کاهش خطر اعتیاد سربازان با آموزش مهارت‌های زندگی

خدمت سربازی، دوره ارزشمندی است که بسیاری از پسران جوان کشور از آن بهره‌مند می‌شوند. ولی در این دوره، به دلیل ورود افراد به محیطی که کاملاً ناآشنا است، همواره ترس و دلهره گریبان‌گیر جوانان و خانواده­‌های آن‌ها می‌شود. زندگی نظامی دارای شرایط خاصی است. ازجمله این شرایط می‌توان به باقی ماندن در سرزمین بیگانه، جدا بودن از خانواده و دوستان، سرما، گرما، گرسنگی، بی‌خوابی و سروصدای زیاد اشاره کرد.

قرار گرفتن در چنین شرایط پرفشاری، اغلب عملکرد کلی فرد را تحت تأثیر قرار می­‌دهد. همچنین آموزش­‌های سخت و مداوم، ماموریت­‌های متعدد، فراگیری تخصص‌­های مخاطره‌­آمیز و تحمل فشار برای انجام تکلیف، از دیگر عوامل استرس‌­زای دوران سربازی به شمار می‌­آید. با توجه به این عوامل، متخصصین معتقدند محیط‌­های نظامی به علل مختلفی که ذکر شد، می‌­توانند زمینه‌ساز ایجاد و گرایش مصرف مواد مخدر در افراد به‌منظور فرار از حس‌های تنش‌آمیز باشند.

در این رابطه، پژوهشی توسط محققان دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر و بیمارستان امیرالمؤمنین این شهر انجام شده که در آن، اثربخشی آموزش مهارت­های زندگی بر میزان اعتیاد­پذیری سربازان یگان‌­های نظامی مورد بررسی علمی قرار گرفته است.

برای انجام این پژوهش، محققان از بین تمام سربازان حاضر در پادگان‌­های نظامی بوشهر، 100 نفر را که واجد ملاک­‌های ورود به گروه‌­ها بودند، به روش تصادفی انتخاب کردند. این افراد در دو گروه «آزمایش» و «کنترل» قرار گرفتند. سپس برای گروه آزمایش، آموزش‌هایی در خصوص مهارت­های زندگی ارائه شد. ولی برای گروه کنترل این آموزش‌ها اجرا نشد. سپس هر دو گروه ازلحاظ میزان آمادگی برای مصرف مواد مخدر یا اصطلاحاً اعتیادپذیری مورد ارزیابی قرار گرفتند.

یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که آموزش مهارت‌­های زندگی در کاهش گرایش سربازان نسبت به اعتیاد و مصرف مواد مخدر بسیار مؤثر است.

به گفته عباس رحیمی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی بیمارستان امیرالمؤمنین بوشهر و سایر محققان این مطالعه، «این یافته‌ها حاکی از آن هستند که آموزش مهارت­های زندگی می­‌تواند به‌عنوان یک رویکرد اثرگذار در کاهش احتمال ابتلا به مصرف مواد مخدر توسط سربازان به‌وسیله مراکز مشاوره یگان­‌های نظامی، روان­شناسان و روان­پزشکان مورد استفاده قرار گیرد و از این طریق گام مؤثری در راستای کاهش ابتلای جوانان به این معضل برداشته شود».

گفتنی است این نتایج که می‌توانند به پیاده‌­سازی و افزایش آموزش مهارت‌های زندگی به سربازان کشور برای کاهش اعتیادپذیری و کاهش احتمال ابتلا به مصرف مواد مخدر توسط آن‌ها منجر شوند، در فصل‌نامه علمی پژوهشی ابن‌سینا وابسته به اداره‌ بهداشت‌، امداد و درمان‌ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (ناجا) منتشر شده است.