بحران قاره آسیا نتیجه ماجراجویی های آمریکاست

سخنرانی وزیر امور خارجه جمهورى اسلامى ایران در مجمع همکاری گفتگوی آسیایی در قطر را می خوانید:

بسم الله الرحمن الرحیم

آقای رئیس،

مایه مباهات اینجانب است که در این مجمع مهم گفتگوهای آسیایی شرکت می کنم. اجازه دهید از فرصت استفاده کرده تا در ابتدا قدردانی خود را به دولت و مردم قطر به پاس میزبانی از این نشست در شهر زیبای دوحه، و همچنین مهمان نوازی سخاوتمندانه تقدیم نمایم.

دوستان گرامی،

از سال 2002 میلادی، ما در چارچوب جامعه «گفتگوی همکاری آسیایی» فعالیت خود را شروع کرده و روح دوستی را با هدف نیل به چارچوب های چندجانبه موفق، کارآمد و فراگیر به منصه ظهور رسانده ایم. نگاه جمهوری اسلامی ایران به گفتگوی همکاری آسیایی به مثابه دستاورد مهم قاره آسیا بوده و این مجمع مصمم به ارتقای ارزش های والای خود و توسعه دستورهای کاربردی است که در اسناد «چشم انداز همکاری آسیایی 2030»، «اهداف گفتگوی همکاری آسیایی 2017-2021» و «قطعنامه سران گفتگوی همکاری آسیایی» تصریح شده است.

با عنایت به آرزوهای مردمانمان برای بهره گیری از منطقه ای صلح آمیز و کامیاب، کشور من از تمامی قابلیت ها و مزیت های خود در عرصه های ملی، منطقه ای و بین المللی جهت حرکت به سمت «همکاری های پانآسیایی 2030» و ایجاد جامعه آسیایی استفاده کرده است. از این رو و به عنوان «انگیزه اصلی فرهنگ و گردشگری»، ما برنامه ها، نشست ها و پروژه های متعددی آغاز و اجرا کرده ایم با این هدف که فهم مشترک بین ملت ها را تقویت بخشیده و آسیا را به مقصد گردشگری پایدار و اصلی تبدیل نماییم. این اقدامات شامل سازماندهی جشنواره ای بزرگ به منظور تجلیل از همدان به عنوان پایتخت گردشگری آسیا و اجرای فعالیت های گسترده فرهنگی از طریق «مرکز فرهنگی گفتگوی همکاری آسیایی» در تهران می باشد.

موقعیت جمهوری اسلامی ایران در کریدورهای ارتباطی «شمال-جنوب» و «شرق-غرب» در کنار زیرساخت های توسعهیافته حمل و نقل، نقشی حائز اهمیت در ارتباط اعضای جامعه آسیایی به دیگر مناطق و مشارکت در «ستون ارتباطات» مجمع گفتگوی آسیایی ایفا می نماید. علاوه بر توافقنامه های دوجانبه، امضای موافقتنامه های ترانزیتی متعدد از جمله «موافقتنامه کریدور ترانزیتی بین المللی شمال-جنوب»، «موافقتنامه ترانزیتی عشق آباد» و «موافقتنامه سه جانبه چابهار» جملگی در زمره سازوکارهایی است که هدف مشترک ایجاد «ارتباطات» بین جوامع منطقه را ترویج و تقویت می نماید.

علاوه بر آن، با توجه به تجربه میزبانی از «اتحادیه آسیایی تهاتر»، سازوکار مالی مشابهی در چارچوب سازمان «گروه هشت کشور در حال توسعه» (D-8) به منظور تسهیل تراکنش های مالی بین اعضای این سازمان که خواهان استفاده از ارزهای ملی خود هستند، عملیاتی خواهد شد. ما بر این اعتقادیم که چنین ترتیبات مشابهی می تواند از سوی مجمع گفتگوی همکاری آسیایی با هدف ایجاد ارتباطات نهادینه برای توانمندساختن محیط کسب و کار و همچنین کاهش موانع اجرایی و مقرراتی پیش روی کسب و کار بکار گرفته شود.

فرهنگ آسیایی ملهم از ارزش های والا نظیر میانه روی، خرد، شمولیت و همزیستی مسالمت آمیز است. همکاری های ما به منظور ترویج کامیابی و کرامت انسانی نه تنها سیاست آسیا را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه در سیاست جهانی از طریق ترتیبات چندجانبه متعدد ریشه دوانیده است.

برای مثال، سازوکارهای چندجانبه ای نظیر سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، گروه دی8، اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای حاشیه اقیانوس هند، انجمن ملل آسیای جنوب شرقی (آ.سه.آن)، سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا (سارک) می تواند به ترویج اهداف مجمع گفتگوی همکاری آسیایی چه به صورت منفرد یا در چارچوب بین نهادی کمک نماید.

برای آنکه گفتگوی همکاری آسیایی نقش سازنده خود را ایفا و اهداف خود را محقق نماید، برخورداری از دبیرخانه ای کارآمد و حرفه ای با ساختار مطلوب نمایندگی حائز اهمیت فوق العاده ای می باشد. از این رو، کارگروهی متشکل از دولت های عضوِ علاقه مند با هدف بحث حول روش ها و ابزار تقویت گفتگوی همکاری آسیایی از طریق اصلاح یا بازسازی ساختار باید تاسیس و تشکیل گردد.

خانم ها و آقایان،

قاره آسیا بطور کلی و منطقه غرب آسیا و خلیج فارس به طور ویژه، درگیر بحران هایی است که در وهله اصلی ناشی از فقدان گفتگوی منطقه ای فراگیر توام با ماجراجویی های کوته بینانه و یکجانبه گرایی تخاصم آمیز دولت کنونی آمریکا می باشد.

برای پرداختن به نقیصه فقدان گفتگو، مدت ها قبل پیشنهاد تاسیس «مجمع گفتگوهای منطقه ای در خلیج فارس» را مطرح کردم. هر بازیگر و کنشگری در منطقه ما باید متوجه این مساله باشد که ما تا ابد همسایه یکدیگر هستیم و تنها راه تضمین صلح و رفاه از طریق به رسمیت شناختن «سرنوشتی مشترک» و پذیرش این امر که گفتگوهای چندجانبه فراگیر تنها راه خروج از بحران های چند بُعدی کنونی می باشد، بدست می آید.

ما همچنین باید بصورت دسته جمعی به یکجانبه گرایی هشداردهنده دولت کنونی ایالات متحده آمریکا بپردازیم. اعمال اراده - زودهنگام یا دیرهنگام - یک قدرت بر دیگر ملت ها به مثابه تهدیدی وجودی برای همگان به شمار می آید. مادامی که قابلیت ها و توانمندی های خود را برای تضمین چندجانبه گرایی مشترک بکار نگیریم، موج نوظهور و خصمانه یکجانبه گرایی می تواند تمامی جهان را درنوردد و در چشم بر هم زدنی حکومت جنگل را جایگزین حکومت قانون نماید.

دوستان گرامی،

اجازه دهید این اطمینان را به شما بدهم که در اثنای پیگیری مستمر و خستگی ناپذیر گفتگو و چندجانبه گرایی، ایران همواره شریک ثابت قدمی خواهد بود.

از توجه شما تشکر می کنم.