمقاومتی توجه خاص به سرمایه های انسانی ومشارکت مردمی شده است.  

اولویت های اقتصادمقاومتی در بازه زمانی فعلی چه هستند؟

وابستگی به نفت و صنایع معدنی یک معضل تاریخی در ایران است. بنابراین، کاهش وابستگی به درآمد نفت، گاز و موادمعدنی دیگر که ما را دچار عارضه خام فروشی می‌کند، یک الزام انقلابی است. از سوی دیگر نیل به اقتصادمقاومتی نیازمند اصلاح بنیادی شبکه بانکی، استقرار نظام رقابتی در حوزه اقتصاد و رعایت اولویت های دیگری از جمله مبارزه بافسادهای ساختاری، اولویت بندی شرکای تجاری ایران و تحکیم مناسبات با کشورهای همسو، توجه جدی به حوزه های انرژی و صنایع نظامی، گفتمان سازی، مبارزه با فرهنگ تجمل پرستی، نفی تکاثر، مقابله زیرساختی با تحریم‌ها، جلوگیری از خروج سرمایه ها و جذب سرمایه های خارجی، اصلاح و تغییر نقش دولت و مردم در تحقق اقتصاد مقاومتی، تثبیت نرخ ارز، اشتغال زائی، ثبات قیمت ها و مهارتورم است. اصلاح ساختار دولتی و مدیریت مصرف که باعث تعادل درمصرف جامعه باشد یک حرکت جهادی است و همه دستگاه های دولتی و غیر دولتی و مردم باید موضوع پرهیز ازاسراف و استفاده ازتولیدات داخلی را به عنوان یک تکلیف ملی درنظر بگیرند.

لطفا چالشهای پیش روی اقتصاد مقاومتی را بیان فرمایید.

اقتصاد مقاومتی تنها یک نظام اقتصادی با مختصات ویژه نیست. این اقتصاد یک گفتمان سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. یعنی نیازمند تحولاتی در همه عرصه های جامعه با مشارکت آحاد مردم و مسئولان دولتی وحکومتی است تا به موفقیت برسد. بنابراین، چالشهای این اقتصاد تنها در عرصه اقتصادی قابل شناسایی نیستند. حتی کیفیت و اولویت های ما در عرصه های گوناگون بر این عرصه تأثیر دارند. وجود موانع حقوقی، ساختاری، سیاسی و فرهنگی متعدد بر سر راه تولید ملی و وجود عوامل متعدد در ایجاد فضای کنونی برای جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی را باید به عنوان موانعی بنیادی بر سر راه شکل گیری این اقتصاد به شمار آورد.ضعف های اساسی در حوزه مدیریت کلان و میانی شامل فقدان سیاستگذاری و به فرمایش رهبرمعظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی) تصمیمات خلق الساعه، نبود راهبردهای اثربخش، ضعف های نظارتی و پایین بودن سطح بهره وری سیستم ها و ناکافی بودن کارایی نیروی انسانی همچنین، عادات اجتماعی و اقتصادی نادرست مردم و مصرف کنندگان، حاکمیت فرهنگ مصرف گرایی مغایر با آموزه های دینی هم باید به این چالش ها اضافه شوند. ضعف در حوزه بانکی و مالی، به عنوان مثال مشکل بازارغیرمتشکل پولی، افزایش نقدینگی، اختلالات بازار ارزی و مطالبات معوق را نباید دست کم گرفت.  تورم، رکود، فساد، رانت و بیکاری چالش های جدی ای برای پیشرفت اقتصاد کشور هستند. افزایش بی رویه تورم و کاهش ارزش پول ملی، وابستگی به درآمدهای فروش نفت خام، اجرای ناقص سیاست های اصل 44 قانون اساسی و خصوصی سازی معیوب، نظام مالیاتی ناکارآمد، ضعف های زیرساختی و گمرکی، فقدان الگوهای مصرف بهینه، واردات بی رویه، بوروکراسی اداری غیرحرفه‌ای و چالش‌هایی از این دست مانع پیشرفت اقتصادی می‌شوند. 

راه کارهای تسهیل در اهداف اقتصاد مقاومتی کدامند؟

سیاست گذاری های علمی و پژوهش محور، اصلاح ساختارهای تولیدی، اصلاح نظام بانکی و بهبود الگوهای مصرف را پیشنهاد می کنم. سرمایه گذاری های کارآمد و اثربخش و اصلاح های بهره ورانه روندهای کار وتولید می تواند به بهبود اقتصاد کشور بینجامد. رونق مستمر تولید داخلی و کاهش واردات هم می تواند موجبات استقلال اقتصادی و قطع وابستگی را فراهم کند. ارتقای سرمایه های انسانی و توسعه فناوری های اطلاعات و دانش بنیان راه حل سودمندی است. اشتغالزایی و رفع بیکاری، مبارزه با فقر، حل معضل تورم و رکود، اصلاح نظام حقوق و دستمزد،  تامین کالاهای اساسی با اختصاص به موقع ارز،  گسترش ارتباطات اقتصادی با کشورها و بلوک های منطقه ای و جهانی قابل اعتماد، استفاده از مدیریت جهادی و اتکا به روحیه جهاد اقتصادی را باید سرلوحه فعالیت‌هایمان قراردهیم.  خودداری از اسراف، مبارزه با تجمل پرستی، ذخیره سازی کالاهای اساسی، هوشمندسازی مردم نسبت به دشمنان و بسیج آنان برای ایفای نقش در بحران ها و افزایش اقتدار دفاعی و امنیتی به عنوان بستر ضروی برای بحران زدایی از نظام اقتصادی را هم باید به این راهکارها افزود. البته بدیهی است که هریک از این راهکارها به ده ها شرط و الزام و زمینه نیازمنداست که باید برای تحقق هرکدام، پیوست‌های فرهنگی، آموزشی و گفتمان سازی‌های ملازم با آن‌ها را تدوین کرد.

دستاوردهای بانک انصار در اقتصادمقاومتی چه هستند؟

دستاوردهای بانک انصار در راستای تحقق اقتصادمقاومتی در حوزه پولی و بانکی بسیار زیاد است. ازجمله آن‌ها می‌توان به ایجادهسته‌ای علمی متشکل از متخصصان نظری‌واجرایی تحت‌عنوان شورای عالی راهبری اقتصادمقاومتی اشاره کرد که دارای چندین کمیته تخصصی با افراد متعهد، متخصص و با روحیه جهادی آماده همکاری با نظام بانکی است. متمرکزکردن کلیه نیروهای بانک اعم از معاونت‌ها و مدیریت‌ها و ادارات حول  محور اقتصادمقاومتی به گونه ای صورت گرفته که دغدغه فکری همه آن ها نیل به اهداف این سیاستها در حوزه بانکی است. تهیه مدل ریل‌گذاری بانک ها برای ایفای نقش در اقتصادمقاومتی یک دستاورد بی نظیراست. این الگو مشتمل بر چگونگی اقدام بانکها و استخراج مضامین اجرایی سیاستهای 24 گانه است که در بانکها تفسیرعملیاتی دارند و مصادیق اقدام بانکها در هریک از مضامین استخراج شده هستند و توسط رییس کل بانک مرکزی رونمایی شده است. بانک انصار حتی با شرکت های استارت آپ مثل توسن و فناپ هماهنگی کرد و آن ها هم آماده مساعدت به پیشرفت ملی این الگو هستند. این بانک در راستای اجرایی‌کردن مدل بیش از گذشته با اشراف اطلاعاتی و عملیاتی بر تسهیلات پرداختی خود، مسیر انطباق با سیاستهای اقتصادمقاومتی را هموار کرده است. دستاورد دیگر تجربه عملی و عبور از تئوری  و ایجاد زمینه آموزش این الگو به دیگران است. همزمان با پیاده سازی مدل، بانک توانست نیروهای انسانی را در بانک با موضوع اقتصادمقاومتی به صورت سیستمی آشنا کند تا بتوانند تجربه اجرایی آن را به دیگران منتقل کنند. برگزاری نخستین نشست قاعده گذاری نظام ارزی در راستای اقتصادمقاومتی گام دیگری است که براساس آن، تحقق اقتصادمقاومتی براساس یک نظام ارزی کارآمد تسهیل می شود. دیدار با مدیران عامل شرکت های تولیدی، کارآفرینان و صاحبان کارخانجات مختلف با تأکید بر توسعه ظرفیت‌های صنعتی کشور به اتکای سرمایه‌های داخلی در راستای توسعه ظرفیت های صنعتی کشور ره آورد شایسته دیگر بانک انصار است. ساخت نخستین سرود ملی اقتصاد مقاومتی در راستای فرهنگ سازی و استفاده از ابزارهای فرهنگی را باید کاری فاخر و مباهات‌آمیز از سوی بانک انصار تلقی کرد که نتیجه خلاقیت‌های سرمایه های انسانی این بانک است. افتتاح شعب نمونه بانکداری اسلامی در مناطق دارای ساکنین اهل سنت را هم باید به این ها اضافه کرد که پیامدهای مثبت گوناگونی برای کشور دارد. همچنین، دستاورد دیگر همراه سازی سایر نهادهای مالی دخیل در اجرای اقتصادمقاومتی و گفتمان سازی این موضوع در سطح بانک ها و سطح ملی از طریق رسانه هاست که نتیجه کار حوزه روابط عمومی بانک انصار بوده است. درسال گذشته هم بیش از 70 درصد منابع بانک به حمایت از شرکت های کوچک ومتوسط و ارتقای قدرت خرید مردم در قالب طرح های مختلف، ازجمله «حاتم» یا حمایت از تولیدملی اختصاص داده شده است. کار دیگری که بانک انصار با جدیت تمام پیگیری کرده، حمایت از صنعتگران و سازمان های تولیدی  و استارت آپ‌ها و جشنواره های مختص سوق جوانان مستعد کشور به امور کارآفرینی و خلاقیت است. ما حتی در حوزه صنایع دستی که در همه دنیا محور توسعه، اشتغال و تحرک اقشار متوسط و پایین جامعه است از هیچ حمایتی دریغ نکرده‌ایم. اشتغال‌زایی در صنایع متوسط و کوچک منشأ تولید ثروت برای صاحبان این صنایع است و این حمایت ها می تواند به پیاده سازی سند راهبردی اقتصاد کشور که در سال اقتصاد مقاومتی تدوین و ابلاغ شده است، کمک کند. در عرصه نظری هم بانک انصار پیشتاز زمینه سازی انجام اصلاحات اساسی در شبکه بانکی در راستای اقتصادمقاومتی است که برگزاری کنفرانس توسعه مدیریت پولی و بانکی، چاپ فصلنامه توسعه مدیریت پولی و بانکی، خرید خدمت سربازی از طریق مشارکت در تحقیقات بنیادی، همکاری با دانشگاه‌های معتبرکشور و ده ها تحقیق و همکاری با دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام برای گفتمان‌سازی این اقتصاد و اموری نظیر این‌ها را باید دستاوردهای بانک انصار در این حوزه به شمارآورد. منظومه اقدامات و دستاوردهای بانک انصار در راستای تحقق منویات ومطالبات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در حوزه اقتصادمقاومتی و مقاوم ساختن اقتصاد کشور در برابر تکانه های ناشی از سناریوهای دشمنان نظام و ملت ایران در میدان جنگ اقتصادی محصول نصرت الهی، همت و انگیزه صادقانه وخالصانه مدیران و همکاران ما در این مجموعه است که شکر این نعمت را بر خود واجب می دانیم.