آیا قمر یخی زحل زیستگاه میکروب‌ها است؟!

نتایج تحقیقات اخیر دانشمندان، نشان می‌دهد که میکروب‌های خاصی می‌توانند در شرایط انسلادوس – قمر یخی زحل – رشد کرده و از گازهای کربن‌دی‌اکسید و هیدروژن، متان تولید کنند. این محققین اظهار می‌دارند که هیدروژن کافی برای حمایت از این میکروب‌ها، به‌طور بالقوه می‌تواند توسط واکنش‌های ژئوشیمیایی‌ که در هسته‌ سنگی انسلادوس رخ می‌دهند، تولید شود.

انسلادوس نقطه‌ای کانونی‌ برای جستجوی حیات بالقوه‌ی فرازمینی است؛ چرا که در زیر پوشش یخی خود به یک اقیانوس آبی مکان داده است. این قمر، در قطب جنوب خود فعالیت هیدروترمال دارد و حاوی ترکیبات متنوعی از جمله متان، کربن دی‌اکسید، آمونیاک، و هیدروژن مولکولی است که می‌توانند توسط میکروارگانیسم‌ها تولید یا مصرف شوند.

حدس زده می‌شود میکروارگانیسم‌هایی که با عنوان «آرکیای متانوژنیک» شناخته می‌شوند می‌توانند در شرایط پیش‌بینی‌شده‌ قمر انسلادوس با استفاده از کربن دی‌اکسید و هیدروژن مولکولی، پرورش یافته و متان را به‌عنوان محصول فرعی آزاد کنند.

در این خصوص، سیمون ریتمن و همکارانش از دانشگاه وین اتریش، سه تا از این میکروارگانیسم‌ها را تحت ترکیبات گازی و فشار مشابه با قمر زحل، انسلادوس، در آزمایشگاه پرورش دادند.

یکی از این میکروب‌ها، به نام Methanothermococcus okinawensis، توانست به‌خوبی رشد کرده و متان را حتی در حضور ترکیباتی مانند فرمالدهید، آمونیاک یا کربن مونواکسید که رشد دیگر آرکیاهای متانوژنیک را متوقف می‌کردند، تولید کند.

به‌علاوه، دانشمندان فوق دریافتند که پدیده «سرپانتیزاسیون» با دمای پایین، یعنی پروسه‌ای که در آن سنگ‌ها از نظر ژئوشیمیایی تغییر می‌کنند، احتمالاً در هسته‌ انسلادوس رخ می‌دهد و این امر می‌تواند گاز هیدروژن کافی را برای حمایت از میکروب‌های متانوژنیک تولید کند.

نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش جالب، می‌توانند این ایده که میکروارگانیسم‌هایی مانند آرکیای متانوژنیک از لحاظ نظری می‌توانند در انسلادوس پرورش‌یافته و متان تولید کنند، حمایت می‌کند.

بااین‌حال، دانشمندان مجری این پژوهش، هشدار می‌دهند که متان می‌تواند توسط فرایندهای ژئوشیمیایی غیر بیولوژیکی نیز تولید شود. به همین دلیل، لازم است پژوهش‌های بیشتری برای یافتن نشانه‌های شیمیایی از تولید بیولوژیک متان و زندگی میکروبی در انسلادوس انجام گردد.