ایران و قزاقستان؛ شرکایی مطمئن برای گسترش مناسبات اقتصادی

سال گذشته در جریان سفری که رئیس جمهور قزاقستان به تهران داشت موضوعات مختلفی اعم از اقتصادی، سیاسی و تجاری مورد گفت‌وگو و رایزنی قرار گرفت. دو کشور ایران و قزاقستان ظرفیت‌های بسیاری برای توسعه همکاری با یکدیگر دارند و برای ایران هم فرصت خوبی است تا بتواند زیرساخت‌ها و قراردادهای مختلفی را با کشورهای آسیای مرکزی ایجاد کند که منجر به تقویت همکاری‌ها در ابعاد مختلف شود. 

طی 30 سال گذشته و از زمان استقلال قزاقستان مشکلی در تعاملات با جمهوری اسلامی ایران وجود نداشته است و همواره رفت و آمدهای خوبی با یکدیگر داشته‌ایم. قزاقستان یکی از کشورهای آسیای مرکزی است و شاید نسبت به سایرین ثروتمندتر هم باشد. علی‌رغم اینکه از نظر جغرافیایی جزو کشورهای بسته است اما آمادگی خوبی برای همکاری گسترده با ایران دارد که بتواند از این طریق به دریا وصل شده و کالاهای خود را صادر کند.

مراودات ایران و قزاقستان در حوزه سیاسی هم به‌گونه‌ای است که پس از توافق ایران و عربستان با وساطت چین، وزارت خارجه این کشور طی اطلاعیه‌ای از توافق و بهبود روابط دیپلماتیک دو کشور مهم منطقه استقبال و عنوان کرد که این اقدام با ابتکار قزاقستان در مورد آشتی اسلامی مطابقت دارد. 

اخیرا در آستانه ماه رمضان نیز روسای جمهور دو کشور گفت‌وگوی تلفنی داشتند که سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان، قزاقستان را همسایه و دوست صمیمی ایران دانست که در زمینه حمل و نقل، ایران بهترین گزینه برای دسترسی سریع و ترانزیت مطمئن قزاقستان به آب‌های آزاد است. همچنین توانمندی‌های بالای ایران در عرصه خدمات فنی و مهندسی به ویژه در بخش معدن، می‌تواند در گسترش همکاری‌های دو کشور مورد توجه قرار گیرد.

همچنین توکایف رئیس جمهور قزاقستان نیز با تاکید بر این که دو کشور ایران و قزاقستان همسایگان صمیمی و شرکایی مطمئن برای یکدیگر  هستند ابراز کرد که  ظرفیت‌های بسیار خوبی برای ارتقای سطح همکاری‌ها وجود دارد و باید همه تلاش خود را برای تسریع در اجرای توافقات قبلی به کار گیریم.

بیانیه مشترکی با هدف ارتقای سطح جدیدی از همکاری‌های دو جانبه به امضا رسید،  سپس با حضور مقامات رسمی، توافقنامه هایی در عرصه های سیاسی، اقتصادی، تجاری، ترانزیت، سرمایه گذاری، فناوری، محیط زیست، ورزشی، انرژی، قضایی، تحقیقاتی و گردشگری امضا شد.

ایران و قزاقستان در تلاش هستند تا با تقویت همکاری‌های خود بتوانند نقش آفرینی جدیدی را در منطقه ایفا کنند، ضمن این‌که قزاقستان درصدد است تا از درون چتر روسیه نیز خارج شده و به طور مستقل‌تری در عرصه بین‌الملل گام بردارندبه نظر می‌رسد ایران و قزاقستان در تلاش هستند تا با تقویت همکاری‌های خود بتوانند نقش آفرینی جدیدی را در منطقه ایفا کنند ضمن این‌که قزاقستان تلاش می‌کند تا از درون چتر روسیه نیز خارج شده و به طور مستقل‌تری در عرصه بین‌الملل گام بردارد. 

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل اوراسیا براز امیدواری کرد که سفر نخست‌وزیر قزاقستان شاید بتواند موانع موجود در روابط دو کشور را برطرف کند، البته تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال شده مشکلاتی را ایجاد می‌کند. به نظر می‌رسد بانک‌های ایران باید بتوانند ارتباط نزدیکی برقرار کنند و از نظر اعتباری مبادلات سریع‌تر انجام شود. 

وی تصریح کرد: قرارداد تعرفه تجاری با اتحادیه اوراسیا بسته شده و در چارچوب قرارداد تعرفه‌های گمرگی با قزاقستان این موانع موجود می‌تواند برطرف شود. 

این کارشناس مسائل اوراسیا همچنین اظهار کرد: به طور کلی ایده شمال- جنوب  در حل مسائل کمک کننده است، به عبارتی ایران از طریق بندر چابهار سرویس خوبی به ترکمنستان و  از طریق خزر به قزاقستان می‌دهد چون با قزاقستان از طریق دریای خزر همسایه هستیم باید بتوانیم از نظر دریایی زیرساخت‌ها را  تقویت کنیم. 

کمیسیون مشترک ایران و قزاقستان باید راهکارهای رفع موانع تعاملات دو کشور را بررسی کرده و به اجرایی شدن قراردادهای مشترک کمک کند

باید در نظر داشت حوزه آسیای مرکزی منطقه با اهمیتی است که قطعا ایران به عنوان یکی از بازیگران مهم منطقه‌ای به این مساله واقف است و در همین راستا کشوری مانند قزاقستان با داشتن ظرفیت‌های اقتصادی مهم از جمله در حوزه‌های انرژی این آمادگی را دارد تا بتواند با جمهوری اسلامی ایران همکاری‌های گسترده‌ای داشته باشد.

با این اوصاف مشارکت ایران و قزاقستان در همکاری‌های ترانزیتی، انجام مبادلات تجاری و اقتصادی گسترده و همچنین همکاری‌های سیاسی دو کشور موجب تقویت مناسبات دو کشور خواهد بود و ایران و قزاقستان با توجه به اهمیت موضوعات راهبردی طرفین در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی باید زمینه‌های لازم را برای تقویت این مسائل فراهم کرده و از فرصت های موجود برای ارتقاء همکاری ها بهره ببرند. 

بنابراین با توجه به شرایط تحریمی ایران و علاقه‌مندی قزاقستان برای گسترش مناسبات در حوزه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی باید امیدوار بود تا تحریم‌ها برطرف شود که طرفین بتوانند هر چه سریع‌تر با اجرایی کردن قراردادهای همکاری در جهت توسعه پروژه‌های مشترک گام بردارند. در این زمینه کمیسیون مشترک ایران و قزاقستان باید راهکارهایی را برای رفع موانع موجود در نظر بگیرد تا گام‌های عملی‌تری در روابط دو کشور برداشته شود.