رسالت روحانی این است که از پوپولیستی شدن جامعه جلوگیری کند

کاظم جلالی در نشست «ساز و کار و موانع رسیدن به عدالت اجتماعی» که به همت حزب ندای ایرانیان برگزار شد، درباره مفهوم و تحقق «عدالت» پس از انقلاب اسلامی اظهار کرد: عدالت یک مفهوم انتزاعی دارد و همه کارهایی که در تاریخ انجام شده به نام عدالت صورت گرفته اما از آن سو بیشترین ظلم‌ها هم با سوءاستفاده از این مفهوم صورت گرفته است. سلایق، علایق و نگرش‌ها بر شکل‌گیری نگاه معقولانه عدالت تأثیرگذار است.

وی ادامه داد: عدالت بر اساس دیدگاه شکل می‌گیرد. به یاد دارم در زمان مرحوم هاشمی رفسنجانی برای استقرار عدالت دیدگاه‌های مختلفی وجود  داشت. باید گفت در بحث‌های مفهومی در ابتدای راه هستیم، شاید بگویید دیر است، بله دیر است اما می‌توان از همین الان برای تحقق عدالت راه را آغاز کرد.

وی سپس گفت: ببینید اقتصاد در دنیا چگونه شکل گرفت و پیشرفت کرد؟ بررسی کنید در دنیا، چگونه بخش خصوصی شکل گرفت و این بخش با دولت همراه شد؟ در دنیا مردم در بخش خصوصی هستند و دولت‌ها دستشان جلوی مردم دراز است؛ یعنی دولت، رعیت و مردم، حاکم هستند.

این نماینده مجلس افزود: اما در کشور ما دولت، ارباب و مردم، رعیت شدند. بخش خصوصی ما بیمار است. نظام اقتصادی مبتنی بر نفت، دولت‌سالار و رانتی است و باعث می‌شود اقتصاد ما شکل نگیرد. در کشور ما که از حدود صد و خرده‌ای سال پیش نفت کشف شد، دولت‌ها مسئول توزیع پول شدند. جاهایی که در بخش عدالت ما نمی‌توانیم در اقتصاد موفق شویم به دولت نفت‌محور بازمی‌گردد چراکه دولت خودش شد تاجر و خودش شد اقتصاد.

وی با طرح این پرسش که «آیا در عدالت اجتماعی موفق بوده‌ایم یا خیر؟»، تصریح کرد: باید بگوییم در چند مورد موفق بوده‌ایم. در امید به زندگی ما رتبه ۶۸ در دنیا هستیم. در بهره‌مندی از امکانات پایه هم رتبه‌ خوبی داریم. در برخورداری از آب سالم به ۹۸ درصد رسیده‌ایم. در بحث برق خانه‌های بالای بیست خانوار به ۱۰۰ درصد رسیده‌ایم. می‌دانم که بعضی از جوانان الان می‌گویند که یعنی چه؟ اما ما این امکانات را در اوایل نداشتیم.

جلالی خاطرنشان کرد که ایران در بخش عدالت‌ درمانی، کم‌وزنی و مرگ و میر کودکان شاخصه‌های خوبی به دست آورده است.

وی با اشاره به طرح تحول سلامت دولت تدبیر و امید نیز گفت: ما در مرکز پژوهش‌ها نحوه پرداخت بیمه مردم را بررسی کردیم که مردم مجبور بودند بیشتر درمان را از جیبشان بدهند اما الان با طرح تحول سلامت در دولت دکتر روحانی این وضع تغییر کرد.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه این نشست گفت: البته ‌ما در توزیع، نابرابری داریم. در مراتبی ضریب جینی به ما نشان داده که خوب شدیم اما دوباره رتبه‌مان بد شد و در نهایت الان وضعیت خوبی نداریم و باید برایش فکری کنیم. در بحث فقر هم همین طور است. بیکاری بخش بعدی است که شرایطمان در آن خوب نیست. حدود ۴۰ درصد از خانم‌ها بیکار هستند. در جوانان هم رقم بیکاری زیاد است. فساد هم بخش دیگری است.

وی با اشاره به عمق فقر و نابودی روستاها طی دهه‌های گذشته گفت: خود من در سفری که به چابهار داشتم خیلی موضوعات را در این حوزه‌های نابرابر دیدم و گزارشش را هم تهیه کردیم. من خودم از خانواده مستضعف بوده‌ام. ما قائلیم که این پدیده‌ جدیدی نیست و از قدیم هم وجود داشته است.

جلالی در بیان آفت‌های توسعه بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌ها گفت: ما مسیر توسعه را که رفتیم و در روستاها برق کشیدیم و تلویزیون دادیم و آن وقتی که انواع و اقسام تبلیغات را نشان دادیم باید فکر می‌کردیم که در مقابل این تبلیغات و موضوعات کدام جوان در روستا باقی می‌ماند.

در بخش دیگری از این نشست، این نماینده مجلس با اشاره به موضوع «توسعه مقدم است یا عدالت؟» که در اوایل انقلاب و پس از جنگ تحمیلی بین جناح های سیاسی مختلف مطرح شد، گفت: همین رویکرد خیلی از زمان و فرصت کشور را گرفت.

وی سپس خاطرنشان کرد: اینکه هشت سال، برادری آمد و از عدالت صحبت کرد اما بدترین اتفاق‌ها افتاد، فرصت کشور را گرفت. حالا با این شرایط باید ببینیم چه باید بکنیم. گام اول این است که در فقر و نابرابری و فساد دارای سیاست‌های مشخصی نیستیم. ما برای اداره جامعه باید سند داشته باشیم و مشخص باشد که مراد از عدالت چیست.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه «آزادی در اندیشه‌های سیاسی شرق و غرب بحث مفصلی است»، گفت: از قرن ۱۷ به بعد بحث فرصت‌های برابر وجود دارد. اگر در فرصت‌های نابرابر آزادی به مردم بدهیم چه اتفاقی می‌افتد؟ تولد تفکری مثل سوسیالیسم و مارکسیسم در این عرصه اتفاق افتاد. اتفاقاتی که در غرب مثل بیمه تامین اجتماعی برای مردم افتاد برای مقابله با  آن تفکرات بود.

وی سپس اظهار کرد: در مجلس قانون دسترسی آزاد به اطلاعات را تصویب کردیم اما منتظریم که اجرا شود. مطالبه‌ای باید برای این قانون ایجاد شود. قانون ارتقای سلامت اداری هم از این دست است.

جلالی یادآور شد: انقلابی که در ایران انجام شد انقلابی سیاسی بود، یعنی یک نظام سیاسی را برداشته و یک نظام سیاسی دیگر جایش گذاشتیم. انقلاب فرهنگی را هم فارغ از اینکه موفق بودیم یا نه انجام دادیم. اما انقلاب اداری نداشتیم. مسئولین ما خوب صحبت می‌کنند، قوانین و سیاست‌های کلی و اهداف و دین و مذهبمان خوب است اما چه شده که شرایط خوب نشده است؟ نکته این است که سیاست‌هایی که ابلاغ می‌شود درست اجرا نمی‌شود.

وی با توجه به بزرگ‌شدن دولت طی سال‌های گذشته تصریح کرد: 238 هزار میلیارد تومان هزینه‌های جاری کشور است که ۶۹ هزار میلیارد تومان آن را عمرانی هزینه می‌کنیم.

جلالی همچنین با اشاره به ماده ۲۹ قانون اساسی پرسید: چه ایرادی دارد مردم بدانند مسئولین چه میزان دریافتی دارند؟

در ادامه این نشست، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: به هر دلیلی احزاب سیاسی در کشور ما خیلی پا نگرفتند. نمی‌شود گفت ما هواپیما داریم اما نمی‌پرد، نمی‌شود گفت ما دموکراسی داریم اما حزب نداریم. حالا به هر دلیلی حزب فعال نداریم اما ما باید رسانه‌های مطالبه‌گر داشته باشیم. از سوی دیگر سیستمی داشته باشیم که مردم مطالباتشان را بیان کنند.

وی گفت: مشکل ما صرفا قانون نیست. من می‌گویم همین قانونی را که داریم اجرا کنیم. اگر همین‌ها را بتوانیم درست اجرا کنیم یک گام به جلو می‌رویم.

جلالی افزود: من سال ۸۴ از آقای هاشمی حمایت کردم و از آن زمان تا الان بده شده‌ام. من آن سال یک بیانیه دادم که سر یک گردنه سخت به راننده سن‌بالا هم فرمان ماشین را می‌دهیم. آن سال گردنه خیلی سختی را پشت سر گذاشتیم.

وی همچنین گفت: ما باید فرهنگ تحزب را افزایش دهیم و آموزش سیاسی ببینیم. فراموش نکنیم که در آن دوره اتفاقات خیلی بدی برای کشور افتاد.

جلالی با اشاره به برخی از اقدامات دولت‌های نهم و دهم گفت: چرا ما در دوره‌ای پرخاشگری می‌کردیم و  موضوعاتی را در سطح جهانی مطرح می‌کردیم که جز هرینه برای کشور چیزی نداشت؟ این آدم‌ها باید بیایند و جواب بدهند. پرده‌دری‌ها را نمی‌شود گفت اما درباره اعداد و ارقام باید پاسخ دهند.

وی در بخش دیگری از این نشست با اشاره به تفاوت دولت تدبیر و امید با دولت پیش از خود گفت: اهمیت کار دولت روحانی از لحاظ نظرات کارشناسی است. صحبت کردن این دولت تن و بدن آدم را نمی‌لرزاند. روحانی زمانی مسئولیت را به عهده گرفت که شرایط کشور خیلی پیچیده بود. موضوع هسته‌ای هم موضوع کوچکی نبود. دولت روحانی دو رسالت دارد؛ یکی‌ اوضاع را اداره کند و یکی اینکه فضایی ایحاد نکند که باز فضای جامعه به سمت پوپولیستی شدن برود. این کشور با خون دل پا گرفت و نباید کم‌کاری و کندی در اجرای قوانین وجود داشته باشد.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: من به اصلاح‌طلبان می‌گفتم فکر می‌کنند شما بی‌دین هستید؛ دینتان را نشان دهید. حالا عده‌ای تلاش می‌کنند بگویند دولت روحانی پاک‌دست نیست. من می‌گویم بیایید جدی‌تر در این زمینه فعالیت کنید، سامانه ایجاد کنید که پاسخ این ادعاها را بدهد.

وی در پایان گفت: آنچه که به عنوان برجام اتفاق افتاد کاری درست و قوی بود. آژانس اتمی هم مرتب می‌گفت  ایران به قراردادهای خود پایبند بوده است. کشور بعد برجام نفس کشید.