رقبای منطقه‌ای ایران به صورت زیر پوستی در تکاپوی تسخیر بازار گاز اروپا و جهان میباشد گاز ایران با توجه به افزایش بی رویه مصرف داخل و همچنین طول عمر زیاد تجهیزات نیروگاهی در حاشیه قرار گرفته است.

درست در شرایطی که ایران به عنوان بزرگترین مالکان ذخایر گازی جهان برای تامین گاز مورد نیاز بازار داخلی خود با چالش‌های مختلفی مواجه است رقبای منطقه‌ای در حال به دست گرفتن بازارهای جهانی آن می باشند ،اگر با بحران های پیش رو نتوانیم گاز را مدیریت کنیم در حالی که قطر پس از  آمریکا دومین صادرکننده بزرگ گاز جهان است و حالا ترکمنستان چهارمین مالک ذخایر گازی جهان به تکاپوی به دست آوردن بازار گاز اروپا افتاده است و احداث خط لوله ترانس خزر می تواند در آینده بازار گاز ایران ،چالش‌های اساسی بوجود آورد.

 عدم توجه بزرگان و تصمیم‌گیران هاب انرژی ایران به کاهش نقش ترانزیتی و محوری کشور در صادرات گاز طبیعی،کشور ترکمنستان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و اعلام استقلال این کشور دارای مشکلات عدیده  ای بوده است که یکی از مهمترین مشکلات این کشور ،شکل شرایط جغرافیایی و اقلیمی آن است که در واقع محصور بودن ترکمنستان در خشکی و دسترسی نداشتن آن به آبهای آزاد یکی از مسائل مهمی است که ترکمنستان با آن دست و پنجه نرم می کند قابل توجه مدیران و دست اندرکاران و برنامه نویسان کشور ایران ،موضوعی که امروزه به شدت اهمیت آن مشخص شده که دسترسی نداشتن به آبهای آزاد چگونه ظرفیت  های تجارت و صادرات و از بین می برد.

کشور ترکمنستان در سالهای گذشته تلاش‌های فراوانی جهت صادرات گاز به اروپا را مدنظر قرار داده است که در همین راستا کشور ترکمنستان دنبال راه حل غیر از وابستگی به روسیه و دستیابی به بازار جهانی گاز می باشد که بهترین مسیر جایگزین برای آن کشور ایران است پاسخ کامل مشخص می‌باشد ایران و کشور ترکمنستان با ایجاد خط لوله سرخس یا طرح سواپ گازی با ایران و جمهوری آذربایجان تلاش کرده مسیری جدید و کم هزینه تر ایجاد کند .

در واقع آمریکا برای حذف ایران از بازار جهانی ،ایده  خط لوله ترانس خزر که از میدان گازی ترکمن باشی ترکمنستان به ترمینال سنگچال کشور جمهوری آذربایجان و پس از آن به اروپا منتقل نماید.

خط لوله ای که طول آن  ۲۰۰ کیلومتر و سالانه ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز صادر میکند خوشبختانه در سال‌های اخیر با مشکلات متعددی برای اجرایی شدن و تکمیل روبه‌رو شده است.

که یکی از عوامل اجرایی نشدن آن مخالفت ایران و روسیه که دارای ابعاد سیاسی و اقتصادی و امنیتی و منافع دو کشور در زمینه های مختلف را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد دانست .البته یکی دیگر از عوامل منازعات حقوقی بر سر تقسیم دریای خزر بود که با امضای کنوانسیون حقوقی دریای خزر در سال ۲۰۱۸ مانع اصلی بر سر اجرایی شدن خط لوله ترانس خزر از پیش رو برداشته شده است .اما نمی‌دانم چرا مسئولان کشور پیگیرو رایزنی در زمینه ایجاد خط لوله سرخ نمی باشد که اگر این فرصت از ایران گرفته شود ایران نقش ترانزیتی خود در زمینه انرژی برای ترکمنستان را از دست داده و به نوعی ایران دور زده میشود .در پایان باید خاطرنشان شوند در روزگاری که کشور مشغول تامین بی رویه مصرف داخل و گاز رسانی به روستاهای با حداقل جمعیت و بیشترین فاصله از خطوط اصلی گاز می باشد ایالات متحده آمریکا در حال اجرایی کردن تمام برنامه های خود جهت دور بودن ایران از پروژه ها و خط لوله های نفت و گاز را دنبال کرده است ،که این استراتژی منجر به سیاست انزوا و دور افتادن ایران از پروژه های منطقه ای شده است که بهترین مثال در این زمینه را می توان اجرای خط لوله تاپی دانست ،خط لوله‌ای که اگرچه هنوز به سرانجام نرسیده اما هدف آن کمرنگ کردن و مقابله با خط لوله صلح ایران است در واقع این کشور مواردی با پیشبرد اجرایی شدن خط لوله تاپی و حل کردن موانع موجود تلاش کرده است که از طریق لابی‌های گسترده با کشورهای پاکستان و هند این کشور را از حضور در این خط لوله منصرف کند که تا به امروز در این امر موفق است  پس باید در جهت بالا بردن دیپلماسی انرژی و در کنار آن تعریف تکمیل پروژه‌ها در دستور کار ایران باشد.

 

 

انرژی ایران پاکستان قطر نفت و گاز