کسری پارکینگ، عامل اصلی نزاع در بافت های فرسوده

به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل سازمان نوسازی شهر تهران، نشست تخصصی چالش تأمین پارکینگ با حضور عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی و مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران برگزار شد.

زهرا نژاد بهرام، عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در نشست تخصصی چالش تأمین پارکینگ در شهر تهران با تمرکز بر تأمین پارکینگ در بافت های فرسوده شهری به عنوان ریاست پانل و نخستین سخنران، هدف از برگزاری این نشست را واکاوی تمامی مسائل مرتبط با مشکلات خاصی که برای سکونت در سطح شهر تهران به وجود آمده و دستیابی به راهکارهای مشخص در راستای بهبود وضعیت زیستی به ویژه در بافت های فرسوده ذکر کرد.

عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به 3268 هکتار بافت فرسوده در سطح شهر تهران که دارای سه ویژگی نفوذناپذیری، عدم استحکام و ریزدانگی هستند و 10 هزار هکتار بافت ناپایدار که در مجموع حجم بسیار گسترده ای از شهر تهران را در برگرفته اند، یادآور شد: محدودیت در خدمات 7 گانه شهری، محدودیت در بهره گیری از ظرفیت های زیست مناسب و زیست پذیری مطلوب برای ساکنان، محدودیت پارکینگ و غیره از جمله مسائل و مشکلات موجود و مترتب در بافت های فرسوده است.

به گفته نژاد بهرام، برجسته ترین ذی نفعان در محدوده بافت های فرسوده، علاوه بر ساکنین، بخش خصوصی است؛ بخشی که قادر است با ارائه راهکارها و پیشنهادهایی به سازمان های مرتبط و سیاست گذار و مجری، همکاری لازم را داشته باشد و به عنوان بخش های نخبگی و دانشگاهی مناسب ترین راهکارها را در اختیار دستگاه های اجرایی و مجری برنامه ها قرار دهد.

نژاد بهرام ضمن تأکید بر ضرورت توجه به سه گانه شهر، شهرداری و شهروند در طراحی ها، جستجوی مسائل و حتی اجرا، عنوان کرد: موضوع پارکینگ های عمومی، راهکاری بود که شهرداری تهران با توجه به وضعیت خاص بافت های فرسوده به عنوان راهکاری برای برون رفت از مسائل نوسازی تعریف کرد، چون اگر می خواستیم بر اساس قوانین، اجازه نوسازی را در شرایطی به شهروندان بدهیم که تأمین پارکینگ را هم بر عهده داشته باشند، امکان نداشت که بتوانیم در طول دو دهه گذشته به حدود40 درصد نوسازی بافت های فرسوده پایتخت دست پیدا کنیم.

عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در این باره افزود: راهکار پیشنهادی این بود که نصف پارکینگ تأمین شود و یا بقیه مبلغ مورد نیاز برای تأمین پارکینگ را در حسابی خاص در شهرداری قرار دهند و مبالغ مذکور برای ایجاد پارکینگ های عمومی در محلات هزینه شود که بخشی از این کار صورت گرفت و بخش بزرگی از آن ناتمام ماند، بطوری که در حال حاضر منجر به بروز معظلات جدید تر شده است.

نژاد بهرام با بیان این که مسئله پارکینگ در بافت های فرسوده تبدیل به آسیب اجتماعی، نزاع های خیابانی و کاهش اعتماد عمومی در محلات شده است، متذکر شد: مجموع این مشکلات ما را با نوعی بی نظمی و عدم وجود انتظام در معابر مواجه کرده است.

عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به افزوده شدن سالانه 500 هزار خودرو به شهر، خاطرنشان کرد: مجموعه شورای شهر، مدیریت شهری و تمامی دست اندرکاران حوزه مسائل شهری به دنبال راهکار بلند مدت شهر بدون خودرو و کم خودرو هستند اما آنچه امروز شاهد آن هستیم، استفاده بیش از 2 خودرو در برخی از واحدهای مسکونی است که طبیعتاً پارکینگ های بیشتری را هم نیاز دارد.

رئیس کمیته شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به اینکه موضوع پارکینگ های محله ای در دستور کار بودجه سال 97 شهرداری تهران قرار گرفته است، تصریح کرد: در گام اول 55 میلیارد تومان برای این موضوع در نظر گرفته شد که زمین را از طریق سازمان های وابسته به شهرداری از جمله سازمان نوسازی شهر تهران تأمین کنیم و بخش خصوصی با ایجاد پارکینگ های محله ای در قالب اقدامات مشارکتی با شهرداری، مسیر بهبود پیدا کردن وضعیت نامتناسب و اغتشاش و کسری پارکینگ در سطح شهر تهران و معابر را برطرف کند.

نژاد بهرام گفت: برطرف کردن موضوع پارکینگ؛ کمک گرفتن از بخش خصوصی؛ ترغیب ساکنانی از بافت های فرسوده که امکان تأمین پارکینگ اضافی را دارا هستند و در اختیار قراردادن این پارکینگ ها به متقاضیانی که با محدودیت های ساختاری در تأمین پارکینگ مواجه هستند و طراحی پارکینگ هایی فراتر از پارکینگ های محله ای با استفاده از ظرفیت زمین هایی که از طرف سازمان ها و یا شهرداری های مناطق معرفی می شوند و ترغیت مالکین پارکینگ های عمومی به ورود در این عرصه از جمله راهکارهایی است که در گام نخست برای تأمین پارکینگ در بافت های فرسوده شناسایی شده است.

وی  متذکر شد: ساکنین بافت فرسوده پارکینگ های هزینه بر را برنمی تابند. در این میان باید منافع سازنده و سودآوری او هم باید در نظر گرفته شود.

رئیس کمیته شهرسازی شوای اسلامی شهر تهران در ادامه با تأکید بر ضرورت توجه به شرایط و منافع  استفاده کنندگان و سرمایه گذاران، به روش های مختلف تأمین پارکینگ در بافت های فرسوده اشاره و خاطرنشان کرد: استفاده از تکنولوژی های جدید در ساخت پارکینگ، تبدیل فضاهای زیر سطحی به پارکینگ، استفاده از پارکینگ برج های بزرگ که ساعات کاری خاصی دارند و غیره از جمله روش هایی است که بخش خصوصی می تواند روی آنها تمرکز کند و با ارائه پیشنهادات کارآمد در این گفتگوی مشترک ما را در ارتقاء فضای زیست شهری و ارتقاء ارزش سکونت در بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری یاری رساند.

استفاده از تکنولوژی های جدید در ساخت پارکینگ؛ ضرورت شناخت وضعیت معیشتی استفاده کنندگان و بازگشت سرمایه سازندگان پارکینگ، اعطا یارانه به سازندگان؛ تسهیل و روان سازی فرآیندهای صدور پروانه؛ استفاده سرمایه گذاران و سازندگان  از ظرفیت 60 دفتر توسعه محله ای مستقر در محلات دارای بافت فرسوده به عنوان مشاورین اصلی؛ دستیابی به مدلی منطقی و کارآمد در این حوزه؛ تأمین منابع و ایجاد صرفه اقتصادی برای بهره برداران پارکینگ و ... از جمله مهمترین مطالبی بود که از سوی نژاد بهرام در این نشست تخصصی مورد تذکر قرار گرفت.

کاوه حاجی علی اکبری، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران نیز در این نشست تخصصی با اشاره به معضلات و مشکلات کمبود پارکینگ و توقفگاه های عمومی در سطح شهر تهران، یادآور شد: استفاده از خودروهای شخصی به دلیل فقدان زیرساخت های مورد نیاز و لازم در حمل و نقل عمومی و فقدان حداقل زیرساخت های لازم برای توقف خوردروها، به شیوه ای متدوال و مرسوم برای جابجایی در شهر تهران مبدل شده است.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران خاطرنشان کرد: مجموع سیاست هایی که در سال های گذشته به منظور تشویق ایجاد پارکینگ عمومی در قسمت های مختلف شهر و به ویژه در مرکز شهر اعمال شده، بیشتر از اینکه بتواند جای پارک ایجاد کند، به دلیل تعریف کاربری های همجوار، تقاضای سفر ایجاد کرده است.

علی اکبری با بیان این که مشکل تأمین پارکینگ که در سطح شهر بصورت عام وجود دارد، در بافت فرسوده شکل ویژه تر و حاد تری پیدا می کند، خاطرنشان کرد: به دلیل ساخت و سازهایی که در گذشته دور و یا از دهه 1330 به بعد و ناشی از تفکیک های شبانه و غیرمجاز بر روی اراضی کشاورزی در اطراف مرکز شهر تهران صورت گرفته، بافت های فرسوده ای شکل گرفته که بدون رعایت حداقل استانداردهای لازم ساخته شده اند و حتی قبل از نوسازی نیز فاقد زیرساخت های لازم از جمله پارکینگ هستند.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در این خصوص افزود: شرایط بعد از نوسازی، مسئله کمبود پارکینگ را در بافت های فرسوده حاد تر می سازد، چرا که مجموعه ای از سیاست ها برای نوسازی مسکن در طی یک دهه گذشته برای این بافت ها تعریف شده که منجر به اقبال عمومی شده تا مردم بصورت انفرادی و تجمیعی پلاک ها را نوسازی کنند و درنتیجه شاهد جریان 40 درصدی نوسازی در طی ده سال گذشته بوده ایم.

علی اکبری ادامه داد: 80 هزار پلاکی که در این جریان از شهرداری ها پروانه گرفتند، حدود 190 هزار واحد مسکونی را تولید کرده اند که 50 درصد این ساخت و سازها بصورت انفرادی با میانگین مساحت 113 متر مربع و  50 درصد بصورت تجمیعی با میانگین 2 پلاک و میانگین مساحت تقریبی 150 متر مربع بوده اند و نتوانستند 100 درصد پارکینگ مورد نیاز را تأمین کنند.

وی خاطرنشان کرد: از سال 1390 سیاست 50 درصد تأمین پارکینگ را داشته ایم و می توانیم انتظار داشته باشیم که حدود 30 تا 40 درصد از واحدهایی که در بافت ساخته شده فاقد پارکینگ باشد.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با بیان این که پارکینگ علاوه بر اینکه محل توقف خودرو به عنوان یک کالای مصرفی است، خاطرنشان کرد: خودرو در بافت های فرسوده نقش سرمایه ای نیز دارد چرا که بخشی از ساکنان بافت های فرسوده از خودرو به عنوان کالایی ارزشمند و وسیله امرار معاش استفاده می کنند.

علی اکبری با بیان این که بیشترین میزان نزاع هایی که بصورت رسمی ثبت شده و یا حتی در مواردی منجر به قتل شده است، نزاع بر سر جای پارک بوده، تصریح کرد: تأمین کسری پارکینگ و جبران بخشی از این معضل از چند سال گذشته در دستور کار شورای اسلامی شهر تهران و شهرداری قرار گرفته و می توان اذعان کرد که حدود 4 الی 5 سال است که سیاست مشخصی در این حوزه وجود دارد.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران هدف از برگزاری این نشست را تحلیل و واکاوی سیاست های موجود و ارائه پیشنهادات و راهکارهای کارآمد در این حوزه دانست و اظهار داشت: شهرداری تهران بخشی از زمین های خود را در اختیار تأمین فضاهای پارکینگ قرار داده است که بخشی از آن توسط سازمان نوسازی شهر تهران راهبری می شود و شهرداری های مناطق مختلف نیز اعلام آمادگی کرده اند که نقاطی را به این مهم اختصاص دهند.

علی اکبری عنوان کرد: سازمان نوسازی شهر تهران تا به امروز اقدام به انتشار 2 فراخوان برای جذب پیمانکار در این زمینه کرده، اما متأسفانه هیچ پیمانکاری جهت مشارکت اعلام آمادگی نکرده است.

وی با بیان این که سازمان نوسازی در سال های گذشته اقدامی را انجام داد که از ظرفیت پارکینگ های مکانیزه در بافت های فرسوده استفاده کند، خاطرنشان کرد: مالکیت زمین محل استقرار و مسئله نگهداری این پارکینگ ها موضوعاتی بود که باعث شد پارکینگ های خریداری شده از سوی سازمان نوسازی تنها در محوطه هایی که شهرداری های مناطق استقرار دارند مثل ساختمان های شهرداری های مناطق 15، 16 و 17  مستقر شوند؛ شهرداران محترم مناطق نیز برای جابجایی این پارکینگ ها به بافت های فرسوده اعلام آمادگی کرده اند ولی آیا در بافت زمین هست؟ و اگر هست، ساز و کار نگهداری آن به چه صورت باید باشد؟

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران افزود: شهرداری بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران تعدادی پارکینگ تعهدی ایجاد کرده است؛ بدین معنا که پروانه را صادر کرده با میزانی از کسری پارکینگ و این فورجه را داده که تا زمانی که پایان کار صادر می شود، سازنده و یا مالک اقدام به تأمین کسری پارکینگ تا شعاع 250 متر کند.

علی اکبری در این رابطه بیان کرد: در حوزه پارکینگ تعهدی، برای ساخت حدود 6 هزار واحد ساختمانی پروانه صادر شده، واحد ساخته شده و مردم در آن مستقر شده اند، 18 ماه سپری شده، به مرحله اخذ پایان کار رسیده است اما در شعاع  250 متری پارکینگی وجود ندارد که مالک آن را بخرد و به واحد خود وصل کند، اگر هم وجود داشته باشد موضوع اسناد مالکیتی آن حل نشده است.  

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در خاتمه سخنان خود ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این نشست تخصصی، ابراز امیدواری کرد که این گفتگوها بتواند فضایی را در جهت رفع مشکل تأمین پارکینگ به عنوان یکی از اساسی ترین چالش ها در شهر تهران و به ویژه در بافت های فرسوده ایجاد نماید و راهگشا باشد.

در ادامه این نشست تخصصی سایر اعضاء پنل به ایراد سخنرانی پرداختند و به پرسش های مطرح شده از سوی حاضرین در جلسه پاسخ گفتند.

شایان ذکر است متقی، سرپرست سازمان عمرانی مناطق شهرداری تهران؛ موسوی، مدیر کل معماری و ساختمان معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران و عضو کمیته تخصصی تدوین ضوابط و مقررات شهرسازی شهرداری تهران؛ رضوی، عضو هیأت رئیسه انجمن کارفرمایی پارکینگ های مکانیزه و صادر کننده ملی سال 97؛ فقیهی، رئیس اتحادیه دارندگان توقفگاه و پارکینگ و کوکب زاده فعال حوزه نمایشگاهی و برگزار کننده نمایشگاه تخصصی پارکینگ و تجهیزات پارکینگ در نمایشگاه شهر آفتاب از دیگر اعضای پنل در این نشست بودند.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران پس از خاتمه این نشست تخصصی به همراه سرپرست سازمان عمرانی مناطق شهرداری تهران از پروژه پارکینگ مکانیزه فرهنگ بازدید کرد.