بررسی عوامل توسعه نیافتگی بیمه عمر

مدیر عمل بیمه پاسارگاد یادآور یک ظرفیت فن سالار در صنعت بیمه است که به طور همزمان تربیت یافتگی برای انتقال دانش را با تجربه ای امید بخش به خاطر عبور از دوران‌های دشوار با خود همراه دارد.
معصوم ضمیری حالا دیگر تنها یک مدیر موفق و صاحب سبک در صنعت بیمه نیست، او حالا یک تحلیلگر ارشد در این حوزه از بازارهای مالی ایران قلمداد می شود.

اینکه چقدر بیمه های عمر در کشور ما می تواند جدی گرفته شود و در شرایط کنونی سهم بیمه های عمر از پرتفوی صنعت بیمه، رقم چهارده و نیم درصد را نشان می دهد، او بیان می دارد که در کشورهای پیشرفته، برترین شرکت در زمینه بیمه عمر، افزون بر ۵۰ تا ۶۰ درصد پرتفو را به خود اختصاص داده است.

ضمیری بر این نکته تأکید می کند که بیمه های عمر از عصر پهلوی در کشور شکل گرفته و آغاز شده و عمری بیش از ۵۰ سال را طی کرده است، اما هنوز به آن جایگاه در پرتفوی صنعت بیمه نرسیده ایم و به بیان ساده تر با میانگین جهانی در کشورهای توسعه یافته فاصله داریم.

دیدگاه شما به عنوان یک فرد متخصص در این امر و شرکتی را رهبری می کنید که بیش از نیمی از پرتفوی آن در صنعت بیمه بیمه عمر است علت این افتادگی چیست؟

معصوم ضمیری: علت عقب افتادگی در بیمه های عمر کشور ما علت های مختلفی دارد که می شود آن ها را طبقه بندی کرد.

۱- موضوع اول این است که در کشور ما تامین از قبیل بازنشستگی و پوشش هایی که در بیمه عمر داده می شود بسیار متفرق است یعنی صندوق های بازنشستگی مختلفی داریم و در کنار این موضوعات شرکتهای بیمه عمر بازرگانی را مدیریت می کنند به طور مثال فرض کنید بحث بازنشستگی در خیلی از کشورها از طریق بیمه های عمر تامین می شود و بازنشستگی قوی پایه ندارند.

۲- علت دوم آن نپرداختن صنعت بیمه در یک بازه زمانی طولانی به این موضوع بوده است به خاطر اینکه کشور ما در بخش های مختلف در بخش کسب حق بیمه آسان تر بوده است و شرکت های بیمه ترجیح می دادند در آن بخش ها بروند ولی اکنون چند سالی است که در حدود ۲۰ سال که صنعت بیمه به بحث های بیمه عمر به طور جدی پرداخته است و همین که سهم آن با وجود رشد سایر بخش ها، به طور مثال بخش بیمه  اتومبیل و شخص ثالث، سریعتر رو به رشد است، اما بیمه عمر رشد سریعتری داشته است و سهمش از شش درصد چند سال گذشته به ۱۵ درصد رسیده است و همچنان روبه افزایش است و هر ساله این نسبت بیشتر می شود ضمن اینکه بنده خبرهای موثق دارم که اکثر شرکت های بیمه توجه کرده اند که پرداختن به بیمه های عمر می تواند یکی از راه های موفقیت آنها باشد.

پاسارگاد همچنان شرکتی پیشرو در بیمه عمر

در سال گذشته شرکت بیمه تخصصی بیمه عمر خاورمیانه آغاز به کار کرده است به تازگی نیز یک شرکت (بیمه باران) به صورتی تخصصی در بیمه عمر شروع به کار کرده است و بیمه پاسارگاد نیز به عنوان یک شرکت بیمه ی پیشرو، کار خود را به نحوی شایسته سالیانی هست که انجام می دهد.

پس از اینکه این موضوع رشد کاملی نداشته است به این معنی نیست که در آن کار نشده اتفاقا کار شده است ولی نیاز به یک بازه زمانی طولانی دارد که در آینده نزدیک ما بیمه عمر را در بازار کشور به عنوان یک بخش اساسی می بینیم.

عوامل دیگری نیز وجود دارد به عنوان مثال بیمه عمر یکی از ضروریاتش داشتن بازار سرمایه ی با ثبات است. در بیمه عمر شرکت های بیمه چه عملی انجام می دهند؟ منابعی را از مردم دریافت می‌کنند و باید در جایی سرمایه‌گذاری کنند تا بتوانند سود مناسب با آنها برگردانند و ما در کشورمان به دلایل مختلف از جمله ۸ سال جنگ تحمیلی و تحریم های طولانی یک ثبات اقتصادی دقیقی را نداشتیم.

ریسک پذیری، همچنان یک اصل در شرکت ها

بنابراین ریسک پذیری برای بیمه عمر زیاد بوده است و شرکت‌های بیمه نگران آن بودند در این فضای اقتصادی ممکن است نتوانند منابعی را که دریافت می‌کنند به کار بگیرند . اما اکنون اقتصاد کشور نیاز به این منابع دارد و تجمیع منابع مالی و همچنین جمع کردن منابع اندک در بین مردم و به کار بردن آن در بخش تولید یکی از سیاست های اساسی دولت است و ما فکر می‌کنیم اگر صنعت بیمه در سال های آینده مثل ۱۰ سال گذشته کار خود را انجام دهد قطعاً در آینده در بخش بیمه‌های عمر رشد خوبی داریم.

موضوع مهم دیگری که کمک می کند به رشد بیمه های عمر، موضوع مکانیزه شدن تمامی این بیمه نامه هاست. در صورتی که ما در بخش بیمه‌نامه‌های شخص ثالث این امر را در دستور کار داریم، ولی در کل صنعت بیمه هنوز نداریم و در بیمه های عمر هم به صورت اختصاصی وجود ندارد.

سیستم فنی قوی زیرساختی غیرقابل انکار!

 چه تمهیداتی را باید برای انجام این امور پیش بینی کرد؟

ضمیری: به طور کلی کسانی که معتقد هستند که بیمه عمر باید در مسیر رشد قرار بگیرد سه رکن را اشاره می کند:

«محصول خوب، سیستم خوب و سوم شبکه فروش خوب»

درخصوص سیستم های خوب به طور عام چه در بخش مالی چه در بخش آی تی و چه محاسبات فنی باشد، این مجموعه را می‌گویند باید قوی باشد و اگر یک شرکت بیمه سیستم فنی قوی نداشته باشد، ممکن است در محاسبات اش به یک اشتباه برخورده و در آینده در بخش مالی، برایش مشکل ایجاد کند و یا اگر در بخش مالی قوی نباشد و نتوانند منابعی که جمع آوری می‌کند را سرمایه گذاری کند و پاسخ مناسب به بیمه گذار بدهد و یا اگر از نظر آی تی قوی نباشد…! اصولاً بیمه های عمر به تعداد زیاد فروخته می شود.

از آن زمانی که بنده در شرکت بیمه پاسارگاد مشغول به کار هستند حدوداً ۵ میلیون بیمه‌نامه به فروش رفته است و این ۵ میلیون بیمه‌نامه برای ۲۰ سال آینده باید از سیستم ای تی قوی پیروی کند.

زیرا باید این اطلاعات را نگهداری و تجزیه و تحلیل کند و همچنین سود آن را محاسبه و مشارکت در منافع را به موقع بپردازد و غیر از این هیچ راهی نیست، مگر آنکه سیستم آی تی منحصر به فردی داشته باشند و شرکت بیمه پاسارگاد در این زمینه ها قوی است.

همچنین شرکت‌هایی که تازه شروع به کار کرده اند و اندکی مسیر برایشان سخت است دلیلش این موارد است و باید ابتدا ابزارش را فراهم کنند و اگر بیمه پاسارگاد می گوید این تجهیزات را دارم، از ده سال پیش این موضوع را شروع کرده است تا هم اکنون به این جایگاه قرار گرفته است.

بیمه عمر برخط نیست

و برای این ۵ میلیون بیمه‌نامه چیزی حدود ۵ میلیون واریزی وجود دارد و این موضوع را باید یک سیستم مالی و آی تی قوی حمایت کند تا حق بیمه ها را به درستی تحلیل کند و هزینه را ثبت کند، کارمزد را پرداخت کند سهم بیمه گذار را جدا کند سود را جدا کند و این موضوع یک مجموعه فعالیت بسیار سنگین است.

آیا به غیر از بیمه شخص ثالث در بخش دیگری به صورت برخط و آنلاین خدمات رایگان می شود؟

ضمیری: بله در قسمت بیمه های عمر ابتدا باید خرید بیمه نامه از طریق شبکه انجام شود ، زیرا باید به طور کامل برایتان توضیح دهد به طور مثال بیمه عمر کت شلوار سری دوزی نیست.

زیرا نیازهای هر بیمه‌گذار و پرداخت های هر بیمه‌گذار با فرد دیگر متفاوت است این موارد را باید یک متخصص فروش ویزیت کند و بعد بگوید این مورد برایتان مناسب است. ولی اکنون پرداخت های حق بیمه کاملا به صورت آنلاین در جریان است.

الان کاملاً آنلاین می باشد به طوری که شما یک بار خرید می کنید و ۲۰ سال قسط می پردازید.

تمام آن اقساط از اینترنت قابل پرداخت می‌باشد و نیاز به هیچگونه مراجعه حضوری نمی باشد، ضمناً شما دسترسی کامل به تمام اطلاعات بیمه نامه تان دارید.

باید گفت که دسترسی به تمام اطلاعات بیمه نامه موجود است. یک بیمه گذار با دریافت کد امنیتی که به او می دهیم می تواند بیمه نامه خود را کامل مطالعه کند. به طور مثال واریزی به حساب نشسته یا خیر؟

 حتی میزان بازخرید هم می تواند ببیند؟ برای چه تعداد از مشتریان این امکان فراهم شده است؟

ضمیری: همانطور که قبلاً صحبت شد کاملاً دسترسی ایجاد شده و هیچ محدودیتی ندارد. برای تمامی بیمه‌نامه‌های فروخته شده به تعداد ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار بیمه نامه این امکان وجود دارد که ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار بیمه نامه دسترسی دارند به جز درصد اندکی که آنها هم یا فوت شده‌اند یا بازخرید کرده‌اند و خسارت آنها پرداخت شده.

اما مسأله ای که وجود دارد این است که چه زمانی ما به این علم و تجهیزات رسیدیم ما ده سال پیش استارت این کار را زدیم و سال پیش این موضوع به بهره برداری رسید.

زیرساخت باید قوی باشد تا بتوان بهره برداری کرد. اینطور نیست که با زدن یک سوت بگوییم زیر ساخت اماده است.

 بیمه پاسارگاد یک بیمه پیشرو در این زمینه است ، پس اگر بخواهیم این موضوع را در کل صنعت بیمه جا بیندازیم ده سال را زمان می برد؟

ضمیری: این طور نیست زمان خیلی کمتری می بیند زیرا آن شرکت اول که استارت کار را زد مشکلات را دید و آنها را حل کرد بقیه شرکت ها می توانند آن شیوه را الگو قرار دهند و امورات را انجام دهند ضمن اینکه باید بگویم اکنون تکنولوژی و امکانات بسیار پیشرفت داشته و موانع کمتر شده به طور مثال ما ده سال پیش از اینکه یک فرد در خانه بنشیند و حق بیمه را پرداخت کند را نداشتیم و این موضوع به تدریج در سیستم بانکی ما به وجود آمد و ما نیز به همراه آن‌ها توانستیم سیستم مان را قوی کنیم.

تفکیک درآمد سرمایه گذاری ناشی از بیمه عمر

 از بیمه‌های غیرزندگی و این موضوع را بیمه مرکزی به جد دنبال می‌کند و آقای دکتر صفری مدیرکل بیمه های زندگی بیمه مرکزی را که چند وقت پیش از طرف پایگاه الفبا خبر با ایشان گفته داشتیم گفتند این موضوع را پیگیری می‌کنیم، که ظاهراً به لحاظ قانونی یک مانع کوچک بر سر راه وجود دارد من از شما به عنوان یک شرکت پیشرو در این زمینه سوالی دارم که شما هم این موضوع را در نظر دارید برای دفاع از منافع بیمه گزاران بیمه عمر بفرمایید شما چه راهکاری در این زمینه دارید و در صنعت بیمه در رشته بیمه های عمر چقدر می تواند موفق باشد؟

ما از طریق صورت های مالی چه فرمتش را بیمه مرکزی اعلام کرده است موظفیم در انتهای هر سال بگوییم هر بیمه نامه چقدر فروش چقدر سود و چقدر ذخایر داشته است و در کجا سرمایه گذاری شده است و این موضوع جزو یکی از یادداشت‌های اساسی صورت‌های مالی است و بیمه مرکزی ما را موظف کرده است که شرکتی که بیمه عمر می فروشد در انتهای هر سال باید اطلاع دهد ارقام ذخیره به چه صورت است و در کجا سرمایه گذاری شده.

زمانی که اطلاعات سال ۹۸ را بررسی و تکمیل می‌کردیم تحلیل بیمه مرکزی می‌دادیم رویت شد که در کجا سرمایه گزاری شده و به چه صورت. زیرا این سرمایه گذاری ملاک واقعی سود بیمه‌نامه است.

کرونا به بیمه های عمر، لطمه نزد

کرونا در بحث صنعت بیمه و همچنین بیمه نامه های عمر چه تاثیری گذاشته و اینطور که معلوم است برعکس تمام بیمه نامه ها در بخش بیمه عمر می‌تواند رشد خوبی داشته باشد.

ضمیری: بحث کرونا در صنعت بیمه یک تأثیر دو گانه دارد ابتدا که تاثیر کرونا بر اقتصاد ، قدرت خرید مردم را پایین می آورد ولی از طرف دیگر نیاز را بالا میبرد یعنی این دو عامل با هم همراه هستند.

اما اگر در بیمه پاسارگاد بخواهیم بررسی کنیم و فکت را ببینیم می فهمیم که این دو عامل با هم حدوداً برابر هستند.

یعنی به دلیل کرونا فروش بیمه نامه ها کم شد اما وصولی بیمه نامه ها بیشتر شد .یعنی آنهایی که حق بیمه هایشان تاخیر داشت آنها را پرداخت کردند چون دیدند خطر نزدیک است و اگر حق بیمه را نداده باشند متوجه می‌شوند که برای شما مشکل پیش می آید و در نتیجه ما وصول های ماهانه بالا رفت ولی بیمه نامه های جدید کاهش یافت.

کرونا هیچ آسیبی به بیمه عمر نزد!

پس می توان این طور هم گفت که بیمه عمر کشور آسیبی از کرونا ندیده است و من فکر می‌کنم وصولی ها نیز بیشتر می‌شود

آخرین آمار نشان می دهد ما در اردیبهشت وصولی حق بیمه مان رکورد حق بیمه در  ۱۵ ماه گذشته را داشت در حدود ۲۲۸ میلیارد وصولی حق بیمه فقط طی اردیبهشت بود و در مقایسه با سال گذشته رشدی حدوداً ۵۰ درصدی داشت.

اگر صنعت بیمه همراهی و هماهنگی در برخورد با کرونا به وجود بیاد می‌تواند به یک فرصت تلقی شود می‌تواند خود را معرفی و آثار منفی را کنترل نماید و می توانند با کنترل این موضوع زیان جدی نبینند حتی در بازه زمانی ۶ ماهه!

طی برنامه ششم توسعه باید به نرخ ۷ درصدی ضریب نفوذ بیمه برسیم البته الان که رقم ۲/۴ است و با چیزی که باید محقق شود فاصله داریم. باید منتظر ماند و دید در آینده چه می شود.

خالی از لطف نیست بگوییم زمانی که ضریب نفوذ را بررسی می کنید، موضوع حق بیمه و یک بحث جی دی پی آن است و این دو مورد باهم تغییر می کند. امکان دارد تغییر این دو مورد باعث شود نسبت بالا برود پس باید منتظر آینده ماند تا دید جی دی پی افزایش یا کاهش پیدا می کند ولی فقط حق بیمه نیست چون حق بیمه درحال رشد است ولی آیا جی دی پی هم رشد خواهد کرد؟_{/الفباخبر}