واکسن‌های مناسب برای دُز سوم واکسیناسیون کرونا

 دکتر مصطفی قانعی در گفت‌وگو با ایسنا، درخصوص صحبت‌هایی که پیرامون تزریق دُز سوم یا یادآور واکسن کرونا مطرح می‌شود، گفت: از منظر جهانی و بنابر اعلام آقای تدروس _ رئیس سازمان بهداشت جهانی اول باید همه جمعیت جهان بتوانند واکسن دریافت کنند و بعد سایر کشورها دُز سوم را به شکل همگانی تزریق کنند بنابراین؛ ایشان تقاضا کردند تزریق دُز سوم صورت نگیرد تا حداقل دُز اول و دوم واکسن به دست کشورهای دیگر برسد.

وی افزود: از سوی دیگر در ۱۲ آگوست ۲۰۲۱ سازمان غذا و داروی آمریکا اعلام کرد کسانی که نقص سیستم ایمنی دارند دُز سوم واکسن را تزریق کنند و در نهایت ۳۰ آگوست  ۲۰۲۱ نیز مدیر منطقه اروپای سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد دُز سوم فقط برای محافظت از آسیب‌پذیرترین افراد مانند کادر درمان فعال در بخش‌های بیمارستانی و ICU‌ ها است؛ لذا این تصمیم جهانی است که این گروه دُز سوم را دریافت کنند.

کدام واکسن‌ها برای دُز سوم مناسب هستند؟

او تاکید کرد: دُز یادآور سبب تقویت سیستم ایمنی در برابر ویروس می‌شود؛ اما تصمیم ایران و حتی کشورهایی که واکسن به اندازه کافی دارند این نیست که دُز سوم را به همه تزریق کنند. به نظر می‌رسد مطلوب‌ترین نوع واکسن برای دُز سوم، واکسن‌های پروتئینی باشد. همچنین چنانچه واکسن MRNA ایران هم به نتیجه برسد آن هم مطلوب خواهد بود.

وی افزود: انجام آزمایش خون و بررسی تیتر آنتی‌بادی بدن فرد هیچ کاربردی در تصمیم‌گیری برای دُز سوم ندارد.

نیاز به ۱۱۶ میلیون دُز واکسن برای واکسیناسیون گروه هدف

قانعی درباره واکسیناسیون گروه هدف در کشور گفت: وقتی از گروه هدف برای واکسیناسیون صحبت می‌کنیم منظورمان ۷۰ درصد جمعیت است که حدودا ۵۸ میلیون نفر می‌شوند. در وهله اول واکسن به اندازه کافی و در وهله دوم به تزریق به اندازه کافی نیاز داریم؛ بنابراین برای واکسیناسیون جمعیت هدف ۱۱۶ میلیون دُز واکسن نیاز داریم. بر اساس آمار فعلی حدود ۲۹ تا ۳۱ میلیون دُز واکسن وارداتی داشتیم و این یعنی به ۸۰ میلیون دُز واکسن دیگر برای واکسیناسیون ۷۰ درصد جمعیت نیاز داریم.

تاخیر در تزریق دُز دوم، اثربخشی واکسن را زیر سوال می‌برد؟

قانعی در ادامه صحبتهایش درباره بروز تاخیر در دریافت دُز اول و دوم برخی برندهای واکسن کرونا به دنبال کمبود موقتی آن، تصریح کرد: زمان در نظر گرفته شده بین ۲ دُز پیشنهادی است که در بروشور واکسن نوشته شده است و نگاه می‌کنند ببینند تیتر آنتی‌بادی دوز اول چه زمانی رو به کاهش می‌گذارد تا آن زمان تزریق دُز دوم شود؛ اما این به معنای این نیست که کسانی که یک دُز واکسن زدند اثر دُز اول از بین رفته است؛ بلکه یک زمان مطلوب برای تزریق دُز دوم وجود دارد که همانی است که گفته شده است، اما وقتی واکسن در دسترس نباشد و تاخیر ایجاد شود به معنای عدم کارایی دُز اول نیست.

وی در ادامه تاکید کرد: همیشه دولت، رسانه و... بر این امر متمرکز شدند که چه زمانی واکسن به دستمان می‌رسد و تولید کنندگان داخلی چه زمانی واکسن می‌سازند و هیچ وقت این سوال از دولت مطرح نمی‌شود که آیا شما مثل بقیه دنیا آمدید واکسن پیش‌خرید کنید که واکسن‌سازهای داخلی بتوانند ماده اولیه را در حجم انبوه وارد کرده و دپو کنند تا نگرانی نداشته باشند؟ این استراتژی‌ها فقط فشار را به سمت فناوران و تولید کنندگان وارد کرده است.

چرا ایران در چندین پلتفرم برای ساخت واکسن کرونا اقدام کرد؟

وی افزود: نکته دیگری که در رسانه منعکس می‌شود این است که می‌گویند چرا چندین پلتفرم ساخت واکسن را در داخل آغاز کردند و پول بیت‌المال را هزینه کردند؛ خواهشم این است آنهایی که حساب و کتاب بیت‌المال دستشان است بگویند تابحال چقدر پول در حمایت از این واکسن‌ها هزینه کردیم؟ دولت پولی نداده است، همه آنچه هزینه شد وام بوده است و جز از بخش دولتی ( واکسن پاستور، رازی و وزارت دفاع) حمایت جدی از فناوران نشده است.

پیش بینی آمار تولید واکسن‌های ایرانی تا زمستان
لزوم اتمام واکسیناسیون عمومی تا بهمن ماه

وی افزود: با توجه به اینکه ارقام اعلام شده برای تولید داخل محقق نشد، پیش‌بینی این است که اگر در انتهای شهریور از شرکت شفافارمد ۳ میلیون دُز واکسن برکت داشته باشیم و در انتهای مهر هم ۳ میلیون دُز برکت، یک میلیون دُز پاستوکووک و ۳ میلیون دُز اسپایکوژن داشته باشیم؛ جمعا ۷ میلیون دُز واکسن خواهیم داشت. همچنین شاید اواخر آبان ماه ۹ میلیون دُز واکسن، در انتهای آذر ۱۰.۵ میلیون دُز و اوایل دی هم ۲۰ میلیون دُز به دستمان برسد و همینطور ماهی ۲۰ میلیون دُز واکسن تا آخر از جمیع واکسن سازها در اختیار داشته باشیم. این یعنی اگر برای ۳ ماه زمستان ۶۰ میلیون دُز در نظر بگیریم و در پاییز حدودا ۲۶ میلیون دُز واکسن داشته باشیم، به جمع حدود ۸۰ میلیون دُز می‌رسیم. اگر روند فعلی واردات ادامه پیدا کند و مشکلی پیش نیاید می‌توان با افزایش میزان واکسیناسیون در بهمن ماه جمعیت هدف را واکسینه کرده و به اتمام برسانیم. ما اواخر اسفند واکسن به اندازه کافی از تولید داخل داریم ولی از ابتدای دی ماه باید با ترکیب واردات و تولید داخل کاری کنیم که بهمن ماه واکسیناسیون عمومی را تمام کنیم.

هدف گذاری برای کاهش بیماران در سال آینده

وی تاکید کرد: مطلوب‌ترین شکل واکسیناسیون این است که ظرف ۳ ماه کل جمعیت را واکسینه کنید؛ زیرا کسانی که فروردین ۱۴۰۰ واکسن زدند ممکن است در اسفندماه آنقدر مصونیت نداشته باشند نسبت به کسی که دی ماه واکسن تزریق کرده است؛ لذا توصیه می‌کنیم امسال برای پیشگیری از مرگ، واکسیناسیون انجام شود و با توجه به افزایش تولید داخل، سال آینده یک برنامه واکسیناسیون کوتاه مدت برای کل جمعیت کشور طراحی شود و حتی دُز یادآور هم در آن طرح پیش‌بینی شود تا هدف گذاری‌مان کاهش تعداد بیماران باشد و سال بعد از آن نیز کاری کنیم بیمار سرپایی نداشته باشیم و سال بعدتر بتوان زنجیره انتقال بیماری را قطع کرد.