مشارکت پژوهشگاه صنعت نفت در طرح بهبود تولید میدان آذر

به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران، صابر محمدی، مجری طرح تضمین جریان و بهبود تولید در میدان نفتی مشترک آذر در پژوهشگاه صنعت نفت، با تاکید بر اینکه این میدان یکی از پیچیده‌ترین و شگفت‌انگیزترین میدان‌های نفتی دنیا است، به عمده مشکلات موجود در این میدان اشاره کرد و گفت: وجود ناحیه‌های مختلفی از سنگ و سیال در کل میدان، رسوب شدید آسفالتین و واکس، ‌خورندگی بالای سیال میدان، تشکیل لجن‌های آسفالتینی در حین عملیات اسیدکاری، حفاری طبقات کم مقاومت مانند شیل‌ها و هرزروی گل حفاری از عمده‌ترین مشکلات این میدان است.

وی ادامه داد: در سال‌های گذشته در فرآیند توسعه میدان آذر از شرکت‌های خارجی استفاده شد که در ادامه مسیر توسعه، به دلیل تحریم‌های موجود و همچنین افزایش شدید نرخ ارز، بخشی از امور به پژوهشگاه واگذار شده است.

محمدی تصریح کرد: در اردیبهشت‌ماه سال ۹۸ نخستین قرارداد در حوزه تضمین جریان و مطالعه بازدارنده‌های رسوبات واکس و آسفالتین و همچنین بازدارنده‌های خوردگی امضا شد و در این پروژه، میدان آذر از لحاظ ظرفیت تشکیل رسوبات آلی و خوردگی، بررسی شده و طیف وسیعی از مواد شیمیایی با خصوصیات گوناگون برای کنترل رسوبات آلی و خوردگی خطوط جریان مورد مطالعه قرار گرفت.

وی شناخت سیال و تعیین شرایط عملیاتی و بحرانی تشکیل رسوبات آلی در چاه‌های میدان آذر، تعیین بازدارنده‌های بهینه رسوبات آسفالتین و واکس و شناخت مکانیسم‌های اصلی تاثیرگذار مابین آسفالتین – بازدارنده و واکس- بازدارنده را در شرایط میدانی از دستاوردهای فاز نخست این قرارداد عنوان کرد و با تاکید بر این‌که تعیین بازدارنده‌های خوردگی کارآمد در میدان آذر و سازگاری افزایه خوردگی با دیگر افزایه‌ها از دیگر نتایج حاصله از این پژوهش است، افزود: سیال میدان آذر به شدت خورنده است و از این رو در ساخت تاسیسات و خطوط لوله این میدان باید از آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی استفاده کرد که با توجه به انحصار تولید چنین کالایی که تنها در اختیار چند شرکت محدود غربی آن هم با قیمت بالا است، توسعه میدان با چالش‌هایی مواجه شده است.

محمدی بر لزوم اجرایی شدن قرارداد دوم در حوزه بهبود تولید در میدان آذر نیز تاکید کرد و گفت: این قرارداد دارای چهار مرحله است که از اردیبهشتماه امسال آغاز شده است و بر اساس این قرارداد، در مرحله نخست رفتار فازی سیال در لایه‌های مختلف میدان آذر با هدف تعیین ویژگی‌های سیال و ناحیه‌بندی میدان، از لحاظ گستردگی سیال بررسی می‌شود.

وی با بیان این‌که آسیب‌شناسی عملیات اسیدکاری در چاه‌های میدان آذر و بهینه‌سازی فرمولاسیون پکیج اسید در عملیات اسیدکاری چاه‌های آینده قرار است در مرحله دوم این قرارداد انجام شود، تصریح کرد: در این زمینه پژوهشگاه صنعت نفت با استفاده از دستگاه منحصر به فرد ADP شرایط لایه‌های مورد نظر مخزن از لحاظ دما و فشار را شبیه‌سازی کرده و پارامترهای موثر در عملیات اسیدزنی و انگیزش چاه‌های هیدروکربنی را مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار می‌دهد.

به گفته مجری طرح، تضمین جریان و بهبود تولید در میدان نفتی مشترک آذر، در جریان فاز دوم، بهینه‌سازی بسته اسیدی در کمترین زمان ممکن سبب ارتقای عملیات اسیدکاری، حذف لجن‌های آسفالتینی و ورود یکی از زیرلایه‌های مخزنی به مدار تولید شده است.

محمدی بر لزوم مطالعه و بررسی ظرفیت آسیب‌ سازندی ناشی از سیال حفاری گلایکولی نیز در فاز سوم تاکید کرد و افزود: یکی از راهکارهای افزایش بهره‌وری در مخازن پیچیده، کاهش آسیب‌های وارده به سازند تولیدی در حین عملیات حفاری است، زیرا سیال حفاری با کاهش تراوایی به سنگ مخزن صدمه زده و تولید را کاهش می‌دهد، از این رو بررسی خواص سیال گلایکولی مورد استفاده در میدان آذر از منظر پتانسیل آسیب‌رسانی به سازند در دستور کار این فاز قرار گرفته است.

وی ادامه داد: مطالعه آزمایشگاهی فرآیندهای ازدیاد برداشت پایه آبی و گازی با تکیه بر روش‌های نوین نیز از دیگر مواردی است که قرار است در فاز چهارم پیگیری شود و بر همین اساس، در این بخش هدف بررسی سناریوهای مختلف و تعیین محدویت‌ها و مزایای هر روش است و با توجه به پیچیدگی عملیاتی میدان آذر، بررسی آزمایشگاهی و امکان‌سنجی تفصیلی این سناریوها و همچنین مشکلات هر روش، امری ضروری است.