طلسم بلاتکلیفی فرهنگیان شکسته می‌شود؟

نیروی انسانی اصلی‌ترین عنصر در آموزش و پرورش است و ساماندهی این نیروها همیشه یکی از دغدغه‌های آموزش و پرورش بوده و هست؛ یکی از قوانینی که از سال‌ها پیش چه درصحن علنی مجلس چه در کمیسیون آموزش مورد بررسی قرار می‌گرفت قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حق‌التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی است که هنوز نیز پیشنهادات بسیاری در این زمینه مطرح می‌شود.

از آنجایی که جامعه هدف قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق‌التدریس، پیش دبستانی‌ها و آموزشیاران نهضت سوادآموزی بوده و بسیار گسترده است  همیشه تغیرات اعمال شده اعتراض بسیاری به دنبال داشته است.

بررسی طرح یک فوریتی الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حق‌التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی، در هفته جاری در صحن علنی بهانه‌ای شد تا به سراغ پیشینه و تغییرات به وجود آمده در این طرح رفته و تغییرات به وجود آمده را بررسی کنیم.

قانون سال 1388 چه می‌گوید؟

در سال 1388 قانون جذب و استخدام معلمان حق‌التدریس در مجلس تصویب شد و در همان سال ماده‌ای در این قانون گنجانده شد که براساس آن به کارگیری نیروی‌های حق‌التدریس و نهضت سوادآموزی از آن زمان به بعد ممنوع شد؛ پس از سال 1388 در سال‌های مختلف تبصره‌ها و پیشنهادات مختلفی در رابطه با این طرح مطرح شد.  

در ادامه این تغییرات براساس قانون مصوب سال 1394، آموزش و پرورش مکلف به جذب و به کارگیری نیروهای "خرید خدمات آموزشی"، "حق‌التدریسان" و "پیش دبستانی‌های" پیش از سال 91 شد که منع قانون به کارگیری نیروهای حق‌التدریس سال 88 را به نوعی لغو کرد و در پی آن نیز آموزش و پرورش نیز به جذب نیروهای حق‌التدریس مبادرت کرد.

اصلاحیه‌ای در سال 1395

براساس ادامه اعتراضات و فشارها به مجلس، نمایندگان مجددا ناچار به اصلاح مصوبه در سال 1395 شدند هنگام اصلاح و به پیشنهاد جبار کوچکی‌نژاد عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی عبارتی به نام "نهضتی‌های تجمعی" به این مصوبه افزوده شد اما مساله این بود که تعریف دقیقی از اصطلاح تجمیعی وجود نداشت؛ نماینده رشت منظور این اصطلاح را تعداد محدودی از نهضتی‌های قدیمی دانست که هنوز تعیین تکلیف نشده‌اند.

قانون اصلاح تبصره (10) ماده (17) قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حق‌التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش به شرح ذیل است؛

ماده واحده ـ تبصره (10) ماده (17) قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش مصوب 1388/7/15 و اصلاحات بعدی آن به شرح زیر اصلاح می گردد:

تبصره10ـ وزارت آموزش و پرورش مکلف است مربیان پیش دبستانی و نیروهای خرید خدمات آموزشی را که از طریق شرکتهای عمومی یا خصوصی در آموزش و پرورش به کار گرفته شده اند همچنین حق التدریسان غیرمستمر را که قبل از سال 1391 با آموزش و پرورش همکاری داشته اند به منظور تأمین نیروی حق التدریس با عناوین معلم (آموزگار یا دبیر)، مربی پرورشی، مربی بهداشت، مشاور و اداری با توجه به ارتباط رشته تحصیلی (منحصر به دوره متوسطه)، مقطع تحصیلی (حداقل کاردانی)، جنسیت، نیاز منطقه ای و سنوات همکاری با آن وزارتخانه، بدون الزام به رعایت ماده (8) این قانون به کار گیرد. استفاده از سایر نیروها در این زمینه ممنوع است.

براساس مصوبه مجلس در شهریور 1395 در صورتی که آموزش و پرورش کمبود نیرو داشته باشد می‌تواند به صورت حق‌التدریس از افرادی که سابقه‌ی تدریس آنها به پیش از سال 91و نیروهای نهضت سوادآموزی به پیش از سال 92 برمی‌گردد استفاده کند بنابراین آموزش و پرورش از ابتدای مهر 1395 بخشی از نیروهای خود را از طریق همین نیروها تامین کرد.

در فروردین سال 1396 جمعی از همکاران طرح یک فوریت الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش مبنی بر استخدام افرادی که پیش از این مجوز حق‌التدریس آنها صادر شده را ارائه دادند که نظرانت مختلفی درباره این پیشنهاد تا به امروز مطرح شده است.

مهر مردودی بر پیشنهادات اصلاحی

پیشنهاد کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره طرح یک فوریت الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق‌التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش سه بار در صحن علنی مجلس مطرح شد که با مخالفت نمایندگان مجدد به کمیسیون ارجاع شد.

در نخستین کمیسیون آموزش طرح یک فوریت الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق‌التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش را رد کرد که نمایندگان با رد این طرح مخالفت کردند بنابراین مجددا به کمیسیون ارجاع شد.

در دومین پیشنهاد کمیسیون آموزش و تحقیقات مقرر شد نیاز آموزش و پرورش را اداره استخدامی کشور و سطح نمره را وزارت آموزش و پرورش مشخص کند و سازمان سنجش و پذیرش نیز آزمون مربوطه برای استخدام نیروهای موردنظر را برگزار کند که این پیشنهاد نیز با مخالفت نمایندگان روبه‌رو شد و در پیشنهاد بعدی مقرر شد آموزش و پرورش با برگزاری آزمونی داخلی وضعیت نیروهای حق‌التدریس، نهضت سوادآموزی و پیش‌دبستانی را تعیین تکلیف کند که این تصمیم نیز با مخالفت نمایندگان رد شد.

در آخرین تصمیم نیز نمایندگان در پی بررسی‌های بسیار در رابطه با معلمان حق‌التدریس تصمیم گرفتند، این افراد به دلیل محدود بودن تعداد، فعالیت همزمان در مدارس در کنار معلمان رسمی و نیاز مدارس به وجود آن‌ها، ابتدا در دانشگاه فرهنگیان دوره یک ساله آموزشی را گذرانده و در نهایت پس از قبولی در یک آزمون مجزا در طول برنامه ششم توسعه در استان‌های مختلف، براساس اعلام نیاز سازمان استخدامی به تفکیک دوره و جنس و... باعنوان معلم استخدامی مشغول به کار شوند.

جامعه آماری چند نفر است؟

براساس تصمیم کمیسیون آموزش از آنجایی که تعداد این افراد چندین برابر حق‌التدریسان بود و آموزش و پرورش نتوانست آمار دقیقی از آن‌ها ارائه دهد، ضمن آنکه نمایندگان هنوز درخصوص اینکه یک آموزشیار با آموزش چه تعداد دانش‌آموز عنوان تجمیعی را کسب می‌کند به توافق نرسیده‌اند، تصمیم گرفتند که ابتدا از آن‌ها صرفا براساس نیاز آزمون گرفته شود و سپس در دانشگاه فرهنگیان دوره یکساله بگذرانند تا پس از گذراندن دوره آموزشی، آن‌ها نیز براساس اعلام نیاز سازمان استخدامی به تفکیک سن، جنس، رشته و استان استخدام شوند.

باید دید آیا نمایندگان با طرح پیشنهادی کمیسیون آموزش موافقت می‌کند یا جریان مخالفت با این طرح ادامه دارد و تعیین تکلیف حق‌التدریسان طلسم شده است؟