تنها شهر اقیانوسی ایران

شهر چابهار، یا به عبارت دقیق‌تر، بندر یا شهر بندری چابهار، نه‌تنها تنها بندر و شهر ایران است که به‌طور مستقیم به یک اقیانوس دسترسی مستقیم دارد، بلکه امید و امکان دسترسی پنج شش کشور آسیای میانه به آب‌های آزاد از طریق اقیانوس هند هم به‌شمار می‌رود.

این ویژگی خاص، چابهار را در منتهی الیه جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان به منطقه‌ای با توان اقتصادی – تجاری بالا تبدیل کرده است که قاعدتا باید زیرساخت‌های بندری ویژه‌ای در آن ایجاد شود. متاسفانه سال‌های جانکاه و تاثیرگذار تحریم ایران از طرف کشورهای غربی، این امکان را از چابهار گرفت؛ هرچند در دوره‌ی پس از برجام، گشایش در این زمینه حاصل شده و طرح توسعه‌ی بندر شهید بهشتی که چندی پیش با حضور رییس جمهور، پس از سال‌ها توقف افتتاح شد، بخشی از این روند است؛ هرچند با احتساب عدد و رقم‌ها، هنوز برای رقابت جدی با بندرهای کشورهای حاشیه‌ی جنوبی خلیج فارس، فاصله دارد.

این تنها ویژگی چابهار نیست که آن‌را به شهری ویژه تبدیل می‌کند.

وضعیت آب‌وهوایی این شهر بندی و شعاعی در پیرامون آن، نیز ویژه است. چابهار همیشه هوای معتدل بهاری دارد، هیچ‌گاه سرما را حس نمی‌کند، برخلاف دیگر شهرهای جنوبی کشور، آن‌چنان گرمای طاقت‌فرسا را هم تجربه نمی‌کند. اساسا وجه تسمیه‌ی این شهر نیز از همین ویژگی گرفته شده است. ویژگی‌های جغرافیایی دیگری همچون کوه‌های مریخی، ساحل صورتی، چشمه‌ی گل‌افشان، به‌علاوه‌ی این‌که می‌توان گفت، چابهار تمیزترین نوار ساحلی کشور را هم داراست، از این شهر ساحلی یک مقصد مناسب برای هدف گردشگری طبیعی ساخته است.

در چابهار، حتا باران‌های کم‌شمار موسمی هم که رنگ و حال اقیانوسی دارند، جذاب هستند.

اما این شهر که در واقع در مجاورت خلیج و دریای باستانی مکران (دریای عمان) و خلیج گواتر قرار دارد، پیشینه‌ی تاریخی قابل توجهی هم دارد. ویرانه‌های تیس، قلعه‌ی پرتغالی‌ها در تیس، قلعه‌ی انوشیروان و غیره، از دوره‌های تاریخی مختلف این شهر بندری نشان دارند.

علاوه بر این‌ها، ویژگی‌های فرهنگی کاملا متمایل به فرهنگ پاکستانی اما ریشه‌دار در فرهنگ پارسی به‌همراه ویژگی‌های خلق و خویی مردم منطقه، موجب شده است که سفر به چابهار و پیرامونش، از کُنارک گرفته تا پسابندر و گواتر، یک سفر دل‌انگیز در هر فصلی از سال شود.

البته راه دسترسی به چابهار، با توجه به این‌که هنوز خط راه‌آهن به آن نرسیده و پروازها هم معمولا یک توقف در شهرهایی چون زاهدان یا بندرعباس دارند، کمی دشوار است؛ هرچند احداث جاده‌ی جدید ترانزیتی، بهبودی در این زمینه به‌دست داده است. البته شاید همین به‌نسبت دور از دسترس بودن، خود یکی از دلایل حفظ برخی ویژگی‌های منحصر به فرد چابهار بوده باشد.

شاید منطقه آزاد چابهار برای کسانی که مثلا از تهران به آنجا سفر می‌کنند خیلی پتانسیل خوبی برای خرید نداشته باشد ولی مراکز خرید منطقه آزاد چابهار بی‌شک حکم یک پایتخت را برای مردم منطقه تا شعاع کیلومترها دارد.

متن و عکس: علیرضا بهرامی - ایسنا