پرتاب ماهواره‌برهای سیمرغ و ذوالجناح در دستور کار وزارت دفاع

وی با اشاره به ماهواره‌ و پرتاب آن،‌ بیان کرد: ما هنگام حرکت از زمین و از ارتفاع ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتری عبور می‌کنیم جوی وجود ندارد و از حدود ارتفاع  ۲۰۰ کیلومتر مدارات فضایی تعریف می‌شوند، اگر شما یک جسم را به سرعت ۷.۵ کیلومتر بر ثانیه برسانید آن جسم در مدار قرار می‌گیرد و تحت عنوان ماهواره یا فضاپیما انواع کاربردها را دارد. امروز زندگی بشر در ابعاد مختلف به فناوری فضایی گره خورده است. شما انواع کاربردهای سنجشی را از تصاویر ماهواره‌ای در حوزه‌های کشاورزی، بلایای طبیعی، هواشناسی و انواع استفاده‌های امنیتی، تجاری و علمی از این تصاویر می‌شود.

وی درباره کاربرد ماهواره در حوزه‌های مختلف نیز گفت: در حوزه‌های مخابرات فضاپایه، مباحث مرتبط با ماهواره‌های رادیو - تلویزیونی و یا اخیراً اینترنت فضاپایه، ارتباطات پهن باند و منظومه‌های پرتعدادی که در حال توسعه هستند. در حوزه‌های ناوبری مانند منظومه‌های تعیین موقعیت که به نوعی همه فرآیند ناوبری در حوزه‌های مختلف به آن‌ها وابسته است. همه این موارد کاربردهای متنوعی هستند که لازمه آن‌ها دستیابی به فضا، ماهواره‌برها و محصولاتی است که در سازمان صنایع هوافضا بر روی آن‌ها کار می‌شود و این امکان را فراهم می‌کند که ما بتوانیم آن ماهواره یا فضاپیما را در مدار قرار دهیم.

سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع با بیان این‌که «حدود بیش از ۹۰ کشور ماهواره دارند که از این میان کمتر از ۶۰ کشور سازنده ماهواره هستند و سایرین به کشورهای صاحب فناوری سفارش ساخت ماهواره‌های مورد نیاز خود را می‌دهند»، تصریح کرد: از این تعداد حدود ۱۰ کشور توان پرتاب ماهواره را دارند و مابقی به کشورهای دارای فناوری پرتاب ماهواره سفارش کار می‌دهند. کشور ما با توجه به راهبردی خود که لازم است در حوزه‌های فناوری روی پای خود بایستد. این حرکت از گذشته در مجموعه وزارت دفاع آغاز شده و ایران از سال ۸۷ با اولین پرتاب ماهواره بومی سفیر توانست به عنوان نهمین کشور به جرگه کشورهای دارای فناوری پرتاب ماهواره بپیوندد.

وی با اشاره به برنامه‌های پیش روی گروه فضایی وزارت دفاع، گفت: مجموعه وزارت دفاع زنجیره کامل صنایع فضایی را داخل خود دارد. اگر بخواهیم به صورت کلی زنجیره صنعت فضایی را بپردازیم شامل ماهواره، ایستگاه‌های زمینی برای ارتباط با ماهواره و پایگاه پرتاب ماهواره است. همه این مؤلفه‌ها داخل مجموعه های صنعتی مختلف وزارت دفاع توسعه داده شده است. سازمان صنایع هوافضا به عنوان متولی ماهواره بر و پایگاه پرتاب، شرکت صاایران در حوزه ماهواره‌ها فعال است و توسعه‌ ایستگاه‌های زمینی و حوزه‌های کاربردی بر عهده سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح است.

وی با بیان این‌که «اولین ماهواره بر ما سفیر نام داشت که توانست چهار ماهواره را در سال‌های متفاوت در مدار قرار دهد»،‌ تصریح کرد: اما به واسطه اینکه ظرفیت ماهواره‌بر سفیر محدود بود و حداکثر توان این ماهواره بر برای حمل محموله حدود ۵۰ کیلوگرم در ارتفاع ۳۵۰ الی ۴۵۰ کیلومتری داشت چندان برای ماهواره‌های عملیاتی مناسب نبود و لازم بود تا توسعه پیدا کند. این امر منجر به توسعه ماهواره‌برهای سیمرغ و ذوالجناح شد.

حسینی مونس خاطرنشان کرد: مرجع بالادستی سیاست گذاری و راهبری شورای عالی فضایی کشور است که به ریاست رئیس جمهور تشکیل جلسه می‌دهد  و در دولت سیزدهم تاکنون دو جلسه آن برگزار شده است. تشکیل جلسات شورای عالی فضایی در حالی است که در دولت‌ قبلی جلسات این شورا برگزار نمی‌شد. شورای عالی فضایی اخیراً فعال شده و تصمیمات خوبی گرفته است و برنامه ۱۰ ساله دوم فضایی کشور در آن تصویب و ابلاغ شد. برنامه فضایی کشور در ریل خوبی قرار گرفته است که در آینده نزدیک منجر به نتایج خوبی خواهد شد.

وی گفت:  دبیر شورای عالی فضایی رئیس سازمان فضایی کشور است که ذیل وزارت ارتباطات تعریف شده است و متولی راهبری کلان برنامه فضایی کشور است. پژوهشگاه فضایی وزارت ارتباطات در حوزه توسعه ماهواره‌ها فعالیت می‌کند و شبکه دانشی کشور اعم از دانشگاه‌ها و دانش بنیان‌ها در حوزه ماهواره فعال هستند. در نیروهای مسلح نیز شورای عالی فضایی نیروهای مسلح را داریم که به ریاست سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به صورت هماهنگ با شورای عالی فضایی کشور فعالیت می‌کند.

وی با بیان این‌که « متولی پرتاب ماهواره‌ها به صورت ویژه سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع است و در بخش‌هایی این وظیفه بر عهده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار دارد»خبر داد:  البته تفکیک وظایف شفاف بین نیروهای مسلح در حوزه تعریف شده که وظایف در قالب آن‌ها به خوبی رو به جلو پیش می‌رود.  ما در ادامه پرتاب‌ ماهواره‌برهای سیمرغ و ذوالجناح را خواهیم داشت.

سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع خاطرنشان کرد: ما در گذشته هیچ ارتباطی با کشورهای صاحب فناوری نداشتیم و برنامه ماهواره‌برهای ساخت ایران کاملاً بر پایه توان داخلی پیش می‌رود.  آزمایشگاه‌ها و زیرساخت‌هایی که باید وجود داشته باشد بسیاری از آن‌ها در داخل کشور وجود ندارد. در حالی که بسیاری از کشورهای صاحب فناوری دارای چنین آزمایشگاه‌هایی هستند. به همین دلیل، بسیاری از عدم قطعیت‌ها و ریسک‌های ما در پرتاب‌های مختلف مشخص می‌شود.

وی با اشاره به نقشه راه فضایی کشور، تصریح کرد: ما در امتداد ماهواره‌برهای ذوالجناح و سیمرغ، ماهواره‌بر سریر را خواهیم داشت. این ماهواره‌بر یک تغییر لیگ در حوزه ماهواره‌برها ایجاد خواهد کرد و ما را به تراز ماهواره‌برهای متوسط و سنگین روز دنیا خواهد رساند. ماهواره‌بر سریر هم در حوزه ارتقای فناوری و هم در کاهش هزینه‌های پرتاب این ماهواره بر موثر است. مصوبه بالادستی ماهواره بر سریر ابلاغ شده و با سازمان فضایی درخصوص آن هماهنگ هستیم. قرار است طی دو یا سه سال آینده پرتاب‌های اولیه این ماهواره‌بر آغاز شود.

وی هم‌چنین از انجام مراحل اولیه طراحی ماهواره‌بر سریر خبرداد و با بیان این‌که «این ماهواره‌بر در مسیر ساخت نمونه‌های تحقیقاتی است که در آینده نزدیک به نتیجه می‌رسد» در تشریح ویژگی‌های ماهواره‌بر سریر بیان کرد: ماهواره‌هایی که قرار است در مدار ۳۶هزار کیلومتری قرار بگیرند باید توسط ماهواره‌بر سریر به فضا پرتاب شوند. این ماهواره‌ها، ماهواره‌های رادیو تلویزیونی هستند که با پرتابگرهای بومی خودمان پرتاب خواهند شد. نوع دیگری از ماهواره‌هایی که باید با سریر پرتاب شوند، ماهواره‌های دقیق سنجشی که وزن‌های بالای ۲۰۰ الی ۲۵۰ کیلوگرم دارند و در مدارهای با ارتفاع بالا و خورشیدآهنگ قرار می‌گیرند که مستلزم استفاده از ماهواره‌بر سریر هستند که ما را به توان پرتاب آن‌ها برساند.

حسینی مونس با اشاره به تولید و استفاده از بلوک انتقال‌مداری در صنایع هوافضای وزارت دفاع، تصریح کرد: در کنار ماهواره‌بر سریر ما در حال فعالیت بر روی بلوک انتقال مداری هستیم. وزارت ارتباطات در حوزه بلوک انتقال مداری با سوخت جامد و سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع در حوزه بلوک انتقال مداری با سوخت مایع فعالیت می‌کند.

وی در پایان با بیان این‌که «هنگامی که ماهواره بر ماموریت خود را به پایان می‌رساند وظیفه بلوک انتقال مداری و ماهواره آغاز می‌شود»، خاطرنشان کرد: کار بلوک انتقال مداری این است که پس از تزریق چندین ماهواره در مدار پارک که با یک ماهواره‌بر پرتاب می‌شوند، مدارهای خاصی که باید در آن‌ها تزریق شود و اختلاف فاز آن‌ها را تنظیم می‌کند.