معاملات آتی زعفران منفعتی بزرگ برای تولیدکننده

 امروز ابزارهای معاملاتی مختلف و متنوع بورس کالای ایران به ویژه در بازار زعفران مزیت های زیادی را برای فعالان این عرصه به دنبال داشته است و بزرگترین مزیت شفاف سازی قیمت ها در معاملات فیزیکی و قراردادهای آتی بورس کالا این است که کشاورز قدرت تصمیم گیری خواهد داشت و زمانی که از قیمت واقعی با خبر باشد، دیگر راضی به فروش محصول با قیمت ارزان به واسطه ها نخواهد بود؛ به این ترتیب، بورس کالا موجب منفعت تولیدکننده می شود.

از طرفی عرضه زعفران در قالب گواهی سپرده کالایی نیز به صورت یک ورقه بهادار موجب شفافیت قیمتی بیشتر این محصول شده؛ به طوری که به صورت شفاف مشخص است که مالک دارنده این گواهی دارای چه مقدار کالا است. همچنین، دارندگان زعفران هم می توانند با رعایت استانداردهای لازم و اخذ کد بورسی محصول خود را به انبار پذیرش شده نزد بورس بسپارند و در قبال آن قبض انبار دریافت کنند تا در زمان مناسب آن را به فروش برسانند. 

در همین زمینه، مسئول امور زعفران سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در خصوص مزایای عرضه زعفران در بورس کالا گفت: در حقیقت مهمترین مزیت گواهی سپرده زعفران این است که خریدار اطمینان دارد محصولی که از بورس تهیه می کند، از استاندارد و کیفیت لازم برخوردار است. این روش معاملاتی علاوه بر افزایش کیفیت، کمک بسزایی در ارتقای برند زعفران ایرانی خواهد داشت که به مرور زمان می توانیم جایگاه مان را در بازارهای بین المللی پیدا کنیم. 

رامین اسمی در ادامه بورس کالای ایران را پلی به سوی توسعه بازار کشاورزی دانست و گفت: بازار کالایی به کمک توسعه بخش کشاورزی آمده و پس از رونق بازار فیزیکی، اکنون به فکر ارتقای بازار طلای سرخ در بازار آتی است؛ به این ترتیب، نخستین معاملات آتی زعفران جهان از خردادماه سال جاری در بورس کالای ایران انجام شد که امیدواریم طلای سرخ ایرانی هر چه زودتر به جایگاه و ارزش واقعی خود برسد و ایران را به مرجع قیمت گذاری زعفران در دنیا تبدیل کند.

به عقیده وی زعفران به عنوان محصول استراتژیک حوزه کشاورزی، به بازاری شفاف و مدون نیاز دارد تا بتواند قیمت این محصول را ساماندهی کند؛ چرا که اکنون واسطه گرانی در این بازار وجود دارند که از سادگی کشاورزان سوء استفاده کرده و محصول برداشتی آنها را زیر قیمت واقعی خریداری می کنند. سپس این محصول ارزآور را به عنوان یک کالای سرمایه ای دپو کرده تا در زمان مناسب با قیمت های بالاتر آن را در بازار عرضه و سودهای غیرمنطقی به دست آورند؛ اما خوشبختانه با ورود بورس کالا به بازار این محصول، کشاورز بدون هیچ واسطه ای و با قیمت واقعی محصول خود را در بورس عرضه می کند. 

اسمی تأکید کرد: با اطمینان می توان گفت که تمامی روشهای فروش در بورس کالای ایران از مزیت های زیادی برخوردارند، منتهی باید این بازار عمق پیدا کرده و شناخته شود.

به عقیده مسئول امور زعفران سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی این معاملات ابزار بسیار مناسبی از لحاظ شفافیت، کشف قیمت و تأمین مالی بخش کشاورزی به شمار می آید؛ ضمن اینکه این ابزار می تواند با افزایش فعالان اقتصادی در این بخش، قیمت های زعفران را در ایران و در بازارهای صادراتی واقعی کند. 

اسمی در ادامه گفت: با عرضه زعفران در بورس کالا، تولیدکنندگان با توجه به مکانیسم شفاف سازی قیمت ها روی تابلوی معاملات، از قیمت های واقعی مطلع می شوند؛ چون تعیین قیمت زعفران به صورت عرضه و تقاضا باعث کشف واقعی قیمت این محصول می شود؛ به این ترتیب، پس از عرضه زعفران در بورس کالا، کشاورزانی که از این بازار مطلع هستند و منافع خود را در این بازار دیده اند، حاضر نمی شوند که محصول تولیدی را با قیمت کم در خارج از بورس و به واسطه ها بفروشند.

مسئول امور زعفران سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی ادامه داد: زعفران گران ترین محصول کشاورزی است و قابلیت نگهداری در انبارهای استاندارد پذیرش شده در بورس کالا را دارد؛ اما به دلیل اینکه واسطه ها با قیمت کمتر از بازارهای جهانی این محصول را به فروش می رسانند، هرگز زعفران به قیمت واقعی خود در سطح جهانی نرسیده است؛ بنابراین از جمله مزایای ورود زعفران به معاملات آتی بورس کالا این است که فعالان اقتصادی زیادی در آن حضور پیدا خواهند کرد و می توانند مانند کالاهای دیگر، این محصول را مورد معامله قرار دهند و با افزایش تبادلات تجاری و معاملات، قیمت واقعی نیز کشف شود.

بازار بدون ریسک طلای سرخ

اسمی در پاسخ به این سؤال که بازار آتی زعفران چه کمکی در زمان نوسان نرخ ارز به تولیدکنندگان می کند، عنوان کرد: یکی از عوامل تأثیرگذار بر قیمت طلای سرخ، قیمت ارز است؛ یکی از مهمترین مزایای راه اندازی قرارداد آتی زعفران، پیشبینی پذیر کردن بازار است، به طوری که فعالان این عرصه وارد بازار آتی شده و با تجزیه و تحلیل، زعفران را برای ماه های آینده معامله می کنند که این امر علاوه بر پوشش نوسانات قیمتی در آینده، چشم انداز مناسبی از آینده بازار را به زعفران کاران و فعالان ارائه می دهد.

وی گفت: معاملات قراردادهای آتی در سراسر دنیا در حال انجام است و ما مشتاق هستیم که در ایران نیز، کل محصول زعفران با انواع ابزارهای بورس کالا به فروش برسد. مقاومت هایی در این مسیر وجود دارد و برخی واسطه گران نیز اعتراضات خود را اعلام کرده اند؛ اما منافع ملی اهمیت بیشتری دارد و بورس کالا نیز حامی این منافع است.  بورس های کالایی در تمام دنیا به عنوان سالم ترین بازارهای مالی شناخته می شوند و نباید از آنها فرار کرد؛ لذا می توان گفت بورس کالا روندی منطقی برای انجام معاملات دارد و می تواند نجات بخش زعفران ایرانی باشد.

با بورس جهانی می شویم

در حال حاضر کشور ما در دنیا بزرگترین تولیدکننده زعفران است، در حالی که تا قبل از جنگ جهانی اول اسپانیا با تولید ۱۳۰ تن زعفران، بزرگترین تولیدکننده زعفران جهان محسوب می شد، اما این آمار در حال حاضر به ۸۰۰ کیلو تا یک تن در سال رسیده است. 

این در حالی است که ایران با تولید ۳۳۸ تن زعفران در سال ۱۳۹۶ به عنوان بزرگترین تولیدکننده در دنیا بوده است، اما با وجود بی رقیب بودن ایران در تولید این محصول، متأسفانه در حوزه تجارت هنوز نتوانسته ایم نقش آفرینی مطلوبی داشته باشیم؛ از این رو، به نظر می رسد که باید بتوانیم با رقابت سالم و ارتقای بازاری مناسب در بورس کالای ایران، برند جهانی زعفران را نیز از آن خود کنیم. بورس کالای ایران به همین منظور نخستین معاملات آتی زعفران جهان را راه اندازی کرده است.