جزییات اجرای حقوق شهروندی در چرخه صنعت هسته‌ای کشور

حسن روحانی رییس‌جمهور در سال گذشته ضمن ابلاغ قانون حقوق شهروندی از وزیران، معاونان و مسوولان خواست تا به مردم گزارش دهند در یک سال گذشته چه اقداماتی را برای اجرای حقوق شهروندی انجام داده اند و چه برنامه‌هایی برای اجرای حقوق شهروندی در سال جاری دارند.

به گزارش ایسنا، بر اساس نسخه‌ای از این گزارش که در اختیار این خبرگزاری قرار گرفته است، سازمان انرژی اتمی در سال 96 بخشی از املاک و اراضی در مجاورت تاسیسات و نیروگاه هسته‌ای (بوشهر) را به تملک خود درآورده است. علاوه بر این سایت نگهداری از پسمان‌های هسته ای نیروگاهی را احداث کرده است.

هم‌چنین از اقدامات قابل توجه دیگر ایجاد فرصتی برابر برای سرمایه‌گذاری شهروندان در قراردادهای بخش عمومی و دولتی با بخش خصوصی در موضوعات مورد نظر این سازمان بوده است.

بر اساس ماده 1 حقوق شهروندی که بر حق مصونیت از خطرات ناشی از فعالیت‌های هسته‌ای تاکید دارد، سازمان انرژی اتمی مکلف شده است تا به توسعه و ارتقاء کلیه تدابیر حقوقی، فنی و اداری لازم برای تضمین این حق بپردازد. در همین چارچوب سازمان اقداماتی را در راستای حق حیات، سلامت و کیفیت زندگی در سال گذشته انجام داد که آگاهی بخشی و آموزش پرتوکاران در خصوص خطرات ناشی از پرتو و حفاظت در برابر اشعه،  شفاف‌سازی و آگاهی بخشی به مردم با تاکید بر تبیین وجوه ممیزه برق هسته‌ای با سایر روش‌های تولید برق و تشریح تدابیر ایمن ساز و تملک بخشی از املاک و اراضی در مجاورت تاسیسات و نیروگاه هسته‌ای از جمله این اقدامات بوده است.

سازمان انرژی اتمی بر اساس ماده 2 حقوق شهروندی مبنی بر حق برخورداری از فناوری‌ها، محصولات و خدمات هسته‌ای به عنوان بخشی از لوازم زندگی شایسته، تدابیر لازم برای توسعه، ترویج و تجاری سازی استفاده از فناروی‌ها و فرآورده‌های هسته‌ای در حوزه تشخیص و درمان و بهداشت، کشاورزی را انجام داده است. انجام فعالیت‌های تخصصی سازمان و فراهم کردن بسترهای لازم برایر ارایه خدمات نوین هسته‌ای، توسعه صنعت لیزر در سطح وسیع و قابل توجه که در سیستم‌های پزشکی کاربرد دارد، اجرای طرح پایش سلامت کارکنان به صورت سالانه، تولید رادیوداروهای تشخیصی و درمانی و غیره از جمله اقداماتی بوده است که بر اساس ماده 2 صورت گرفته است.

بر اساس ماده 22 که بر حق آگاهی از تصمیمات و اقدامات اداری موثر بر حقوق شهروندان در حوزه انرژی هسته‌ای تاکید دارد سازمان انرژی اتمی به ایجاد بستر مناسب به منظور اطلاع رسانی در خصوص تصمیمات و اقدامات اداری موثر بر حقوق شهروندان در حوزه انرژی هسته‌ای از طریق سامانه‌های مجازی اطلاع رسانه و رسانه‌ها و ارایه اطلاعات شفاف و کامل پرداخته است.

سازمان انرژی اتمی بر اساس ماده 68 مبنی بر حق دستیابی به فرصت‌های اقتصادی و امکانات عمومی برابر در حوزه انرژی هسته‌ای، مجوزهای لازم را صادر کرده است و قراردادهایی را با افراد و موسسات در چارچوب قوانین برگزاری مناقصات و اخذ مجوزهای لازم منعقد کرده است. هم‌چنین تشکیل شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های مبتنی بر دانش پایه از جمله دیگر اقدامات در این چارچوب بوده است. دانش موجود در این مراکز قادر به ایجاد فرصت‌های اقتصادی مناسب است. اما از اقدامات قابل توجه سازمان در این راستا ایجاد فرصتی برابر برای سرمایه‌گذاری شهروندان در قراردادهای بخش عمومی و دولتی با بخش خصوصی در موضوعات مورد نظر بوده است.

بر اساس ماده 113 که بر حق بهره‌مندی از محیط زیست سالم در حوزه فعالیت‌های هسته‌ای تاکید دارد، سازمان انرژی اتمی تدابیری را برای رفع یا کاهش آلاینده‌های زیست‌ محیطی و کنترل پسماندها در تاسیسات هسته‌ای انجام داده است که از این جمله می‌توان به استفاده از تکنولوژی‌های روز به منظور کاهش مصرف انرژی و آلودگی‌های زیست محیطی و امحائ صحیح تجهیزات جانبی که خراب و اسقاطی شده‌اند، احداث سایت نگهداری از پسمان‌های هسته ای نیروگاهی و غیره اشاره کرد.

ماده 114 حقوق شهروندی بر حق بهره‌مندی از محیط زیست سالم در حوزه فعالیت‌های هسته‌ای تاکید دارد و یکی از اقدامات قابل توجه سازمان انرژی اتمی در این چارچوب را می‌توان اقدامات این سازمان در رابطه با فعالیت‌های مربوط به مرکز منطقه‌ای راپمی (کنوانسیون‌های منطقه‌ای حفاظت از محیط زیست دریایی خلیج فارس و دریای عمان - کنوانسیون کویت) نام برد. هم‌چنین اهتمام جدی برای پایش موضوعات محیط زیستی، پایش آب، خاک و هوا از منظر فعالیت‌های پرتویی از دیگر اقدامات این سازمان در این چارچوب بوده است.