تولید نشاسته پلیمری در سال جاری

مسعود کمبرانی در آستانه سی و هشتمین سالگرد تاسیس جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درباره فعالیت‌های این پژوهشکده در حوزه بیوتکنولوژی و صنایع غذایی گفت: در حال انجام فعالیت برای تولید نشاسته پلیمری هستیم، این نشاسته ماده‌ای است که در گل حفاری از آن استفاده می‌شود و در حال حاضر در داخل کشور تولید کننده‌ای برای این محصول با کیفیت مورد نیاز صنعت نفت نداریم.

وی با بیان اینکه تولید این محصول در راستای رفع نیازهای صنعت نفت است، اظهار کرد: ما برای تولید این محصول با جهاد استان اردبیل آغاز به همکاری کرده‌ایم. زیرا در استان اردبیل مقدار سطح زیر کشت سیب‌زمینی بسیار بالا است و از مجموع تولیدات سیب‌زمینی، سالانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن سیب‌زمینی درجه سه تولید می‌شود. ما قصد داریم نشاسته این سیب‌زمینی را به نشاسته حفاری تبدیل کنیم. تقریبا تحقیقات تمام شده و همکاری‌ها و توافقات با استانداری اردبیل توسط جهاد دانشگاهی استان اردبیل انجام شده است تا با توجه به ارزش افزوده‌ بالایی که این محصول دارد، در جهاد دانشگاهی استان اردبیل واحدی برای استفاده از این نشاسته و تبدیل آن به نشاسته حفاری احداث شود.

رئیس پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی از تبدیل نشاسته سیب‌زمینی به نشاسته حفاری در سال ۹۷ خبر داد و گفت: امیدواریم یکی از موادی که صنعت نفت به آن نیاز دارد در سال ۹۷ تامین شود.

کمبرانی با بیان‌ اینکه نشاسته‌هایی که در حال حاضر توسط شرکت‌های داخلی عرضه می‌شوند کیفیت لازم را برای سیستم حفاری ندارند، افزود: در حال حاضر مقدار زیادی از این ماده از خارج کشور تهیه می‌شود و در مواردی هم که به استفاده از این محصول نیاز است ولی امکان واردات آن از خارج از کشور فراهم نیست، برای حفاری مجبور می‌شوند از نشاسته‌هایی که کیفیت لازم را ندارد استفاده کنند. چند شرکت در داخل کشور این نشاسته‌ها را با کیفیت پایین‌تر تولید می‌کنند اما کیفیت نشاسته آن‌ها برای سیستم حفاری جوابگو نیست، اما ما تاییدیه تولید آن را گرفته‌ایم تا بتوانیم این محصول را در ایران تولید کنیم.

کاهش ۴۰ درصدی تبخیر آب با برج‌های خنک‌کن‌ هیبریدی

وی در خصوص فعالیت‌های این پژوهشکده در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: ما در پژوهشکده گروهی با عنوان آب و انرژی داریم که عمده فعالیت‌ آن‌ها بهینه‌سازی مصرف آب و انرژی در صنعت است.

رئیس پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی از دستیابی به تکنولوژی برج‌های خنک‌کن هیبریدی توسط گروه پژوهشی آب و انرژی این پژوهشکده خبر داد و گفت: پژوهشگران این گروه با استفاده از انرژی خورشیدی و انرژی گرمایی توانستند برج‌های خنک کن هیبریدی را طراحی کنند که حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد میزان آب تبخیری با استفاده از این نوع خنک‌کن‌ کم می‌شود.

کمبرانی با اشاره به اینکه این طرح با بودجه معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی اجرا شده است یادآور شد: این طرح ثبت اختراع شده و طرح داخلی جهاد دانشگاهی محسوب می‌شود و  دنبال معرفی آن در سال جاری هستیم. امیدواریم با توجه به وضعیت انرژی و آب کشور، جایگاه خوبی پیدا کند و صنایع از آن استقبال کنند.

احداث کارخانه تولید کاتالیست HDS با ظرفیت یک تن در روز

وی کاتالیزورها را از دیگر محصولات این پژوهشکده عنوان کرد و گفت: اخیرا قرارداد احداث کارخانه تولید کاتالیست HDS با ظرفیت یک تن در روز را با سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) منعقد کرده‌ایم و کارهای اجرایی این قرارداد تا پایان امسال انجام می‌شود.

رئیس پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه این محصول یکی از نیازهای صنعت نفت و پالایشگاه‌ها را برطرف می‌کند، درباره جزئیات این قرارداد توضیح داد: طبق این قرارداد هیدوژن زدایی از نفتا را با استفاده از ماده بوهمیت تولیدی در کارخانه آذرشهر آغاز می‌کنیم. دانش فنی و ماده اولیه آن داخلی است و می‌توان گفت در این کاتالیست هیچ ماده خارجی‌ای به کار نرفته و کاملا بومی است.

کمبرانی با بیان اینکه عمده فعالیت‌های پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی به عنوان بزرگترین مرکز تخصصی شیمی و مهندسی شیمی در جهاد دانشگاهی در زمینه نفت، گاز و پتروشیمی است، گفت: از بزرگترین مشتریان ما می‌توان به صنایع نفت، گاز و پتروشیمی اشاره کرد.

وی ادامه داد:‌ البته بازار در چند سال اخیر کمی راکد بوده و به دلایل مختلفی مشتریان کمتر شده‌اند. اما بیشتر همکاری ما با صنایع نفت، گاز و پتروشیمی در حوزه تولید مواد شیمیایی مورد نیاز در صنعت نفت است. از جمله محصولات ما، مواد تعلیق شکن صنایع نفت خام است که پرمصرف‌ترین ماده شیمیایی صنعت نفت محسوب می‌شود و در نمک‌زدایی از نفت خام کاربرد دارد.

تولید افزایه‌های سیمان حفاری با دانش فنی بومی

رئیس پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی افزود: از جمله مواد دیگری که در این پژوهشکده تولید کرده‌ایم افزایه‌های سیمان حفاری است، این افزایه‌ها به سیمان اضافه می‌شود تا سیمان مشخصات لازم را برای اینکه در دیواره چاه قرار بگیرد و کاربرد داشته باشد، پیدا کند. ما تولید کننده پنج افزایه هستیم، دانش‌فنی آن را به دست آورده‌ایم و سالانه حدودا پنج الی شش میلیارد از این محصولات را به شرکت‌های مصرف کننده از جمله شرکت نفت می‌فروشیم.

کمبرانی یادآور شد: البته مصرف این مواد بسیار بیشتر از این رقم است و شرکت‌های مختلفی آن را تامین می‌کنند، اما این شرکت‌ها فرمولاسیون آن را عمدتا از خارج از کشور وارد می‌کنند. درحالی که ما خودمان تولید کننده هستیم و دانش فنی آن را با طرح‌های پژوهشی که با صنعت نفت داشتیم به دست آورده‌ایم و الان هم به خودشان می‌فروشیم.

کمبرانی درباره دیگر دستاوردهای این پژوهشکده اظهار کرد: یکی از خدمات تخصصی‌ای که به شرکت نفت ارائه می دهیم، بحث آنالیز و تست کارایی مواد شیمیایی مصرفی آن‌ها مثل مواد ضد رسوب و مواد آنتی باکتریال است. این مواد را در آزمایشگاه مواد تخصصی ای که داریم آنالیز و بررسی کردیم و در سال ۹۶ تاییدیه آزمایشگاه را از شرکت نفت فلات قاره ایران گرفتیم و در حال حاضر تست کارایی این مواد را انجام می‌دهیم.

همکاری با پژوهشکده گیاهان دارویی برای تولید دارو

وی در خصوص فعالیت‌های این پژوهشکده در حوزه مواد موثره گیاهان دارویی توضیح داد: پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی یک مرکز عصاره گیری مشترک با پژوهشکده گیاهان دارویی دارد که ما در این مرکز عصاره گیری مایع و خشک از انواع گیاهان را انجام می‌دهیم. عصاره‌های تولیدی‌مان نیز بیشتر در حوزه داروهای انسانی است.

رئیس پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه در این مرکز عرق‌گیری از گیاهان نیز انجام می‌شود گفت: ما در این حوزه به صورت مشترک با پژوهشکده گیاهان دارویی کار می‌کنیم و عصاره‌ها، اسانس‌ها و موادی که اینجا تولید می‌شود برای تبدیل شدن به دارو به پژوهشکده گیاهان دارویی تحویل داده می‌شود و آن‌ها این محصولات را به دارو تبدیل می‌کنند. یعنی ماده اولیه توسط ما و محصول نهایی توسط آن‌ها تولید می‌شود.

شرکت‌ها از هزینه در بخش پژوهش فراری‌اند

وی درباره مهم‌ترین مشکلات پژوهش در کشور تصریح کرد: در ایران بزرگترین مشکلی که در حوزه پژوهش وجود دارد این است که ما هیچوقت پژوهش را سرمایه‌گذاری حساب نکردیم و همیشه پژوهش را هزینه محسوب کردیم و بودجه‌ای هم که قرار است از شرکت‌های دولتی در جهت هزینه‌های پژوهشی تامین شود، معمولا در آخرین مرحله از تامین بودجه قرار دارد و همیشه از آن فراری هستند.

رئیس پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی ادامه داد: پژوهش در اولویت قرار ندارد و در سه چهار سال اخیر در صنعت کشور، به خصوص صنعت نفت تقریبا بودجه پژوهشی نداشتیم. بودجه پژوهشی در این زمینه را تامین نکردند و همین باعث شده که پژوهش‌ها در کشور بسیار کم‌رونق شود و نتوانیم کار کنیم. در چنین شرایطی بروزرسانی بسیار سخت می‌شود. هر چند جهاد دانشگاهی چون درآمد داخلی دارد، بخشی از درآمدش را به پژوهش اختصاص داده و طرح‌ها را به صورت داخلی انجام می‌دهد.

عدم ثبات قیمت‌ها در بازار، چالش جدی صنایع

 کمبرانی در پایان افزود: یکی دیگر از مشکلاتی که همه صنایع در کشور با آن روبه‌رو هستند، بحث نقدینگی است. اوضاع نقدینگی بسیار خراب شده و بانک‌ها وام نمی‌دهند. عدم ثبات قیمت‌ها در بازار نیز از دیگر مشکلات اعظمی است که در یک سال اخیر در سطح کشور به‌وجود آمده است. شرکت‌ها به ما مواد نمی‌فروشند و ما نیز نمی‌توانیم محصول بفروشیم، زیرا مشکلاتی که در تعیین قیمت‌ها وجود دارد بسیار سیستم را اذیت می‌کند، رکودی هم که در بازار تولید به وجود آمده، فروش ما را کم و ما و بسیاری از شرکت‌ها را دچار مشکل کرده است.