تبدیل معماری ایرانی-اسلامی باید تبدیل به قانونی مدون و لازم الاجرا برای معماران شود

به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، صالح شکوهی بیدهندی، رئیس کارگروه شهر ایرانی-اسلامی دهمین جشنواره بین المللی نوآوری و پژوهش در آستانه برگزاری جشنواره بین المللی برترین پژوهش و نوآوری در مدیریت شهری، از استقبال پژوهشگران از پروژه شهر ایرانی-اسلامی ابراز امیدواری کرد و گفت: «از آغاز فراخوان جشنواره تا پایان آن، 172 اثر در این زمینه به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که از میان آن‌ها 20 اثر موفق به راهیابی به مرحله دوم شده‌اند. معیار اصلی داوری در این مرحله پس از بررسی‌های علمی و منطقی هر اثر، انطباق با مسائل روز و اجرایی شدن آن بوده است.»

روح ایرانی- اسلامی در بناها، حلقه مفقوده معماری شهری است

  شکوهی سبک معماری شهری و تکیه آن بر رفتار و روابط اجتماعی شهروندان را امری مهم تلقی کرد و گفت: «‌در زمینه معماری و شهرسازی دو محور اصلی در این جشنواره مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت که از جمله آن می‌توان به معماری و باز آفرینی شهری و شهر ایرانی- اسلامی اشاره کرد‌. دلیل تفکیک این دو حوزه از یکدیگر، تاکید مفصل و مشخص بر شهرسازی ایرانی- اسلامی است که باید به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های شهرسازی قلمداد شده و به آن اهمیت بیشتری داده شود.»

وی درباره ویژگی‌های شهر ایرانی اسلامی اینگونه اظهار کرد: «شهرها باید معیار مشخصی را در ظاهر دنبال کنند که این معیارها برخاسته از رفتار و روبط اجتماعی ساکنان هر شهر و منطقه و ارتباط آن با محیط است. اگر معماران المان‌های شهرسازی ایرانی را به خوبی بشناسند و آن را در طراحی شهرها، مساجد، کوچه‌ها، خانه‌ها و..... رعایت کنند، روح بیشتری در شهر دمیده شده و مردم خاطرات زیباتری در یک منطقه خواهند داشت.»

معماری ایرانی-اسلامی، منعکس‌کننده روح هویت ملی و اجتماعی است

استاد دانشگاه علم و صنعت در ادامه پیرامون نمادهای شهرسازی و تاثیر آن بر سبک زندگی و روابط اجتماعی ساکنان خاطرنشان کرد: «هدف اصلی طرح شهر ایرانی- اسلامی، سوق دادن شهرسازی به سمتی است که هویت ملی و منطقه‌ای شهر، در بناها و معماری آن ها منعکس شود. یکی از مهم‌ترین راهکارهای ارائه شده برای بهبود این وضعیت، تغییر قوانین شهرسازی از منظر فقهی و تبدیل معماری ایرانی-اسلامی به صورت قانونی مدون و لازم الاجرا برای معماران است و همچنین کاهش میزان تردد خودروها در مناطق پر تراکم انسانی است.»

 این استاد دانشگاه بازگشت به نشانه‌ها و شیوه‌های شهرسازی تاریخی را یکی از راه‌های اصلی روح بخشی به بناها دانست و افزود: «‌ما می‌خواهیم شهرسازی را به سمت‌و‌سویی ببریم که اگر کسی وارد شهر شود بتواند تفاوت آن را با سایر شهرهای دنیا را تشخیص داده و در ذهن ثبت کند که استفاده از شهر نگاره‌ها، نقاشی دیواری، نمادها، شکل ستون ها و.... از جمله این شاخصه‌ها است.»

تکیه بر سنت‌های اسلامی و هویت ملی از جمله شاخصه‌های معماری اسلامی است

رئیس کارگروه شهر ایرانی-اسلامی در ادامه با تکیه بر اهمیت توجه به هویت ایرانی و اسلامی در شهرسازی، گفت: «‌شهرسازان باید به تعاملات سنت‌های اسلامی، فرهنگ ایرانی و شاخص‌های جمعیتی را در بناها و نحوه قرار گرفتن آن‌ها در کنار یکدیگر، توجه کرده و آن را به صورتی قانونی اجرا پذیر در طرح‌هایشان رعایت کنند.»

شکوهی با انتقاد از شیوه شهرسازی فعلی افزود: «‌شیوه شهرسازی تهران پس از انقلاب اسلامی به سوی تخریب روح از بناها و ساختمان‌ها پیش رفته و قوانین شهرسازی به سوی سوددهی بیشتر سوق پیدا کرده و شهرسازان به جای عادت دادن چشم مردم به زیبایی، به فکر جذب سود و سرمایه هستند که این آسیب باید به طور جدی و توسط کارشناسان بررسی شود. در حال حاضر شهرسازی به گونه‌ای است که انسان‌ها را از یکدیگر دور کرده و نمادهای اصلی معماری اسلامی و ایرانی از بناها حذف شده که این مساله موجب تفاوت جدی بصری در بافت مرکزی شهر تهران و سایر بخش های آن شده است.»