آشنایی با آزمایش های غربالگری سه ماهه اول بارداری

تست بارداری خانگی شما مثبت شده و لازم است که یک وقت برای ملاقات با پزشک بگیرید. اگر هنوز پزشک مورد نظر خود را پیدا نکرده‌اید، باید در هر صورت به یک پزشک زنان مراجعه کنید تا مراقبت‌های بارداری را شروع کنید. جلسات ویزیت در سه ماهۀ اول بسیار شبیه هم است و پزشک به بررسی وضعیت عمومی شما خواهد پرداخت و آزمایش‌هایی را برای شما تجویز خواهد کرد. در این مطلب با ‌اتفاق‌هایی که در جلسات ویزیت پزشک در سه ماهۀ اول رخ خواهد داد، بیشتر آشنا ‌خواهید شد.

 

اگرچه بهتر است به محض مثبت شدن نتیجۀ بارداری به پزشک مراجعه کنید، اما معمولاً زنان بعد از گذشت یک تا دو ماه از بارداری متوجه آن می‌شوند. به محض تشخیص احتمال بارداری یا اگر نتیجۀ آزمایش خانگی شما مثبت شد، بهتر است در فاصله هفته‌های شش تا ۱۰ برای انجام اولین ملاقات با پزشک برای شروع مراقبت‌های هفته به هفته بارداری برنامه‌ریزی کنید. در اولین جلسه، پزشک ممکن است ابتدا برای تأیید حاملگی، آزمایش‌های خون برای شما تجویز کند. در صورت تأیید باردار بودن شما، پزشک با پرسیدن سوال‌هایی اقدام به تعیین سن بارداری، زمان زایمان و در نهایت تکمیل پروندۀ سلامتتان خواهد کرد. سوال‌هایی که پزشک برای تکمیل پروندۀ بهداشتی مادر می‌پرسد ممکن است ‌شامل موارد زیر باشد:

 

سوال‌هایی در مورد سلامت و بهداشت زنان: پزشک در مورد نظم و طول دورۀ عادت ماهانه و اولین روز آخرین عادت ماهانه از شما می‌پرسد. همچنین در مورد عفونت‌ها یا بیماری‌های آمیزشی احتمالی و همچنین جزئیات بارداری‌های پیشین مادر سوال‌هایی می‌کند.

 

سوابق پزشکی و بیماری‌های مزمن: پزشک برای تکمیل پروندۀ سلامت مادر در مورد بیماری‌های مزمنی که مادر ممکن است به آنها مبتلا باشد مانند دیابت یا فشار خون و روش‌های درمان قبلی می‌پرسد. همچنین سابقۀ جراحی یا بستری شدن در بیمارستان یا حساسیت‌های دارویی مادر را از او خواهد پرسید.

 

سبک زندگی مادر: برای اطلاع از سبک زندگی مادر و خطرهای احتمالی مرتبط با آن سوال‌هایی را در مورد مصرف دخانیات، الکل و مواد مخدر می‌کند. همچنین ممکن است در مورد سابقۀ وجود آزار جنسی در گذشته یا خشونت خانگی از مادر سوال کند. بهتر است صادقانه به سوال‌های پزشک پاسخ بدهید تا او بتواند بهترین راهکارها را برای سلامت بارداری شما انجام دهد.

 

سوابق پزشکی خانوادگی: از آنجا که برخی از مشکل‌ها می‌تواند ارثی باشد، لازم است پزشک اطلاعاتی در مورد سوابق مشکلات پزشکی خانوادۀ شما را در اختیار داشته باشد. اگر سابقۀ سقط، تولد نوزاد با نقص‌های ژنتیک یا زایمان زودرس در خانواده دارید، به پزشک اطلاع دهید. همچنین در صورت وجود سابقۀ بیماری مزمن مانند دیابت در خانواده، لازم است پزشک بداند و آن را در پروندۀ سلامت شما ثبت کند.

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پزشک در اولین جلسه با معاینۀ مادر وضعیت تیروئید، ریه، پستان، سلامت دهان و دندان شما را بررسی خواهد کرد. همچنین با معاینۀ واژن و لگن، وضعیت سلامت مادر را تحت نظر قرار می‌دهد. در ادامه پزشک فشار خون، قد و وزن مادر را اندازه می‌گیرد و نمایۀ تودۀ بدنی یا همان BMI مادر را مشخص می‌کند. پزشک ممکن است از اولین جلسه‌، مصرف برخی از مکمل‌ها به خصوص فولیک اسید را برای مادر تجویز کند. مادر باردار باید هر روز، دُز مشخصی فولیک اسید مصرف کند. در انتهای جلسۀ اول، معمولاً پزشک در مورد سایر جلسه‌ها و کارها و روش‌هایی که برای مراقبت از بارداری شما انجام خواهد داد به شما توضیح می‌دهد. همچنین ممکن است آزمایش‌های تکمیلی برای بررسی میزان ایمنی بدن شما و همچنین بررسی سلامتتان درخواست کند تا در جلسات بعدی نتایج آنها بررسی شود.

 

معاینات و آزمایش‌های سه ماهۀ اول بارداری

 

در سه ماهۀ اول بهتر است مادر هر ماه، حداقل یک ملاقات با پزشک داشته باشد. در این جلسات، پزشک آزمایش‌هایی را بررسی می‌کند که در ملاقات‌های قبلی درخواست داده است و تصمیم‌های لازم را خواهد گرفت. آزمایش‌هایی که پزشک ممکن است در سه ماهۀ اول برای شما لازم بداند شامل موارد زیر است:

 

آزمایش خون: پرشک در اولین جلسۀ معاینات بارداری، احتمالاً یک آزمایش خون کامل برای شما درخواست خواهد کرد. نتایج این آزمایش خون می‌تواند به پزشک در بررسی وضعیت سلامت شما کمک زیادی کند. پزشک معمولاً در این آزمایش خون، گروه خونی، Rh خون و وضعیت آنتی‌بادی‌های Rh را بررسی می‌کند. همچنین آزمایش خون کامل CBC به پزشک در بررسی کم‌خونی یا عفونت احتمالی در بدن شما کمک خواهد کرد. پزشک ممکن است در آزمایش خون، تقاضای بررسی میزان ایمنی بدن شما نسبت به بیماری‌ای مانند سرخجه و هپاتیت B را درخواست کند. ‌اگر شما روابط جنسی پرخطر داشته‌اید، پزشک می‌تواند در این آزمایش خون، وجود بیماری‌های آمیزشی مانند هپاتیت یا HIV را بررسی کند. همچنین آزمایش قند خون ناشتا می‌تواند به پزشک اطلاعاتی در مورد وضعیت قند خون شما بدهد. اگر شما سابقۀ دیابت داشته باشید یا پره‌دیابتیک باشید، پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی و دارو برایتان تجویز کند.

 

آزمایش ادرار: پزشک برای بررسی وضعیت سلامت و یافت هر نوع عفونت مجاری ادرار به شما آزمایش کامل ادرار شامل آنالیز و کشت ادرار خواهد داد. پزشک وجود خون، پروتئین و قند در ادرار شما را بررسی خواهد کرد و در صورت وجود قند در ادرار شما، کارهای لازم برای تشخیص دیابت را انجام خواهد داد.

 

آزمایش‌های غربالگری: پزشک معمولاً در اولین جلسات معاینۀ پیش از بارداری با شما در مورد آزمایش‌های غربالگری و به طور مشخص غربالگری سه ماهۀ اول صحبت خواهد کرد. آزمایش‌های غربالگری برای تشخیص نقص‌های مادرزادی جنین و اختلالات کروموزمی او استفاده می‌شود. انجام آزمایش‌های غربالگری به پزشک و شما کمک می‌کند تا در صورت وجود هر نوع نقص مادرزادی بتوانید تصمیم درستی بگیرید.

 

آزمایش‌های غربالگری سه ماهۀ اول می‌تواند احتمال وجود اختلالات کروموزومی در جنین را نشان دهد. این آزمایش‌ها شامل یک سونوگرافی NT که میزان مایع پشت گردن جنین را اندازه‌گیری می‌کند و یک آزمایش خون است که سطح هورمون hCG سطح پروتئین A در پلاسمای مادر را بررسی می‌کند. این آزمایش‌ها معمولاً بین هفته‌‌های ۱۱ تا پایان هفتۀ ۱۳ تجویز می‌شود. آزمایشگاه زنان باردار را در دو گروه کم‌خطر و پرخطر قرار می‌دهد و پزشک با دریافت جواب این غربالگری، در صورت احتمال وجود هر نوع اختلال کروموزومی، ممکن است تقاضای آزمایش‌های تشخیصی بیشتری را بدهد یا ممکن است انجام آزمایش‌های غربالگری سه ماهۀ دوم را به شما توصیه کند و بعد از آن در صورت لزوم آزمایش‌های تشخیصی تجویز شود. به این شکل که اگر نتایج غربالگری شما را در گروه پرخطر قرار دهد، پزشک به احتمال زیاد یکی از آزمایش‌های نمونه‌گیری از پرزهای جفتی یا آمنیوسنتز را برای شما درخواست می‌کند. اگر آزمایش‌های خون غربالگری سه ماهۀ اول، شما را در گروه کم خطر قرار دهد ولی شما سونوگرافی NT را همزمان با این آزمایش‌ها انجام نداده باشید، پزشک غربالگری سه ماهۀ دوم را در فاصلۀ هفته‌های ۱۵ تا ۱۷ برای شما درخواست می‌کند.

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مشاوره در مورد خودمراقبتی در سه ماهۀ اول

 

پزشک احتمالاً در معاینات پزشکی در سه ماهه اول بارداری دربارۀ تغذیۀ صحیح، غذاهایی که نباید بخورید، افزایش وزن، ویتامین‌های لازم برای دوران بارداری و مشکلات شایع در اوایل بارداری، توضیحاتی را به شما خواهد داد و علائم هشداردهنده‌ای را به شما گوشزد خواهد کرد ‌که نیاز به مراجعۀ فوری به پزشک دارد. این توضیحات به شما کمک خواهد کرد که بتوانید نقش مفیدی در مراقبت از سلامت خود وس کودکتان بازی کنید. شما می‌توانید نگرانی‌ها و سوال‌های خود را که در بین هر جلسۀ ویزیت برای شما پیش آمده است، یادداشت کنید و در ملاقات با پزشک از او بپرسید. پزشک به شما کمک خواهد کرد تا از میزان نگرانی‌هایتان کم کنید. او همچنین ممکن است واکسن آنفلوانزا را در صورت شروع فصل پاییز به شما پیشنهاد بدهد.