جزئیات استیضاح وزیر آموزش و پرورش

تقریباً یکسال پیش، سیدمحمد بطحایی علی‌رغم همه‌ی انتقادها و مخالفت‌های کارشناسان و منتقدان حوزه آموزش‌ و‌ پرورش توانست با رایزنی و لابی‌گری، نمایندگان مجلس را با خود همسو کرده و به طرز غیرمنتظره‌ای بر صندلی وزرات تکیه زند.

اگرچه موافقان آن روزهای بطحایی بر این باور بودند که او به عنوان وزیری منتخب از بدنه آموزش‌ و پرورش با مشکلات و چالش‌های این وزارتخانه آشناست اما در جبهه مقابل، مخالفان حضور بطحایی در وزارت آموزش‌ و پرورش، انتخاب او را ادامه سیاست‌های نامطلوب دولت در این حوزه تلقی کرده و حضور او در وزارت آموزش‌ و پرورش را بازگشت به عقب می‌دانستند.

به باور آنان، بطحایی توان مقابله با حجم بالای چالش‌های پیچیده آموزش‌ و‌ پرورش را نداشته و نمی‌توانست منشا تحولاتی مثبت و سازنده باشد چراکه وزارتخانه پرمخاطب آموزش‌ و پرورش مدیریت خاص و منحصر به فرد خود را می‌طلبد و با توجه به پیشینه کاری بطحایی، او را فاقد توانمندی لازم در این حوزه می دانستند.

سید‌محمد بطحایی در یکسال گذشته عملاً در حل مشکلات مالی « وزارتخانه متبوع‌اش» ناکام ماند تا یکبار دیگر مشخص شود نگاه سطحی و مقطعی به مشکلات این حوزه و فدا کردن مصالح اکثریت فرهنگیان در راستای کسب رضایت طیف‌های مختلف سیاسی باعث فرصت‌سوزی و تکرار اشتباهات قبلی خواهد شد. به باور کارشناسان و صاحب‌نظران مسائل آموزش‌ و پرورش، بطحایی نه‌ تنها در حل مشکلات اقتصادی آموزش‌ و‌ پرورش ناتوان بوده است بلکه در اجرای سیاست‌های آموزشی و تربیتی نیز کارنامه قابلی از خود ارائه نداده است.

بی‌شک مسیر اصلاح و نوسازی ساختار کهنه و فرسوده آموزش‌ و‌ پرورش بسیار دشوار است اما نمایندگان مجلس می‌توانند با واقع‌بینی، نگاه تخصصی و برنامه محور، به دور از شعار زدگی برای ترمیم ساختار بیمار آموزش‌ و‌ پرورش تلاش کنند  اگرچه خبر استیضاح وزیر آموزش‌ و‌ پرورش اکثریت جامعه فرهنگیان را خوشحال کرده و در صورت اعلام وصول و طرح در صحن علنی مجلس آن را می توان اقدامی مثبت در جهت خواسته آنان تلقی کرد اما با نگاهی واقع‌بینانه به محورهای استیضاح وزیر آموزش‌ و‌ پرورش به سادگی می‌توان فهمید که بخشی از عقب‌ماندگی‌ها و نابه‌سامانی‌هایی که امروز گریبان نظام آموزش‌ و‌ پرورش، معلمان و دانش‌آموزان را گرفته به دلیل بی‌تدبیری، ناتوانی و ضعف وزرای آموزش‌ و‌ پرورش بوده است و بخش مهم‌تر به نگاه سنتی و هزینه‌ای سیاست‌گذاران کلان و خصوصاً دولت‌مردان به مقوله آموزش‌ و‌ پرورش بر می‌گردد.

بدون تردید همه مشکلات، عقب‌ماندگی‌ها و ناکامی‌های وزارتخانه عریض‌ و‌ طویل آموزش‌ و‌ پرورش زیر سر وزیر این وزارتخانه نیست و نهادها و ارگان‌های دیگر در به وجود آمدن بخشی از مشکلات ساختاری آموزش‌ و‌ پرورش مقصرند.

به‌زعم نگارنده درحالی که بخش اعظمی از مشکلات کنونی آموزش‌ و‌ پرورش، به عدم توجه و اهتمام جدی دولت‌ها به حل مشکلات ریشه‌ای و زیرساختی این حوزه بر می‌گردد؛ آمدن و رفتن وزرای آموزش‌ و‌ پرورش باعث تغییر‌ و تحولی چشمگیر در بزرگترین دستگاه اجرایی کشور نشده و نخواهد شد.

این‌ روزها آموزش‌ و‌ پرورش به عنوان بزرگترین نهاد آموزشی و تربیتی کشور در معرض مشکلات پیچیده و نابه‌سامانی‌های بسیار جدی قرار دارد. عدم توجه به آموزش‌ و‌ پرورش و اهتمام به حل مشکلات بزرگترین دستگاه اجرایی کشور موجب مستولی شدن روزمرگی بر معلمان و به تبع آن بر نظام آموزشی شده است.

شوربختانه در سال‌های اخیر به‌سبب سیاست‌ها، غفلت‌ها و بی‌تدبیری‌ها در برنامه‌ریزی‌های کلان، سطح زندگی و رفاه معلمان و به‌تبع آن جایگاه اجتماعی آنان نه‌تنها بهبود نیافته که از بسیاری جهات بدتر هم شده است.

سخنی با منتخبان ملت؛

رویکرد کنونی بهارستان نشینان به مقوله آموزش‌ و‌ پرورش و عدم توجه به مطالبات و انتظارات فرهنگیان، موجب تردید در اراده آنان برای حل مشکلات‌ این حوزه شده است. به نظر می‌رسد برخلاف تمامی اظهارنظر‌ها و ادعاها، دغدغه‌های فرهنگیان چندان برای نمایندگان مهم نیست و فقط در بزنگاه انتخابات برای اردوکشی سیاسی به آنها بها داده شده و بعد از گذر از این وادی با پشتیبانی همین معلمان، در وقت نیاز مصالح‌ و‌ منافع آنان قربانی تعلقات جناحی‌ و‌ سیاسی می‌شود.

در شرایط کنونی نیاز به تحول در بزرگترین دستگاه اجرایی کشور ضرورتی اجتناب ناپذیر است. اما نباید فراموش کرد که تحول در آموزش‌ و پرورش صرفاً جابه جایی وزیر نیست و نیاز به عزم ملی، حمایت مجلس‌ شورای‌ اسلامی، رئیس‌جمهور و سازمان برنامه و بودجه دارد.

بی‌شک مسیر اصلاح و نوسازی ساختار کهنه و فرسوده آموزش‌ و‌ پرورش بسیار دشوار است اما نمایندگان مجلس می‌توانند با واقع‌بینی، نگاه تخصصی و برنامه محور، به دور از شعار زدگی برای ترمیم ساختار بیمار آموزش‌ و‌ پرورش تلاش کنند.

شرایط نامطلوب این‌ روزهای آموزش‌ و‌ پرورش نه به نفع دولت است و نه به صلاح آموزش‌ و پرورش. از این رو از نمایندگان مجلس خصوصاً نمایندگانی که در سایه حمایت معلمان به بهارستان راه یافتند انتظار می‌رود؛ احساس مسئولیت و تصمیم منطقی‌ و‌ عاقلانه را جایگزین مصلحت‌اندیشی و حفظ منافع حزبی‌ و‌ جناحی نمایند و بر اساس خواست و نظر اکثریت فرهنگیان برای ایجاد تحولی لازم و ضروری بکوشند.