در زمینه موضوع آب باید از قدرت نرم استفاده شود

سرلشکر سیدیحیی صفوی دستیار و مشاور عالی فرماندهی کل قوا صبح  در مراسم اختتامیه همایش ملی دیپلماسی آب و فرصت‌های هیدروپلتیک غرب آسیا که در دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی برگزار شد، با تاکید بر اینکه مساله آب‌های مشترک میان کشورها و همچنین موضوع کمبود منابع آبی در قرن حاضر، ممکن است تبدیل به عاملی برای تعامل یا چالش میان کشورهای مختلف شود، اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر با 15 کشور دارای مرز مشترک است که با 12 کشور از این تعداد منابع آبی مشترک دارد که این آب‌های مشترک می‌تواند هم عاملی برای تعامل میان کشورهای منطقه و هم عامل ایجاد تنش میان آنها شود.

وی خاطرنشان کرد: جغرافی‌دانان سیاسی، غرب آسیا را کشورهایی از جمله افغانستان، پاکستان، آسیای مرکزی، ایران، ترکیه، عراق، سوریه، لبنان، فلسطین اشغالی، یمن و کشورهای حوزه جنوبی خلیج‌فارس می‌دانند. همچنین بر اساس سند چشم‌انداز 1404 ما کشورهای منطقه قفقاز را نیز به عنوان کشورهای غرب آسیا تلقی می‌کنیم.

صفوی با اشاره به میزان و نحوه مصرف آب توسط مردم ایران با تاکید بر لزوم آموزش آنها در زمینه صرفه‌جویی، گفت: مردم ایران عمدتا در بخش آب پرمصرف هستند. در همین راستا اگر بتوانیم به آنها بیاموزیم که در مصرف آب صرفه‌جویی و مدیریت کنند قطعا با دستاوردهای خوبی در آینده مواجه خواهیم شد.

وی همچنین به امکان برقراری دیپلماسی آب میان کشورهای همسایه جهت مدیریت منابع آب برای جلوگیری از به وجود آمدن بحران‌های آبی در آینده اشاره و خاطرنشان کرد: دیپلماسی آب مجموعه‌ای از اصول، تحرکات، اقدامات و فرآیندهای مرتبط با دستگاه سیاست خارجی و نهادهای دولتی و غیردولتی است که به صورت همکاری مستقیم یا پنهان در حوزه‌هایی نظیر تولید، توسعه، کنترل و مصرف منابع آب و میان سایر کشورها و مجامع بین‌المللی و از سوی یک دولت به صورت خاص و یک ملت به صورت عام در جهت تامین منابع آب و همچنین ارتقای منافع و امنیت ملی انجام می‌شود.

صفوی با تاکید بر اهمیت دیپلماسی عمومی و قدرت نرم در پیشبرد اهداف آبی، اظهار کرد: امروز  ایالات متحده پیشروی استفاده از دیپلماسی عمومی به عنوان ابزار قدرت نرم در روابط خود با نزدیک‌ترین متحدان و دولت‌های بی‌طرف و در رویارویی با رژیم‌های مخالف با خود است.

رییس همایش ملی دیپلماسی آب و فرصت‌های هیدروپلتیک غرب آسیا، تامین امنیت ملی منطقه، توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور و منطقه، تعامل با کشورهای همسایه بر اساس منافع مشترک و مقابله با تهدیدات مشترک و همچنین ظرفیت‌های نفوذپذیری سیاسی موضوع آب در منطقه را از جمله نتایج مهم در شکل‌گیری دیپلماسی عمومی در حوزه آب در منطقه غرب آسیا عنوان کرد.

وی با بیان اینکه بیش از 45 درصد مردم دنیا در حوزه‌های آبریز مشترک زندگی می‌کنند و بیش از 60 درصد منابع آبی دنیا نیز در رودخانه‌های مرزی قرار دارد، تصریح کرد: موضوع آب می‌تواند تبدیل به عامل صلح یا جنگ میان کشورهای دارای حوزه آبریز مشترک تبدیل شود.

به گزارش ایسنا، مشاور و دستیار عالی فرماندهی کل قوا در ادامه سخنرانی خود در همایش ملی دیپلماسی آب و فرصت‌های هیدروپلتیک غرب آسیا به تغییرات میزان آب قابل دسترس مردم ایران طی 40 سال گذشته پرداخت و خاطرنشان کرد: در سال 55 میزان آب قابل دسترس مردم ایران 4500 متر مکعب بوده که این میزان در سال 92 به 1600 متر مکعب کاهش یافته و بر اساس پیش‌بینی‌ها در سال 1404 مقدار آب قابل دسترس مردم 1100 متر مکعب خواهد بود. بر همین اساس ایران یکی از خاص‌ترین کشورهای دنیا از نظر هیدروپلتیک و آسیای میانه مناقشه‌برانگیزترین منطقه در این زمینه است.

صفوی با بیان اینکه ورود آب به ایران از طریق هفت رودخانه و خروج آن از طریق 41 رودخانه انجام می‌شود، به مولفه‌های دیپلماسی آب اشاره و خاطرنشان کرد: دیپلماسی آب دارای 9 مولفه دیپلماسی عمومی و فرهنگی، دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی سازمان‌ها و نهادهای غیردولتی، دیپلماسی رسمی و دولتی، دیپلماسی سازمان‌های بین‌المللی، دیپلماسی پنهان، دیپلماسی آموزشی، دیپلماسی محیط زیست و دیپلماسی رسانه‌ای است.

وی در ادامه صحبت‌های خود با تاکید بر لزوم استفاده از قدرت نرم در موضوع منابع آبی در منطقه، تصریح کرد: ایران به اندازه کافی هزینه‌های هشت سال جنگ تحمیلی را پرداخت کرده است به همین دلیل است که ما می‌خواهیم fi یک قدرت نرم و دیپلماسی برای تامین منافع مشترک دست یابیم. ایران جدا به دنبال تامین صلح و امنیت پایدار در کشورهای غرب آسیا است و در این زمینه تعامل در حوزه آب را از جمله محورهای تامین این صلح و امنیت می‌داند.