جهش صادراتی سرب، صنعت باتری سازی را دچار مشکل کرد

«کاظم مرتاض» روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: خام فروشی سرب به عنوان ماده اولیه اصلی تولید باتری و صادرات آن، منجر به کمبود مواد اولیه مورد نیاز در بازار شده و افزایش قیمت این محصول را به دنبال داشته است.
به گفته این مقام صنفی، برپایه آمارهای گمرک، در فروردین ماه امسال به دلیل نوسان های ارزی و نیز افزایش 10 تا 12 درصدی قیمت جهانی سرب، صادرات سرب خام ایران افزایش یافت.
وی گفت: وجود ذخایر غنی سرب و برخورداری از انرژی ارزان سبب شده تولید سرب در ایران 30 تا 40 دلار در هر کیلوگرم ارزانتر از قیمت های جهانی آن باشد اما در فروردین ماه که دولت اقدام به اولویت بندی در تخصیص ارز کرد، قیمت هر کیلوگرم سرب تولیدی در ایران حدود 100 تا 120 دلار افزایش یافت که منجر به رشد صادرات آن به شکل خام فروشی شد.
مرتاض با یادآوری اینکه 87 درصد اجزای یک باتری خودرو را سرب تشکیل می دهد، افزود: اکنون صنعت باتری سازی با مشکل کمبود مواد اولیه روبروست.
 بر اساس آمار گمرک ایران، صادرات سرب در بازه زمانی یکم تا 22 فروردین امسال و پیش از اجرای نظام جدید ارزی در کشور حدود 729 تن بوده که در مقایسه با صادرات 1044 تنی آن در سال 96 رشد قابل توجهی داشته است.
رئیس انجمن صنعت باتری و ذخیره سازهای ایران بیان داشت: در روزها و هفته های گذشته، کارخانجات داخلی به مصرف ذخایر انبارهای خود روی آورده اند و حتی با طراحی سیاست های جدید تلاش می کنند تا قیمت ها را پایین نگه دارند.
وی ادامه داد: انجمن صنعت باتری و ذخیره سازهای ایران نیز با توجه به شعار امسال، تلاش کرد تا در مقابل دریافت باتری های اسقاط شده از مصرف کنندگان، باتری های نو را با در نظر گرفتن حداقل حاشیه سود با قیمت های سه سال پیش در اختیار قرار دهد.
به گفته مرتاض، ظرفیت بالقوه تولید کارخانجات کشور نزدیک به 1.5 برابر میزان مصرف آن است؛ اکنون حدود 150 شرکت در زمینه تولید باتری جواز تاسیس گرفته اند که 60 مورد آنها به بهره برداری رسیده و 90 مورد دیگر در دست تاسیس است.
وی تصریح کرد: پارسال 2.5 میلیون دستگاه باتری خودرو به افغانستان، عراق، امارات و بازارهای آفریقا صادر شد که بیش از 30 میلیون دلاری درآمد ارزی نصیب کشور کرد.

** خام فروشی مشمول تعرفه صادراتی شود
این مقام صنفی با تاکید بر اینکه برای توسعه حضور در بازارهای منطقه نیازمند مواد اولیه و حمایت دولت هستیم، گفت: برقراری تعرفه بر صادرات مواد خام اولیه مورد نیاز، فقط یک عامل در حمایت از فعالان این عرصه است زیرا صادرات باید به شکل کالای نهایی با ارزش افزوده بالا باشد.
مرتاض افزود: اگر حمایت های خوبی از این صنعت بویژه با جلوگیری از خام فروشی مواد اولیه در داخل انجام شود، با توجه به همجواری ایران با کشورهای همسایه، مزیت بیشتری نسبت به کشورهای شرق آسیا برای صادرات باتری خواهیم داشت.
وی اظهار داشت: پارسال کارخانجات تولید باتری ایران همپای چینی ها در بازارهای منطقه رقابت کردند و حتی قدرت رقابتی ایران با تولیدکنندگان ترکیه که مشوق های مناسبی از دولت خود دریافت می کنند، حفظ شد.
وی گفت: فعالان صنعتی باتری ترکیه علاوه بر تسهیلات ارزی کم بهره (با نرخ نیم تا یک درصد)، از 18 درصد معافیت مالیات بر درآمد و ارزش افزوده و واردات مواد اولیه بدون عوارض گمرکی برخوردارند.
رئیس انجمن صنعت باتری و ذخیره سازهای ایران تصریح کرد: برخورداری از فناوری روز و انرژی ارزان، بازدهی بالا و قناعت به حاشیه سود پایین، صنعت باتری خودروی ایران را در منطقه رقابت پذیر کرده است.
 پیشتر «گویک نرسسیان» رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان باتری و خدمات برق تخصصی خودرو استان تهران در گفت و گو با ایرنا گفته بود: 2 مشکل اساسی در مسیر تبدیل شدن ایران به هاب صادراتی باتری خودرو در منطقه وجود دارد؛ نخست اینکه در مراودات بانکی و جابجایی پول دشواری هایی وجود دارد به شکلی که شرکت های خارجی متمایل به سرمایه گذاری در ایران هستند، اما برای انتقال منابع با مشکل مواجه اند.
به گفته این مقام صنفی، مشکل دوم کمبود سرب به عنوان یکی از مواد اولیه مورد نیاز این صنعت است، زیرا عمده سرب تولیدی کشور به صورت خام صادر می شود؛ هر باتری خودرو بطور متوسط به 12 کیلوگرم سرب نیاز دارد که با احتساب نیاز سالیانه کشور به 12 میلیون باتری، به 144 هزار تن سرب در سال نیاز داریم.
نرسسیان گفت: این در حالیست که عمده سرب مورد نیاز از بازیافت باتری های اسقاطی به دست می آید که آلایندگی های زیست محیطی را نیز به دنبال دارد.

** تولید باتری خودرهای برقی و هیبریدی در دستور کار است
رئیس انجمن صنعت باتری و ذخیره سازهای ایران در ادامه با اشاره به عمر حدود 70 ساله صنعت باتری در کشور گفت: برخی شرکت های پیشرو در این عرصه تلاش کردند تا با راه اندازی مراکز تحقیق و توسعه و دانش بنیان، به آخرین فناوری های روز جهانی و ماشین آلات جدید برای تولید دست یابند.
وی افزود: با توجه به اینکه دانشگاه ها و مراکز علمی کشور به صورت تخصصی به این عرصه ورود کرده اند، تا سال ها در زمینه فناوری های روز باتری مشکلی در کشور نخواهیم داشت.
مرتاض ادامه داد: اکنون به همت جامعه دانشگاهی، تولید آزمایشی باتری های «استارت - استوپ» مورد استفاده در خودروهای هیبریدی آغاز شده و در آینده نزدیک خط تولید انبوه آن راه اندازی می شود.
وی خاطرنشان کرد: توان علمی دانش پژوهان ایران در حدی است که قادر به تولید باتری برای خودروهای برقی نیز هستند و در صورت تولید انبوه این خودروها، صرفه اقتصادی خواهد یافت.

** استفاده از باتری های کارکرده در خودروهای نو امکان پذیر نیست
رئیس انجمن صنعت باتری و ذخیره سازهای ایران با رد استفاده از باتری های کار کرده در خودروهای نو و به اصطلاح صفر کیلومتر، خاطرنشان کرد: باتری ها بازه زمانی مصرف و دوره خاص انبارش دارند، هرچند بروز اشکالات سیستمی دور از انتظار نیست، اما اینکه خودروسازان در خودروهای نو از باتری های اسقاطی شارژ شده استفاده کرده باشند، امکان پذیر نیست.
وی گفت: خودروسازان همه باتری هایی که به هر دلیل نقص داشته باشند، به تولیدکننده برمی گردانند و سختگیری ها در این زمینه به قدری زیاد است که قراردادها یک طرفه به نفع خودروسازها نظر می رسد؛ بر این اساس چنین باتری هایی هیچ گاه در سیستم خودروسازان وارد نمی شود.
مرتاض ادامه داد: در مواردی شاهدیم قطعات دیگری از خودرو که مرتبط به عملکرد باتری است، از روی ناآگاهی افراد به باتری نسبت داده می شود؛ با این حال در همه جای جهان بروز تا سه درصد نقص در قطعات و وسایل خودروها امری طبیعی است.