دو امکان صندوق یکم برای خانه اولی ها

به نقل از پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، در شرایطی که یکی از اصلی ترین شروط دریافت تسهیلات از محل صندوق پس انداز مسکن یکم، خانه اولی بودن متقاضیان خرید واحدهای مسکونی در بافت های غیرفرسوده و معمولی شهرها است، هم اکنون دو سوال کلیدی برای برخی از سپرده گذاران این صندوق ایجاد شده است.

تحت تاثیر جهش قیمت مسکن طی دست کم شش ماه گذشته بخش قابل توجهی از آن دسته از خانه اولی های متقاضی دریافت تسهیلات از محل صندوق پس انداز مسکن یکم که پیش از این برای دریافت این تسهیلات در صندوق یکم سپرده گذاری کرده و هم اکنون موعد دریافت تسهیلات آن ها فرا رسیده است، دیگر قادر به خرید مسکن با سطح بودجه پیش بینی شده نیستند.

این گروه از افراد به واسطه برآوردهایی که قبل از زمان ثبت نام و سپرده گذاری در صندوق یکم انجام داده بودند تصور می کردند می توانند با استفاده از این تسهیلات و سایر پس اندازهای خود اقدام به خرید مسکن کنند؛ این در حالی است که جهش قیمت مسکن در ماه های اخیر و ادامه روند رشد قیمت ها برآوردهای پیشین از بابت هزینه مورد نیاز برای خرید واحدهای مسکونی مختص خانه اولی ها را دچار اختلال و غیرقابل تحقق کرده است.

این موضوع نه تنها برای خانه اولی هایی که هم اکنون زمان دریافت تسهیلات آن ها از محل صندوق پس انداز مسکن یکم فرا رسیده است در بازار مسکن ایجاد مانع کرده است بلکه حتی افرادی که هنوز موعد دریافت تسهیلات آن ها فرا نرسیده است و در دوره انتظار و سپرده گذاری به سر می برند به واسطه شرایط ایجاد شده در نگرانی و سردرگمی به سر می برند.

بخشی از این گروه از خانه اولی ها که به دلیل جهش قیمت ها دیگر قادر به خرید آپارتمان نیستند با یک سوال عمده مواجه اند مبنی بر اینکه آیا درصورت انصراف از دریافت تسهیلات، امتیاز آن ها برای استفاده از تسهیلات صندوق پس انداز مسکن یکم برای همیشه از دست خواهد رفت و یا این امکان وجود دارد که در مقاطع زمانی دیگری اقدام به سپرده گذاری و دریافت تسهیلات کنند؟

ساز و کار صندوق پس انداز مسکن یکم در این مورد به این صورت است که افرادی که هم اکنون موعد دریافت تسهیلات آن ها فرا رسیده است و در پایان دوره انتظار و سپرده گذاری قرار دارند می توانند با رسوب مبلغ 13.5 میلیون تومان در صندوق (حفظ رقم سپرده تا این سطح)، مابقی رقم پس انداز شده را از صندوق خارج کنند و در هر زمان که از بنیه مالی کافی برای خرید مسکن برخوردار شدند اقدام به دریافت تسهیلات (استفاده از امتیاز آماده بهره ­برداری) کنند و تسهیلات خود را بصورت آنی دریافت کنند. برخی از سپرده­ گذاران بعد از آنکه نوبت دریافت تسهیلات­شان فرا می­رسد به دلایلی از جمله پیدا نکردن واحد مسکونی مورد نظر یا نیاز به تجهیز مالی بیشتر، از امتیاز ‌آماده بهره ­برداری استفاده نمی­ کنند. این امتیاز تا زمانی که کف سپرده در صندوق یکم رعایت شود، محفوظ خواهد ماند.

از سوی دیگر آن دسته از متقاضیانی که هنوز دوره انتظار آن ها برای دریافت تسهیلات تمام نشده است نیز در صورت برداشت تمام سپرده خود(برداشت 100 درصد سپرده) می توانند در زمان دیگری مجدداً وارد فرآیند پس ­انداز در صندوق شوند و اقدام به سپرده گذاری کنند و با اتمام طول دوره سپرده گذاری مشمول دریافت تسهیلات شوند. این حالت برای آن دسته از افرادی است که به هر دلیل، بعد از گذراندن طول مشخصی از سپرده ­گذاری در صندوق، از خرید مسکن انصراف می­ دهند.

در واقع مطابق با ضوابط و مقررات صندوق پس انداز مسکن یکم تا زمانی که فرد اقدام به دریافت تسهیلات یکم و استفاده از آن برای خرید مسکن نکرده است امتیاز وی برای دریافت این تسهیلات محفوظ خواهد بود و تنها شرط سوخت شدن این امتیاز، استفاده از تسهیلات (دریافت تسهیلات) برای خرید مسکن است.

هر چند در صورت استفاده متقاضیان از انواع دیگر تسهیلات خرید مسکن مانند تسهیلات اوراق، به جهت از بین رفتن شرط خانه اولی بودن، این افراد دیگر قادر به سپرده گذاری و استفاده از تسهیلات یکم نخواهند بود.

امکان دیگر صندوق پس انداز مسکن یکم، وجود امکان جابه جایی تسهیلات از شهری به شهر دیگر است؛ هم اکنون که به واسطه جهش قیمت مسکن در شهر تهران برخی از خانه اولی ها قادر به استفاده از این تسهیلات برای خرید مسکن در شهر تهران نیستند ممکن است برخی تمایل به استفاده از این تسهیلات برای خرید مسکن در سایر شهرهای اطراف را داشته باشند.

در چنین شرایطی نیز این امکان وجود دارد که فرد از تسهیلات خود برای خرید مسکن در شهر دیگری استفاده کند؛ البته این بار رقم تسهیلات مطابق با سقف های تعیین شده برای پرداخت تسهیلات در شهری خواهد بود که سقف کمتری از تسهیلات به متقاضیان آن شهر تعلق می گیرد. به طور کلی در صورت تمایل خانه اولی ها به خرید مسکن در شهری غیر از شهر محل سپرده گذاری سقف تسهیلات براساس ضوابط تسهیلات در شهری به وی پرداخت می شود که سقف تسهیلات تعیین شده برای آن کمتر از شهر دیگر باشد. ضوابط پرداخت تسهیلات یکم در این حالت به گونه­ ای است که در جریان انتقال فرد سپرده­ گذار از شهر محل سپرده­ گذاری اولیه به شهر محل خرید آپارتمان، سقف کمتر تسهیلات شهر مبداً یا مقصد (هر کدام کمتر است) به وی تعلق می­ گیرد. به عنوان مثال، چنانچه یک خانه اولی، در تهران سپرده­ گذاری کند و بخواهد در یک شهر کوچک صاحب خانه شود، سقف تسهیلات مربوط به شهرهای کوچک به وی تعلق می­ گیرد. از طرفی، اگر یک خانه اولی در یک شهر کوچک سپرده­ گذاری کند و بخواهد در تهران صاحب مسکن شود، در این حالت نیز سقف ریالی تسهیلات یکم مربوط به شهرهای کوچک به وی تعلق می گیرد.