آمارهای گردشگری سال آینده اصلاح می‌شود؟

ولی تیموری در گفت‌وگو با ایسنا درباره آخرین وضعیت حساب اقماری که در تهیه آن سازمان جهانی جهانگردی نیز به مشارکت گرفته شده است، توضیح داد: جلسات فشرده‌ای با مرکز ملی آمار و بانک مرکزی داشته‌ایم که براساس مذاکرات صورت گرفته، بخشی از این حساب در سال آینده با همکاری مرکز ملی آمار اجرا می‌شود.  

وی افزود: کلیت کار مشخص است، تعدادی از جدول‌ها و شاخص‌ها آماده شده و شرح خدمات و اقدامات لازم به همراه وظایف هر یک از دستگاه‌ها تعیین شده است. فقط باید قرارداد مربوطه با مرکز ملی آمار به نتیجه برسد که با روند در پیش گرفته شده، کلید کار از ابتدای سال آینده زده می‌شود.

معاون گردشگری بیان کرد: راه سختی در پیش است ولی بخشی از زیرساخت‌ها آماده شده است که امیدواریم کار سال آینده تکمیل شود.

تیموری خلاء حساب اقماری را فقط به ایران محدود ندانست و گفت: حتی کشوری مثل ترکیه که اینقدر طرف مقایسه ایران قرار می‌گیرد، همه جدول‌های حساب اقماری ندارد، این موضوع را اخیرا در جلسه‌ای که با موضوع حساب اقماری در آنکارا برگزار شد، متوجه شدیم. حساب اقماری مدل ساده‌ای نیست که براحتی به ان دست یابیم، حتما به همکاری مرکز ملی آمار و بانک مرکزی نیاز داریم تا به مرور داده‌ها و شاخص‌های لازم را در جداول حساب اقماری قرار دهیم.

حساب اقماری گردشگری (TSA) روش متداولی برای اندازه گیری سهم مستقیم مصارف گردشگری در یک اقتصاد ملی است. این روش شامل مجموعه‌ای از جداول بهم مرتبط بوده که نشان دهنده اندازه و توزیع اشکال مختلف مصارف گردشگری در هر کشور و سهم آن در تولید ناخالص داخلی درآمدی مالی، اشتعال و شاخص‌های دیگر اقتصاد کلان در یک اقتصاد ملی است. به بیان ساده تر TSA یک حساب مبتنی بر یک جدول یا مجموعه‌ای از جداول است که منابع و مصارف یا تغییرات در دارایی‌ها و بدهی‌ها یا دارایی‌های مالی و بدهی‌های موجود در یک زمان خاص را برای یک بخش معین از زندگی اقتصادی ثبت می کند.

بانک مرکزی سال ١٣٩۶در گزارشی درباره ضرورت و اهمیت تهیه حساب اقماری دریافته است: «درحالی که مفاهیم حساب اقماری در گردشگری نزدیک به سه دهه پیشینه دارد ولی تنها در ابتدای سال ۲۰۰۸ دو سند جامع مشروح از مفاهیم و اطلاعات آماری مورد نیاز برای این حساب (حساب اقماری گردشگری و چارچوب روش شناسی پیشنهاد شده و توصیه‌های بین‌المللی برای آمارهای گردشگری) توسط نهادهای اصلی بین‌المللی اقتصادی و آماری به تصویب رسید.

با توجه به افزایش محبوبیت TSA به عنوان روشی برای برآورد اثرات مستقیم اقتصادی مخارج بازدیدکنندگان در اقتصاد ملی، سازمان جهانی گردشگری حدود یک دهه پیش گزارش داده که ۷۰ کشور از سال ۲۰۰۷ به گسترش TSA پرداخته‌اند.

در صورت دستیابی به این حساب نه تنها مخارج گردشگر ورودی بر حسب محصولات و پایگاه طبقاتی آن‌ها مشخص می‌شود که مخارج گردشگری بومی نیز معلوم خواهد شد. آماری که سال‌هاست تخمینی و براساس برآوردهایی که دقیق نیست و روی ظرفیت سنجی سرمایه‌گذاری‌ها نیز اثر نامطوب داشته است، ارائه می‌شود. همچنین ارزش افزوده ناخالص مستقیم گردشگر داخلی، ارزش افزوده صنایع گردشگری، اشتغال گردشگری و درآمدهای ناخالص مشخص خواهد شد.

در سال های اخیر، سازمان جهانی گردشگری نگرانی عمیق خود را درباره به کارگیری نابه جای واژه "حساب اقماری گردشگری" در مطالعات انجام شده درباره تأثیر اقتصادی گردشگری در هر یک از کشورها ابراز کرده است. سازمان جهانی گردشگری اظهار داشته که انجام برآوردهای غیردقیق و محدود با عنوان "حساب‌های اقماری گردشگری" که از رویکردهای مبتنی بر تعاریف، مفاهیم و ساختار TSA استفاده نکرده باشند، باعث بزرگ‌نمایی سهم گردشگری از تولید ناخالص داخلی می‌شوند. »

در این گزارش بانک مرکزی ـ که خود یک طرف ایجاد حساب اقماری در ایران است‌ـ یادآوری شده است: یکی از دلایلی که هنوز در ایران حساب اقماری گردشگری تهیه و تولید نشده است، همکاری نکردن سازمان‌های متولی بوده است.