ترامپ شجاعت خروج از برجام را ندارد/در کمتر از 48 ساعت می‌توانیم به غنی‌سازی 20 درصد برگردیم

بهروز کمالوندی، معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با العالم در پاسخ به این سوال که فقط چند هفته مانده است به مهلتی که ترامپ برای توافق هسته ای، مشخص کرده ؛  نظر جمهوری اسلامی درباره این مهلت چیست ؟ گفت: از زمانی که ترامپ رئیس جمهور آمریکا شده است به جای اینکه برجام را تقویت کند، درصدد تضعیف آن بوده که البته این موضوع جدیدی نیست، درطول انتخابات ترامپ تلاش می کرد که از موضوع برجام به نحوی انتقاد کند طبیعتا بعد از رسیدن به قدرت هم باید این تحرکات خود را ادامه می داد، اما این حرکات به نحوی است که در واقع برای خود آمریکا در درجه اول مشکل ساز شده است؛ در طول یک سال و خرده گذشته، اتفاقی که رخ داد اگرچه فشارهایی به جمهوری اسلامی به لحاظ استفاده از رفع تحریم های اقتصادی به وجود آورد و موانعی ایجاد کرد اما به لحاظ سیاسی آمریکا در یک وضعیت انزوا قرار دارد، تقریبا همه کشورهای اروپایی موافق با برجام هستند و از سیاست‌های آمریکا انتقاد کردند در عین حال حمایت خود را از برجام اعلام کرده اند .

وی افزود: ترامپ هر از چند گاهی سعی می‌کند برجام را بهانه کند. او تهدید می‌کند پایبندی جمهوری اسلامی ایران به برجام را تایید نخواهد کرد این درحالی است که پایبندی جمهوری اسلامی ایران  به توافق هسته ای مسئله ای فنی است و کنگره قادر به انجام آن نیست؛ اگر قرار است جایی هم پایبندی ایران را به توافق هسته‌ای تایید کند، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که برای دهمین بار ظرف هفته گذشته ، این کار را کرد و بنابراین وقتی که آمریکا بخواهد خلاف  جریان حرکت کند به لحاظ سیاسی مقبولیت خود را از دست خواهد داد اما متاسفانه این کاری است که ترامپ انجام می‌دهد.

کمالوندی ادامه داد: امروز تعداد زیادی از مردم  و نخبگان آمریکا مخالف سیاست های ترامپ هستند؛ درسطح جهانی هم شاهد هستیم که او مقبولیت ندارد و این محدود به مسئله برجام نیست، موارد دیگری هم هست که آخرین آن همان برخوردی است که ترامپ  در رابطه با مسئله فولاد با اروپا انجام داده است یا در موضوعات دیگر در حوزه تجارت که خلاف تعهدات قبلی دولت آمریکا، عمل می کند .

وی در پاسخ به این سوال که اروپایی‌ها مدعی هستند که فقط آمریکا به برجام پایبند نیست، اما شنیده شده که مذاکراتی بین اروپا و آمریکا وجود دارد و   آمریکا  اروپا را تحت فشار قرارداده  که با ایران درباره موشک های بالستیک وارد مذاکره شود تا  آمریکا به توافق برجام پایبند باشد و به تعهداتش دربرجام عمل کند ، آیا این ادعاها صحیح می باشد؟ گفت: این بحث مطرح نیست که اروپایی ها بگویند ما در قالب برجام، باید درباره مسائل موشکی یا منطقه مذاکره کنیم، اروپایی ها می‌دانند روی چه چیزی با ایران تعهد کرده‌اند و این موضوع برای آنها کاملا مشخص است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: تعهد ما در رابطه با مسائل موشکی این است که موشک‌هایی که قابلیت حمل کلاهک‌های هسته‌ای را داشته و برای این کار طراحی شده باشند تولید یا آزمایش نکنیم که جمهوری اسلامی ایران این را پذیرفته و به آن عمل هم می کند، منتهی وقتی گفته می شود موشک، موشک می تواند از یک راکت کوتاه با برد یک کیلومتر تا چندهزار کیلومتر را شامل شود؛ بنابراین نمی توانیم این موضوع را کلی مطرح کنیم ، باید مشخص شود که چه نوع موشکی مد نظر است.

وی ادامه داد: اگر منظور از مذاکره در خصوص موشک آن چیزی است که در برجام مورد بحث قرار گرفته یعنی موشک های حامل کلاهک هسته ای که این در واقع توسط جمهوری اسلامی کاملا رعایت می شود، اروپایی‌ها هم چیزی نگفته‌اند که جمهوری اسلامی این موضوع را رعایت نمی‌کند و ما باید در این زمینه با ایران مذاکره کنیم .

کمالوندی در پاسخ به این سوال که اروپایی‌ها اصرار دارند که یک توافقی پیرامون موشک‌های ایران داشته باشند؟ افزود: اروپا تحت فشار آمریکا موضوعاتی را مطرح می‌کند اما اینکه به طور کلی جمهوری اسلامی بپذیرد پیرامون بحث موشکی صحبت کند، مواضع ما کاملا مشخص است و اینکه مسائل دفاعی ما مسائل قابل مذاکره ای نیست  و اگر اروپایی ها مواضعی را مطرح کرده اند ما نیز مواضع خود را اعلام کرده ایم اما اینکه ، مذاکراتی داشته باشیم که دو طرف درباره مسائل موشکی صحبت کنند اصلا چنین چیزی نمی تواند مطرح شود؛ در چارچوب برجام که قطعا نمی تواند مطرح  شود و خارج از چارچوب برجام هم جمهوری اسلامی ایران این مسئله را نمی پذیرد. بنابراین اگر حرفی را یکی دو کشور در جهت سیاست‌های آمریکا مطرح می‌کنند، این نمی‌تواند ارتباطی به بحث برجام داشته باشد یا بتواند موضوعی باشد برای فشار بر جمهوری اسلامی ایران که برای آنها نتیجه‌ای داشته باشد، تقریبا می‌توان گفت اعلام برخی مواضع عملا نتیجه خاصی برای آن‌ها ندارد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که آیا ایران حاضر می‌شود برای حفظ برجام ، پای میز مذاکره بنشیند و درباره موشک های بالستیک مذاکره کند؛ آیا مسولین ایرانی به این جمع بندی و نتیجه رسیده اند که برای حفظ برجام ، باید برای بررسی موشک‌های بالستیک سر میز مذاکره بنشینند؟  گفت: تا جایی که ما درقالب برجام اطلاع داریم، چارچوب برجام مشخص شده است  و در برجام اشاره ای به مسئله موشک نشده است در قطعنامه سازمان ملل، از جمهوری اسلامی ایران دعوت شده، البته نه اینکه جمهوری اسلامی ایران تعهدی داده باشد، بلکه  خواسته شده که تا یک زمانی البته نه برای همیشه و برای (مدت ده سال) از تولید این نوع موشک ها خودداری کند. 

وی ادامه داد: اگر بخواهیم  ما این را به عنوان سازمان انرژی اتمی مطرح کنیم، آنچه که مربوط به برجام می شود این است که ما در برجام بحث موشکی نداریم ، بلکه در داخل قطعنامه به نحوی اشاره و دعوت می شود از جمهوری اسلامی ایران  و البته جمهوری اسلامی تعهدی نداده است و این بدان مفهوم نیست که ما این کار را نمی کنیم ما پذیرفتیم و قبول هم داریم که اصلا موشک های ما برای مسائل هسته‌ای نیست و جمهوری اسلامی با سلاح هسته ای موافق نیست و آن را غیرانسانی می‌داند و فتوای مقام معظم رهبری در این خصوص مسیر راه ماست.

کمالوندی گفت: اگر حفظ برجام مستلزم این باشد که پیرامون بسیاری از مسائل بحث کنیم و آیا این کار صورت می گیرد یا نه موضوعی نیست که ما در سازمان انرژی اتمی  تصمیم بگیریم . اما اگر بخواهید نظر بنده را بدانید به عنوان کسی که دهها سال تجربه دیپلماتیک دارد ، به شما عرض می کنم براساس مواضع کشورمان قرار نیست ما درباره مسائل دفاعی کشورمان مذاکره کنیم. این مسئله ، مسئله جدی است، قرار نیست بنشینیم بگوییم حالا ما موشک  با این ابعاد و مشخصات خواهیم داشت  یا نخواهیم داشت یا اینکه چه نوع سلاحی خواهیم داشت و چه نوع سلاحی نخواهیم داشت، اصولا هیچ کشوری هم این کار را نمی کند، مخصوصا وقتی که شما تعهدات بین الملی شناخته شده ای دارید .

وی ادامه داد: ما قرار نیست که سلاح هسته ای تولید کنیم  ، و خودمان هم گفته ایم  دنبال سلاح هایی که برای پرتاب سلاح های هسته ای طراحی شده نیستیم و این نوع سلاح را نه طراحی، نه تولید و نه آزمایش می کنیم،  بنابراین خیلی واضح می گویم اینکه اگر مذاکراتی خارج از موضوع برجام وجود داشته باشد، مثل مسائل دفاعی ، به خاطر حفظ برجام ،  به نطر بنده بعید است. نمی شود گفت که چون آمریکا حالا یک کاری را انجام داده پس بقیه مبرا هستند و باید برجام ادامه پیدا کند، در چنین وضعیتی در اختیار ایران است که برجام را ادامه بدهد یانه، بخشی از تعهدات خود را اجرا کند یا نه و این بخش کلی باشد یا جزئی. ما محاسبات مختلف انجام می دهیم و بعد از محاسبات است که تصمیم گرفته می شود.

تا الان هم جمهوری اسلامی ایران عقلانی و بر اساس منافع خودش تصمیم گرفته، همه ملاحظات در نظر گرفته می شود و بعد تصمیم گرفته خواهد شد که چه کار را انجام بدهیم.

وی در پاسخ به این سوال که در صورت لغو برجام از سوی آمریکا تدابیر ایران درباره میزان غنی سازی یا پژوهش های اتمی چه خواهد بود گفت؟ بر خلاف آن چیزی که نشان می دهد ترامپ شجاعت لازم را ندارد چون اگر قرار است که یک کاری را انجام بدهند دلیلی ندارد که فقط حرفش را بزنند، آنها اول گفتند که می خواهند برجام را پاره کنند بعد گفتند می خواهند از آن خارج شوند حالا هم مدت هاست که به بهانه هایی دارند این قضیه را به تعویق می اندازند و در عین حال به نحوی دارند از تعهدات خود تخطی و خلف وعده می کنند یا ابهام ایجاد می کنند و مانع بقیه می شوند که روابط اقتصادی و تجاری با ایران داشته باشند؛ همه این ها در دنیا رصد و دنیا متوجه می شود که یک کشوری که خود را ابرقدرت می داند به تعهداتی که پذیرفته پایبند نیست در این وضعیت حتما آنها خودشان را در شرایط بدتری قرار می دهند چون ما همیشه راه های مختلفی داریم.

وی ادامه داد: در بحث خروج آمریکا از برجام و این که ما چه اقدامی خواهیم کرد، بخشی به تصمیم سیاسی در کشور بر می گردد اما اگر بخواهد در اجرا اقدامی شود که مفهومش آن باشد که ما برگردیم به وضعیت گذشته دست ما خیلی باز است. ما کارهای زیادی می توانیم انجام بدهیم. ما از نظر سطح و مقدار غنی سازی، تعداد سانتریفیوژ و دیگر موارد می توانیم به سرعت اقداماتی انجام بدهیم.

کمالوندی در پاسخ به این سوال که آیا می توانید زمانی را برای بازگشت به دوره قبل از توافق اتمی به ما ارائه دهید؟گفت: ما نه تنها می توانیم به وضعیت قبل برگردیم بلکه به مراتب می توانیم چندین برابر جلوتر از قبل بازگردیم. به طور مثال اگر ما بخواهیم 20 درصد غنی سازی کنیم در کمتر از 48 ساعت می توانیم اقدام کنیم. ما بر اساس ماشین های جدیدی که به کار می گیریم می توانیم سرعت غنی سازی را بالا ببریم.

وی ادامه داد: به طور مثال ما ماشین هایی (سانتریفیوژ) داریم که غیر از ماشین‌ها "IR1" تمام کارهای تاییدیه آن طی شده و حد اقل دو ماشین داریم که ظرفیت بالاتری نسبت به "IR1" دارند ولی از آنها تولید نکرده ایم یا به مقدار کم بوده است اما اکنون که تست های آن انجام شده و مورد تایید است، بلافاصله می توانیم با ماشین های جدید شروع به تولید کنیم علاوه بر این تعداد ماشین های قدیم که در انبار داریم و جمع آوری شده اند هم می تواند دوباره جایگزین شوند و شاید ظرف مدت دو الی سه ماه تمام ماشین هایی که جمع آوری شده بودند دوباره در جای خودش قرار بگیرند.

کمالوندی افزود: به طور مثال اگر قبلا دو تا آبشار 20 درصد تولید می کردند ممکن است ما چهار آبشار را بگذاریم 20 درصد تولید کنند، اگر تصمیم این باشد که برای سوخت نیروگاه تهران 20 درصد تولید کنیم اکنون می‌توانیم با سرعت بیشتر نسبت به قبل این کار را انجام دهیم. ما در گذشته ماشین های جدید همچون "آی آر 8" و "آی آر 6" نداشتیم. ماشین های  "آی آر 8 " قدرتش 24 برابر ماشین قبلی است بنابر این ما در مدت زمان کوتاهی می توانیم برسیم به وضعیتی که به مراتب جلوتر از وضعیت قبلی باشد و آنها می دانند که معنی این حرف چیست. به هر حال وقتی میزان سطح غنی سازی و تعداد سانتریفیوژ بالاتر برود، مفهوم خواهد داشت.

به گفته وی، البته ما بر اساس پادمان و پروتکل تعهدات خودمان را داریم و تعهدات پادمانی را قطعا چه با برجام و چه بی برجام انجام خواهیم داد. آنها از ابتدا نگران بودند و ما از ابتدا می گفتیم که نگرانی شما بی مورد است ولی وقتی که قرار باشد آنها توجهی به تعهدات خود نداشته باشند ما نیز به نگرانی آنها توجهی نداریم و سعی می کنیم به برنامه خودمان در چارچوب پادمان سرعت بدهیم و آنها نیز قطعا می دانند که به لحاظ فنی ما در وضعیتی هستیم که شرایط ما از نظر سرعت کار به مراتب بهتر از قبل است.

معاون سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که شروط ارائه شده توسط رییس جمهور آمریکا برای تایید برجام، چیست، آیا آماده بررسی یا اجرای برخی از شروط هستید یا گفت و گو درباره آن ، مانند موشک های اتمی یا نزدیک نشدن به ساخت سلاح اتمی؟خاطر نشان کرد: شروط ترامپ برای کنگره طرح شده و از کنگره خواسته که چهار شرط غیر قابل اجرا را علیه ایران وضع کند از جمله این که محدودیت های ایران در برجام دایمی شود که این یک رویا برای آمریکا خواهد بود و قطعا چنین اتفاقی نخواهد افتاد. اگر آمریکایی ها بخواهند قوانین و مقرارتی در کنگره وضع کنند برای این که چنین کاری انجام شود در واقع برای رویاهای خود چنین قوانینی را وضع خواهند کرد و ممکن است بخواهند 30 سال هم پای این رویاهای خود بنشینند اما بالاخره روزی خواهد رسید که باید حقیقت را بپذیرند مانند روزی که برای اوباما رسید و حق هسته ای ایران را پذیرفت.

وی ادامه داد: اوباما هم اعلام کرد اگر می‌توانستم پیچ و مهره صنعت هسته‌ای ایران را باز می کردم ولی در نهایت رسید به جمع بندی که این کار عملی نیست بنابر این از رویای خود دست کشید حالا ممکن است ترامپ هم یک رویایی داشته باشد که زمانی را برای آنها خواهد برد ولی بالاخره به یک واقعیتی می رسند. چهل سال گذشته؛ آنها رویاها و آرزوهای زیادی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران داشتند از کودتا گرفته تا جنگ تحمیلی و روش های مختلفی به کار بردند که یکی از آنها بحث هسته ای است. اما ما اکنون بسیار با آرامش و خیال راحت داریم به آینده می نگریم، وقتی به گذشته نگاه می کنیم دوره های بسیار سختی را گذرانده ایم و در آن دوره ها موفق بودیم. به طور مثال جنگ تحمیلی، جنگ ایران با یک کشور نبود جنگ با تمام دنیا بود، همه این کشورهایی که اکنون هستند به اضافه شوروی آن موقع، کمک می کردند به صدام ولی نتیجه کار چه شد، بنابراین مطمئن هستیم که اگر دوره های خیلی سخت را گذرانده ایم دوره هایی که خیلی هم سخت نیست را به راحتی پشت سر خواهیم گذاشت.

کمالوندی در رابطه با طرح ساخت موتورهای اتمی برای کشتی ها گفت: این مساله یک بحث بلند مدت است و مربوط به یک یا دو سال دیگر نیست شاید مثلا 10 سال زمان ببرد ما بتوانیم پیشران هسته ای داشته باشیم. این موضوع مستلزم یک سری کارهای علمی، تکنولوژیک، صنعتی ، تحقیقاتی و دانشگاهی است . مهم این است که این مساله اکنون در برنامه کاری جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته البته ما به تعهدات خودمان پایبند هستیم به طور مثال اگر قرار باشد سوختش بالای 3.67 برود قطعا ما مسیر خودش را طی خواهیم کرد که دو تا مسیر می تواند داشته باشد، یکی در دل برجام است که اگر نیاز به سوخت با غنای بالاتر باشد باید در کمیسیون مشترک مطرح شود و روش های مختلف دیگری هم هست و یا این که می تواند حتی زیر 3.67 باشد کما این که بوده دردنیا که با 3.14 هم پیشران هسته ای داشته اند. ممکن است ابتدا یک مدلی را با ظرفیت کوچک با غنای کم داشته باشیم.

وی گفت: ما به دلیل این که بیشترین ساحل را در دریاهای آزاد بین کشورهای منطقه داریم و بیشترین تعداد کشتی را داریم به طور مثال در بحث نفت‌کش‌ها اولین ناوگان دنیا را از نظر تعداد و میزان ظرفیت دارا هستیم بنابر این ممکن است پیشران دراین زمینه مورد استفاده باشد. مهم این است که در این زمینه تصمیم گرفته شده و بودجه اش دیده شده و کارهای اولیه تحقیقاتی آن شروع شده و ما این موضوع را به آژانس نیز براساس کد 3.1 اعلام کرده ایم که قصد این چنینی داریم و یک برنامه بلند مدت است.