علت افزایش موارد سرخک در کشور چیست؟

دکتر سید محسن زهرایی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره موارد بروز سرخک در ایران، گفت: از ابتدای امسال تاکنون ۲۴ مورد ابتلا به سرخک گزارش شده است که عمده آنها مربوط به استان سیستان و بلوچستان است اما مواردی از بیماری هم در استان‌های هرمزگان، خراسان رضوی و تهران مشاهده شده است؛ این درحالیست که در سال ۱۳۹۹ نیز ۳ مورد ابتلا به سرخک گزارش شده است.

سرخک؛ مسری ترین بیماری عفونی

واکسن؛ مهمترین سد حفاظتی مقابل سرخک

وی افزود: سرخک مسری ترین بیماری عفونی است. اگر درمورد کرونا اعلام می‌شود که هر یک مبتلا می‌تواند ۲ تا ۳ نفر را بیمار کند، در مورد سرخک هر یک بیمار در تماس با افراد دیگر می‌تواند تا ۱۸ نفر را بیمار کند؛ بنابراین سرخک بسیار مسری است و باید در نظر داشت که مهم‌ترین سد حفاطتی ما در این بیماری واکسیناسیون است و می‌بایست پوشش واکسیناسیون کودکان در حد بالایی بماند تا بتواند جلوی چرخش ویروس را بگیرد.

وضعیت سرخک در کشورهای همسایه

وی با تاکید بر اینکه بیماری‌های عفونی محدود به مرزهای جغرافیایی سیاسی نمی‌شوند، اظهار کرد: بیماری‌های عفونی به راحتی می‌توانند میان کشورها جابه جا شوند؛ در نتیجه وقتی یک بیماری بر اساس پوشش واکسیناسیون بالا در یک کشور کاهش پیدا کند به آن معنا نیست که بیماری در آن منطقه تمام شده است. کشور ما در محلی قرار دارد که در مرزهای افغانستان، پاکستان و حتی عراق موارد سرخک بسیار بالایی داریم و علت این موضوع هم پوشش واکسیناسیون ناکافی در این کشورها بخصوص در افغانستان و پاکستان است. پوشش واکسیناسیون ضعیف این کشورها سبب می‌شود بیماری‌هایی مثل فلج اطفال هنوز در این کشورها در چرخش باشد. این کشورها برای کنترل سرخک تلاش می‌کنند تا از برنامه واکسیناسیون تکمیلی استفاده کنند یعنی در سال دو یا سه نوبت در سطح کشور یا برخی مناطق که طغیان سرخک بیشتر است به صورت همگانی اقدام به یک نوبت واکسیناسیون کودکان گروه هدف می‌کنند.

زهرایی ادامه داد: در یک سال و نیم گذشته به دلیل پاندمی کرونا عملیات واکسیناسیون تکمیلی متوقف شد یا کیفیت اجرای آن دیگر مانند قبل نبود به همین دلیل سرخک که در افغانستان و پاکستان بیماری بسیار شایعی است، طی ماه‌ها اخیر به وضعیت حادی رسید به شکلی که در نقشه‌هایی که سازمان بهداشت جهانی از این دو کشور منتشر می‌کند شیوع بسیار بالای سرخک کاملا مشهود است. وقتی بیماری در هر کشوری در هر نقطه جهان شایع شود می تواند به نقاط دیگر هم برسد. همانطور که کرونا ابتدا در چین مشاهده شد اما الان تمام کشورهای دنیا درگیر آن شدند. وقتی یک بیماری می‌تواند از کشورهای همسایه به کشور ما هم برسد حتی ممکن است افرادی که پیشتر ایمن شدند نیز در مواجهه بالا با بیماری، باز هم مبتلا شوند.

دستیابی ایران به تاییدیه حذف سرخک و سرخجه در سال ۹۸

لزوم ادامه برنامه واکسیناسیون در کشور

وی با اشاره به دستیابی ایران به تاییدیه حذف سرخک و سرخجه از کشور در سال ۱۳۹۸، تصریح کرد: کشور عمان و بحرین نیز موفق به دریافت این تاییدیه شدند اما از نظر سطح درآمدی و تعداد جمعیت با ما قابل مقایسه نبودند و دستیابی ما به این تاییدیه نشان دهنده برنامه اجرایی خوب واکسیناسیون در ایران و مشارکت مردم است که در مجاورت کشورهای ذکر شده توانستیم به تاییدیه حذف سرخک و سرخجه برسیم. اما باید بدانیم این تاییدیه ماندگار نیست و قرار نیست با اخذ تاییدیه همه مشکلات به یکباره برطرف شود. برنامه واکسیناسیون باید با قدرت ادامه یابد و حساسیت نظام مراقبت هم افزایش یابد. البته در کنار این موارد نمی‌توانیم از نقش همکاری مردم غافل شویم.

وی با اشاره به اینکه تجربه بازگشت مجدد سرخک به کشورها وجود دارد، تاکید کرد: مثلا در کشور انگلستان همان سالی که ما توانستیم تاییدیه حذف سرخک را بگیریم، آنها تاییدیه حذف را به دلیل شیوع بالای بیماری از دست دادند. بنابراین مراقبت از پوشش واکسیناسیون اهمیت بالایی دارد. موضوع مهم این است که شرایط کرونا به هیچ وجه نباید سبب شود که خانواده‌ها فکر کنند که می‌توانند واکسیناسیون کودکان را به تعویق اندازند، واکسینه نشدن کودکان و نوزادان مانند این است که آنها را آماده کنیم تا در معرض خطر سرخک قرار گیرند. بنابراین دقت در واکسیناسیون کودکان اهمیت بسیار بالایی دارد.

رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت با بیان اینکه واکسیناسیون همه افراد ساکن در کشور رایگان است، ادامه داد: در برخی بررسی‌ها مشخص شد پوشش واکسیناسیون برخی اتباع ساکن در ایران به طور معنی داری کمتر از واکسیناسیون کودکان ایرانی است؛ زیرا شاید فکر کنند واکسن در اختیارشان قرار نمی‌گیرد اما باید بدانند واکسن در اختیار آنها قرار خواهد گرفت و در ارائه واکسن برای ما ملیت فرقی ندارد و همه بچه‌های کشور چه ایرانی و چه غیر ایرانی باید از پوشش بالای واکسیناسیون برخوردار شوند.

وی گفت: در نهایت اگر خانواده‌ها حس کردند فرزندشان تب دارد یا دانه‌هایی روی صورت و بدنش زد حتما به پزشک اطفال مراجعه کنند و خواهان دریافت اقدامات تشخیصی و درمانی باشند.

جریان ضد واکسن در دنیا!

وی با اشاره به وجود لابی ضد واکسن در دنیا، اظهار کرد: برای این جریان فرقی میان واکسن کرونا و واکسن سرخک و ... وجود ندارد؛ برخی از این گروه‌ها دنبال آن هستند که به هر شکلی علیه واکسیناسیون تبلیغات کنند. این حرکت آسیب‌زا است. در حال حاضر در مورد کرونا می‌بینیم چیزی که می‌تواند ما را از بیماری نجات دهد همین پیدا شدن واکسن موثر علیه بیماری است. بعضی اوقات که واکسیناسیون به حد بالایی می‌رسد دیگر آن بیماری مشکل جدی برای ما نخواهد بود مانند بیماری فلج اطفال و این موضوع ممکن است سبب شود خانواده‌ها فکر کنند که خب بیماری دیگر وجود ندارد و از واکسن زدن فرزندشان خودداری کنند؛ اما، کرونا نشان داد واکسن یک موهبت است و نباید واکسن‌ها و توفیقات فعلی خود را از دست دهیم.

تاثیر کرونا بر پوشش واکسیناسیون در کشور

زهرایی با بیان اینکه شیوع کرونا بر پوشش واکسیناسیون اثرگذار بوده است، گفت: اول به خاطر نگرانی خانواده‌ها از حضور در مراکز بهداشتی برای دریافت واکسن و دوم به دلیل اینکه همکاران سیستم بهداشتی هم طی ۱۵ ماه اخیر شدیدا پیگیر موارد مربوط به کووید۱۹ بودند و نیروی جدیدی هم در سیستم بهداشتی اضافه نشده است. در نتیجه ممکن است فرصت پیگیری عدم مراجعه برخی برای دریافت واکسن توسط همکاران ما کمتر شده باشد.

افزایش موارد سرخک در کشور

وی گفت: در کل جمیع این شرایط بویژه افزایش موارد بیماری سرخک در مرزها سبب بروز بیشتر بیماری در کشور شده است و خانواده‌ها و پزشکان باید بدانند بیماری سرخک تمام نشده است.

وی درباره میزان پوشش واکسیناسیون در کشور، افزود: خوشبختانه پوشش واکسیناسیون در کشور همچنان بالای ۹۵ درصد است اما باید به جایی برسیم که مطمئن باشیم که حتی واکسیناسیون یک کودک هم به تعویق نیفتاده است.