فرهنگیان در مقایسه با سایر کارکنان دولت از معیشت و آرامش پایین‌تری برخوردار هستند

محی‌الدین بهرام محمدیان، رئیس سابق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی،  در هفته  گرامیداشت معلم به چگونگی وضعیت معلمان و چالش‌های نظام آموزشی اشاره کرد که در گفت‌وگویی به برخی از مهمترین مطالبی که در حوزه نظام آموزشی کشور و معلمان مربوط است، پاسخ‌هایی داده شد.

معلمان در مقایسه با سایر کارمندان  وضع معیشتی پایین تری دارند

باشگاه خبرنگاران جوان: شما با عنوان کسی که سالیان طولانی مدت در مدیریت ارشد آموزش و پرورش بوده‌اید و بخش‌های مختلفی همچون تدوین سند درسی ملی، ایفای نقش کردید اکنون چه توصیه‌ای برای بهبود وضعیت این دستگاه دارید؟

محمدیان: موضع من مشخص است خیلی وقت نیست که از مسئولیت کناره گرفته‌ام بنابراین حرف‌هایم همان صحبت‌های یکی دو ماه قبل است و معتقدم باید هدف مدیران آموزش و پرورش به ویژه حوزه ستادی اجرای سند تحول بنیادین باشد.

همانطور که پیشتر گفتم اجرای سند را سه خطر تضعیف، تحمیل و تحریف تهدید می‌کند امروزه ما با هر سه خطر مواجه هستیم و برخی از طرح‌ها مطرح می‌شود که اگر مغایر سند تحول هم نباشد تحمیل بر آن حاکم است که از استمداد مدیریت بر اجرای سند هم می‌کاهد و اجرایی شدن سند را تضعیف خواهد کرد؛برخی از راهکارها و هدف‌های کلان سند تحریف می‌شود و با وجودی که از سند نام برده می‌شود روح سند در آن وجود ندارد و گاهی مغایر با آن روح اسلامی ایرانی سند مغایرت پیدا می‌کند.

آموزش و پرورش از پرتگاه های سیاسی دور شود

ضرورت دوم دور کردن آموزش و پرورش از پرتگاه‌های سیاسی است مدیران آموزش و پرورش نباید به بازی‌های سیاسی تن بدهند و بازی کردن در میدان سیاست واگذاری زمین به اراده احزاب است.

آموزش و پرورش دستگاهی حاکمیتی مانند دستگاه‌های امنیتی و نیروهای مسلح ومتعلق به تمام ملت است جابه‌جایی نیروها به خواست گروه خاص فرقی نمی‌کند و همه احزاب و جهت‌گیری ها اسم هایی است به جز خسارت و ضرر ملی چیزی را عاید آموزش و پرورش نخواهد کرد.

در مدیریت آموزش و پرورش امروز باید شایستگی، توانمندی، علاقمندی و دانش لازم، تحول‌خواهی و شوق تعقیب داشتن مبنی بر اسناد بالادستی و سیاست‌های کلی نظام مد نظر باشد.

انتخاب زبان دوم خارج از حیطه وظایف آموزش و پرورش است

باشگاه خبرنگاران جوان: نظر شما درباره تعیین زبان روسی به عنوان زبان دوم چیست؟

محمدیان: به نظر من این موضوع درست منعکس نشده است و آقای بطحایی هم به مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش و مقررات آموزشی اشراف دارد ایشان می‌دانند که آموزش زبان‌های خارجی به صورت نیمه‌متمرکزا ست و سند تحول با آن تاکید دارد ثانیا برخی از زبان‌های خارجی در کنار زبان انگلیسی وجود دارند که در صورت تمایل دانش‌ ‌آموزان تدریس خواهد شد.

با توجه به تذکر مقام معظم رهبری نسبت به نبود انحصار آموزش زبان‌های خارجی سازمان پژوهش حرکتی جدی انجام داد و کتاب‌های درسی برای زبان‌های آلمانی و فرانسه تولید شد اما متاسفانه از سوی ادارات نیاز سنجی و اطلاع رسانی به دانش آموزان صورت نگرفته است .

زبان دوم غیر از موضوع  آموزش زبان خارجی است و ‌یقینا تصمیم‌گیری در این مورد از صلاحیت وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی خارج است و این باید در چارچوب سیاست‌های کلی کشور در مجمع تشخیص مصلحت نظام یا شورای عالی انقلاب فرهنگی با تایید مقام معظم رهبری انجام شود.

زبان دوم باید ویژگی‌های خاص خود را داشته باشد گستردگی،‌اشتراک زبانی و فرهنگی از دیگر موارد‌ی است که باید به آن توجه شود.

زبان‌های خارجی به اقتضای شغل رابطه اقتصادی و علمی در بین گروه‌های مخاطب وجود دارد شاید نظر آ‌قای وزیر درباره آموزش زبان روسی و فارسی به طور متقابل با راه‌اندازی کرسی های آموزش این دو زبان به همین دلیل بوده است که چنین پروتکل‌هایی سابقه دارد.

محمدیان: نقد امثال من از باب اصلاح امور است

باشگاه خبرنگاران جوان: به نظر می‌رسد شما همچنان مدافع سیاست‌های وزارتخانه هستید شما این موضوع را چطور می‌بینید؟

محمدیان: من مدافع سیاست‌های اصولی نظام جمهوری اسلامی هستم و آموزش و پرورش نهاد بزرگی از حاکمیت نظام است و سیاست‌های درست وزیر فعلی ربطی به حمایت و دفاع از وی ندارد بلکه حمایت از سیاست‌های کلی است هر چند باید نسبت به اصلاح امور غیر اصولی و روش‌های با نقد و تذکر دستگاه را کمک کرد. نقد امثال من از باب اصلاح امور است.

باشگاه خبرنگاران جوان: شما فکر می‌کنید امسال کتاب‌های درسی به موقع تحویل داده می‌شود و در انتشار کتاب‌ها مشکلی نداریم؟

محمدیان: امیدوارم کتاب‌ها به موقع تحویل داده شود و اشتباه چاپی که امری محتمل است نداشته باشیم و با ضریب اطمینان بالایی کار به انجام برساند

آموزش ابتدایی پربازده‌ترین  رکن آموزش است

باشگاه خبرنگاران جوان: آقای محمدیان اخیرا از اصلاح ساختار وزارتخانه به ویژه کاهش معاونت‌ها همچون معاونت تربیت بدنی یا ادغام‌ معاونت‌های آموزشی مطرح می‌شود و اینکه ممکن است در سطح ادارات کل استان‌ها معاونت‌ها کاهش یابد در این مورد نظر شما چیست؟

محمدیان: اجازه بدهید یک جمله کلی عرض کنم ورود به ساختار تشکیلاتی آموزش و پرورش باتلاقی است که معمولا وزرا را با خود می‌بلعد و فرصت خدمت را از آنها سلب می‌کند البته معنای حرف من این نیست که ساختار موجود بی‌عیب و نقص است و صحبت من این است که اولویت‌های مهمتری وجود دارد که باید به آن پرداخت درباره حذف معاونت‌ تربیت بدنی  یا ادغام معاونت های آموزشی صریحا باید بگویم که با توجه به همه تبلیغات و اظهارنظرها درباره گذر از حافظ محوری توجه به مهارت‌های زندگی، پیشگیری از آسیب های اجتماعی، مقابله با چاقی، کژی قامت و فشردگی برنامه درسی؛ حذف معاونت تربیت بدنی که به طور تخصصی ورزش، بهداشت و سلامت را پیگیری می‌کند آسیب جدی به نشاط، سرزندگی و شوق محیط مدرسه وارد خواهد کرد.

به اعتقاد من ادغام‌ معاونت‌های آموزشی دوره ابتدایی را به حاشیه می‌برد؛ آموزش ابتدایی پربازده‌ترین  رکن آموزش است و ما در این آموزش وضعیت مناسبی از حیث فضا و تجهیزات و نیروی انسانی و معلم حرفه‌ای نداریم اگر چنین ادغامی صورت گیرد به طور طبیعی امکانات به طرف متوسطه سوق داده می‌شود امروز نیاز داریم در دوره ابتدایی شاخص‌های کیفیت را بالا ببریم و با معلمان حرفه‌ای و تحصیلات مرتبط آموزش ابتدایی طی دوره‌های آموزش بدو خدمت و ضمن خدمت جان تازه‌ای به این دوره‌ها ببخشیم.

اکنون در این شرایط دولت نباید برای کاهش معاونت‌های آموزش و پرورش فشار بیاورد؛  اساس آموزش و پرورش خیلی متفاوت با سایر وزارتخانه‌ها است بنابراین  نیروی انسانی و  اقتضائات تشکیلات باید متفاوت با دستگاه ها باشد.

شاید بتوان با ملاحظه قانون، تشکیل بعضی از سازمان‌های وابسته و تشکیلات منتزع شده از آنها را دوباره پیوند داد همچنان که در استان‌ها باید عقبه پژوهشی و برنامه‌ریزی درسی و فناوری‌ آموزشی ضرورت داشته باشد.