این 8 مرد اردیبهشتی را بشناسید

در دومین ماه از سال، هنرمندانی چون زاون قوکاسیان، پرویز نوری، رضا ارحام صدر، عزیز ساعتی، علیرضا داود نژاد، اصغر فرهادی، رضا عطاران و کیانوش عیاری متولد شده‌اند.

زاون قوکاسیان

زنده‌یاد زاون قوکاسیان فیلم‌ساز، منتقد و مدرس سینما ۷ اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۲۹ در اصفهان متولد شد. او فعالیت خود را از سال ۱۳۵۰ با فیلمسازی آماتوری و فیلم‌های ۸ میلیمتری در سینمای آزاد آغاز کرد و مدتی نیز سرپرست سینمای آزاد اصفهان بود.

او برخلاف آنکه در رشته شیمی تحصیل کرده بود، در حوزه‌های هنری فعالیت داشت و چندین کتاب‌ سینمایی نیز منتشر کرد که از جمله آن می‌توان به تالیف کتابی درباره فیلم «چشمه» آربی آوانسیان، ۲۰ کتاب درباره سینماگرانی چون بیضایی‌، کیمیایی‌، کیارستمی‌، فرمان‌آرا، سینایی‌، گلاب آدینه‌، رضا ارحام صدر، فاطمه معتمد آریا، مجید انتظامی‌ و کتابی با نام «بردی از یادم» درباره لورتا نوشین‌ اشاره کرد. قوکاسیان به عنوان مدرس در چند دانشگاه در تهران و اصفهان تدریس کرد.

او در زمینه کارگردانی نیز فیلم‌های سینمایی «همه فرزندان من» و چندین فیلم هشت میلی‌متری و آثار کوتاهی چون «در فلق»، «عروس کهن»، «عزای آینه»، «فصلی دیگر»، مستند«حاج شیوان»، «موزه من جلفا»، «نقش خیال» را در کارنامه کاریش دارد.

زاون قوکاسیان به دلیل سرطان معده چندین ماه در بیمارستانی در وین تحت درمان بود و اوایل بهمن ماه سال ۹۳ به ایران بازگشت و سرانجام ظهر اول اسفند ماه ۱۳۹۳ در منزلش در اصفهان از دنیا رفت.

************************************************************************

پرویز نوری

پرویز نوری از جمله افرادی است که فعالیت حرفه‌ایش را با خبرنگاری و نویسندگی آغاز کرد و سپس به عالم فیلمسازی وارد شد.

نوری که متولد ۱۱ اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۱۷ در تهران است و فعالیت در مطبوعات را از اوایل دهه ۳۰ آغاز کرد و سپس از حدود سال‌های ۴۰ با دستیاری کارگردانی فیلم «زمین تلخ» ساخته خسرو پرویزی وارد این عرصه هنری شد. در کارنامه هنری او کارگردانی ۷ فیلم سینمایی و نویسندگی ۱۴ اثر دیده می‌شود.

او که بیشتر از آنکه به عنوان یک کارگردان و نویسنده سینمایی شناخته شود، از او به عنوان یک منتقد سینمایی نام می‌برند که البته فعالیت هنری خود را هم از همین طریق نویسندگی و نقد نویسی در مطبوعات آغاز کرده و ادامه داده است.

************************************************************************

رضا ارحام‌صدر

۲۱ اردیبهشت‌ماه مصادف است با تولد زنده‌یاد رضا ارحام صدر بازیگر سینما،‌ تئاتر و تلویزیون از دیدگاه بسیاری هنوز از بزرگ‌ترین کمدین‌های ایران محسوب می‌شود.

رضا ارحام صدر متولد اردیبهشت ماه ۱۳۰۲ در محله باقلعه‌ی بخش ۴ اصفهان است و فعالیت هنری خود را از نیمه دوم دهه ۲۰ شمسی و با بازی در تئاتر آغاز کرده و در اصل از پایه‌گذاران تئاتر در اصفهان محسوب نیز می‌شود. او همچنین در سال ۱۳۳۶ با فیلم «شب نشینی در جهنم» وارد سینما شد و بعد از بازی در بیش از ۲۰ فیلم و سریال دوباره به تئاتر بازگشت و آن را ادامه داد.

ارحام صدر در تنها گفت‌وگوی تفصیلی‌اش که در سال ۱۳۸۴ با ایسنا انجام داده است، گفت که تنها تئاتری که در آن با کت و شلوار بازی کردم نمایش «دیوانه» بود که بر خلاف دیگر نقش‌هایم که نوکر، راننده و آشپز بودم، این بار نقش یک جوان تحصیل‌کرده را داشتم که به عشقش نرسیده بود.

او همچنین گفته بود که خیلی از مقامات از من خواستند تا ساکن تهران شوم حتی یک بار به زور گفتند که تو را از بیمه ایران اصفهان به بیمه ایران تهران منتقل می‌کنیم که بیایی تهران و از وجودت آنجا استفاده شود. من آنجا گفتم هر موقع توانستید منار جنبان اصفهان را از کف ببرید و در لاله‌زار بگذارید ارحام راهم می‌توانید به آنجا ببرید.

بنابر این او که از بنیانگداران مکتب کمدی انتقادی به شمار می‌آید، در اصفهان ماند و سرانجام ۲۴ آذرماه سال ۱۳۸۷ در سن ۸۵ سالگی درگذشت.

************************************************************************

عزیز ساعتی

عزیز ساعتی متولد ۱۴ اردیببهشت ۱۳۲۷ در تهران است. او مدیر فیلم برداری بیش از ۱۵ اثر سینمایی و عکاس نزدیک به ۳۰ پروژه‌ سینمایی بوده است.

این مدیر فیلمبرداری دانش آموخته رشته عکاسی است و در اوایل دهه ۵۰ وارد مدرسه عالی تلویزیون و سینما می‌شود و در رشته تصویربرداری و فیلمبرداری فارغ‌التحصیل می‌شود و بعنوان استاد عکاسی و لابراتوار در همین مدرسه به تدریس می‌پردازد. او سیمرغ بلورین بهترین عکاسی (بخش مسابقه مواد تبلیغاتی فیلم‌ها) از هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم «بای سیکل ران» به نویسندگی و کارگردانی محسن مخملباف و سیمرغ بلورین بهترین عکاسی از هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم «دستفروش» ساخته محسن مخملباف را از آن خود کرده است.

وی مدیر فیلمبرداری فیلم‌هایی چون «تردید»، «زیر درخت هلو»، «کلاه قرمزی و سروناز»، «دختر شیرینی فروش»، «آژانس شیشه‌ای»، «برج مینو»، «بوی پیراهن یوسف» و... بوده و در جشنواره‌های مختلفی نیز عضو هیئت داوران بوده است و همچنین نمایشگاه‌های عکس بسیاری نیز برگزار کرده است.

************************************************************************

علیرضا داودنژاد

علیرضا داودنژاد متولد ۱۷ اردیبهشت ۱۳۳۳ تهران است. وی فعالیت سینمایی را به عنوان نویسنده با همکاری در نوشتن فیلم نامه فیلم «عطش» به کارگردانی ایرج قادری آغاز کرد و فیلم «شاهرگ» نخستین تجربه کارگردانی اش در سینمای حرفه‌ای محسوب می‌شود. او علاوه بر کارگردانی، به عنوان فیلمنامه نویس و تهیه کننده نیز فعالیت دارد.

وحید شیخلر مستند پرتره‌ای از «علیرضا داودنژاد» نیز ساخته است. این مستند ۴۹ دقیقه‌ای با عنوان «دکوپاژ»، روایتی از زندگی و آثار او است.

علیرضا داود نژاد که همواره دغدغه‌ی مسایل صنفی سینما را داشته است، معتقد است که سینمای ملی ایران با سه چالش بزرگ روبه‌روست : ممیزی، امنیت بازار و فیلم خارجی.

رضا داودنژاد فرزند علیرضا داودنژاد نیز با بازی در فیلم «بی‌پناه»  ساخته پدرش وارد سینما شد و با دومین فیلمش «مصائب شیرین» نامش در میان نامزدهای دریافت سیمرغ قرار گرفت.

فیلم سینمایی «فراری» به کارگردانی او آخرین ساخته سینمایی‌اش است که در سال ۹۵ ساخته شد و در سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد که با استقبال خوبی هم مواجه شد و توانست سیمرغ بلورین این جشنواره را در بخش‌های مختلفی چون بهترین صدابرداری، بهترین فیلمنامه، نقش اول مرد و همچنین جایزه ویژه هیأت داوران در بخش بهترین کارگردانی را دریافت کرد. البته اکران این فیلم که با یک سال تاخیر صورت گرفت، درنهایت با وضعیت نامناسبی (تعداد سینمای کم) در جدول نوروزی سال ۹۷ قرار داده شد.

از دیگر آثار او می‌توان به روغن مار (۱۳۹۴)،  کلاس هنرپیشگی (۱۳۹۰)، مرهم (۱۳۸۹)، تیغ زن (۱۳۸۷)، هوو (۱۳۸۴)، هشت پا (۱۳۸۳)، ملاقات با طوطی (۱۳۸۲)، بچه های بد (۱۳۷۹)، بهشت از آن تو (۱۳۷۹)، مصائب شیرین (۱۳۷۷)،  عاشقانه (۱۳۷۴)، خلع سلاح (۱۳۷۳)، نیاز (۱۳۷۰)، بی پناه (۱۳۶۵)، خانه عنکبوت (۱۳۶۲)، جایزه (۱۳۶۱)، قدغن (۱۳۵۷)، شاهرگ (۱۳۵۴)، نازنین (۱۳۵۴) اشاره کرد.

************************************************************************

اصغر فرهادی

اصغر فرهادی از دیگر هنرمندان اردیبهشتی سینمای ایران، ۱۷ اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۱ در خمینی شهر متولد شد. او که فارغ التحصیل رشته تئاتر از دانشکده هنرهای زیبا است، فعالیت خود در سینما را از سال ۱۳۶۵ با حضور در انجمن سینمای جوان اصفهان آغاز کرد.

در کارنامه هنری او در سینما کارگردانی ۸ فیلم بلند و نویسندگی ۱۰ اثر دیده می‌شود اما او علاوه بر نویسندگی و کارگردانی، تهیه‌کننده ۳ اثر و طراح صحنه و لباس هم بوده است.

«همه می دانند» آخرین اثر این هنرمند است که هفتادویکمین جشنواره فیلم کن با اولین نمایش جهانی فیلم اسپانیایی زبان او آغاز به کار کرد. در این فیلم «پنه‌لوپه کروز»، «خاویر باردم» بازیگر مطرح اسپانیایی و «ریکاردو دارین» بازیگر آرژانتینی «ادوارد فرناندز»، «باربارا لنی»، «الویرا مینگز»، «ایما کوئستا»، «روژه کاسا مایور» و «رامون باره‌آ» از بازیگران اصلی هشتمین فیلم بلند فرهادی هستند.

اصغر فرهادی در طول دوران فعالیت هنری خود برنده جوایز متعددی در جشنواره‌های داخلی و خارجی شده است و او به خاطر دریافت دو جایزه اسکار خارجی برای فیلم «فروشنده» و جایزه بهترین فیلمنامه کن و بهترین بازیگر مرد جشنواره (شهاب حسینی) به چهره‌ای شناخته شده در عرصه بین المللی تبدیل شده است.

فرهاد ناظرزاده کرمانی از پیشکسوتان و اساتید حوزه تئاتر درباره اصغر فرهادی گفته که اصغر فرهادی دانشجویی زیرک، ریزبین و نکته‌سنج بود. چشم‌هایی نافذ و باهوش و پرسشگر داشت. بسیار باادب و فروتن بود و هنوز هم هست. البته من دلم می‌خواست او این جایگاهی که در سینما به دست آورده در تئاتر کسب کرده و به اصطلاح این گل را به سر تئاتر زده بود. اما او علاقه و استعداد فراوانی به سینما داشت. خیال می‌کنم «سینمایی‌بودن» هم، نشانه‌ای از آینده‌نگری و هوش او بود. او را از حدود سال ١٣٧٠ که جوانی از اصفهان بود می‌شناختم. «پریسا بخت‌آور» که بعدا همسرش شد هم دانشجوی من بود و یادم هست فرهادی نمایش‌نامه «ماشین‌نشین‌ها» را در دوران دانشجویی نوشت و کارگردانی کرد که خانم بخت‌آور هم در آن نقش‌آفرینی می‌کردند. سال‌های ١٣٧٠ تا ١٣٧٥ دوره خوبی بود.

************************************************************************

رضا عطاران

 از دیگر اردیبهشتی‌های سینمای ایران می توان از رضا عطاران نام برد.

او متولد ۲۰ اردیبهشت سال ۱۳۴۷ در مشهد است. او بعد از آنکه دیپلم خود را در رشته اقتصاد گرفت، برای ادامه تحصیل در رشته طراحی صنعتی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به شهر تهران آمد اما به بازیگری، فیلم‌نامه‌نویسی و کارگردانی روی آورد.

در کارنامه فعالیتهای او در سینمای ایران کارگردانی ۳ اثر، نویسندگی ۲ فیلم و بازی در نزدیک به ۴۰ فیلم سینمایی دیده می‌شود. او سینما را از دهه ۷۰ و با بازی در فیلم «کلید ازدواج» به کارگردانی داوود موثقی آغاز کرد. 

او علاوه بر سینما در تلویزیون نیز فعالیت‌های بسیاری داشته و به عنوان بازیگر یا کارگردان در سریال‌ها حضور داشته و به یکی از هنرمندان موثر در این حوزه تبدیل شده است.

************************************************************************

کیانوش عیاری

 کیانوش عیاری متولد ۲۳ اردیبهشت ۱۳۳۰ در اهواز، نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینمای ایران است. او ساخت فیلم‌های کوتاه ۸ میلی متری را در سینمای آزاد اهواز آغاز و فعالیت حرفه‌ای خود را با نگارش فیلمنامه و کارگردانی فیلم «تنوره دیو» آغاز کرد.

در کارنامه هنری او کارگردانی فیلم‌های «تنوره دیو»، «شبح کژدم»، «آن‌ سوی آتش»، «آبادانی‌ها»، «بودن یا نبودن»، «بیدارشو آرزو»،‌ «خانه پدری»، «کاناپه» ، «روز باشکوه»، «دو نیمه سیب»، «شاخ گاو»، «سفره ایرانی» برخی از آثار عیاری در مقام نویسنده، کارگردان و تهیه کننده است.

وی همچنین به عنوان تدوین کننده، طراح صحنه و لباس، مشاور کارگردان در سینما تجربیاتی داشته و مجموعه‌های «روزگار قریب»، «هزاران چشم» و «۸۷ متر» را نیز  ساخته است که البته سریال «87 متر» هنوز از تلویزیون پخش نشده‌ است.

عیاری در سال‌های فعالیت خود در جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی نامزد و همچنین برنده جوایز بسیاری نیز بوده است.