اهمیت رزمایش مرکب دریایی به دلیل حضور دو ابر قدرت به نام روسیه و چین است. لذا ترکیب کشورهای شرکت کننده در این رزمایش سه گانه به موازات اتفاقات و تحولاتی که در منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان در ماه های اخیر روی داده باعث شده است که این رزمایش، هم برای خود شرکت کنندگان آن و هم برای دیگر کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای اهمیت بسیار جدی پیدا کند. اما به طور دقیق تر نکته اول در خصوص اهمیت این رزمایش به منطقه برگزاری آن برمی‌گردد. چرا که به عقیده من اهمیت استراتژیک تنگه هرمز و دریای عمان و جایگاه ژئوپلیتیکی این منطقه نزد بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای، رزمایش مرکب دریایی را برای این بازیگران بسیار جدی و پراهمیت کرده است. چرا که تنگه هرمز، دریای عمان و اقیانوس هند از اهمیت راهبردی در سیاست خارجی این کشورها برخوردار است. به هر حال علاوه بر مسئله نقل و انتقال کالا و انرژی، نکته مهم دیگر مسئله سیطره امنیتی بازیگران بر این منطقه است که می تواند دست آن را در تحولات بالاتر ببرد. لذا این منطقه همواره در یک بستر از تنش و بحران به سر برده است.

نکته دوم در رابطه با اهمیت این رزمایش به انحصار شکنی آن باز می گردد. چون برگزاری رزمایش مشترک مرکب دریایی با حضور سه کشور ایران، روسیه و چین در واقع به نوعی انحصار برگزاری انواع رزمایش های نظامی را که به نوعی در اختیار کشورهای غربی بوده است، شکست. در این راستا طی سال‌های اخیر هر رزمایشی که در این منطقه برگزار شده، یک طرف آن با حضور ایالات متحده آمریکا بوده  است و در طرف دیگر آن برخی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس شرکت داشته اند که همسویی جدی با سیاست های کاخ سفید دارند. پس انحصار شکنی که در قالب برگزاری رزمایش مرکب دریایی صورت گرفته اکنون نگرانی جدی در میان مقامات سیاسی و نظامی آمریکایی و برخی از کشورهای منطقه ایجاد کرده است. چراکه این رزمایش حکایت از این دارد که بازیگران جدیدی در منطقه به فکر اجرای طرح ها و برنامه های خود هستند که مواضع و دیدگاه هایی مخالف با آنها دارند.

نکته سوم در خصوص اهمیت رزمایش مرکب دریایی به ابتکار عمل جمهوری اسلامی ایران باز می گردد. چرا که واقعیت این است برگزاری این رزمایش به ابتکار و پایه‌گذاری تهران انجام شد، آن هم در شرایطی که ایالات متحده آمریکا در طول بیش از یک سال و نیم گذشته انواع و اقسام فشارها و تحریم‌ها را علیه تهران به کار بسته است که ایران را در یک انزوا و تنگنای سیاسی و دیپلماتیک قرار داد تا به نوعی جمهوری اسلامی ارتباط خود را با جامعه جهانی از دست دهد. لذا برگزاری این رزمایش با پیشنهاد ایران و مشارکت دو ابرقدرت جهان یعنی روسیه و چین نشان می دهد که تمام تلاش‌های آمریکا برای انزوای ایران شکست خورده است.

از طرف دیگر باید به این نکته نیز اذعان کرد که علاوه بر شکست تمام تلاش‌های آمریکا برای انزوای ایران، اکنون تهران به نقطه ای رسیده که می تواند با برگزاری این دست رزمایش‌ها به صراحت نشان دهد که در حال ایجاد یک پوست اندازی نظامی و امنیتی است که در موقع لزوم می تواند توازن قوا را در منطقه تغییر دهد.

اگرچه در در پاسخ به سوال قبلی شما از اهمیت بالای برگزاری این رزمایش مشترک سخن گفتم، اما باید این نکته را هم یادآور بود که برگزاری این رزمایش با اهمیت لزوماً به معنای شکل‌گیری یک بلوک جدید نظامی و امنیتی در منطقه با حضور چین، روسیه و ایران نیست. چرا که اساساً در شرایط فعلی هیچ کدام از کشورهای مشارکت کننده در این رزمایش به دنبال ایجاد یک بلوک نظامی و امنیتی در منطقه نیستند. اما در عین حال باید اذعان کرد که تهران، پکن و مسکو شدیدا متمایل هستند که توان، ظرفیت و استعداد نظامی و امنیتی خود را در قالب یک رزمایش مشترک به رخ بازیگران مقابل بکشند تا از این طریق بتوانند به یک موازنه قوا در این منطقه حساس دست پیدا کنند.

 به بیان دیگر اکنون تهران، مسکو و پکن با برگزاری این رزمایش سعی دارند به ایالات متحده آمریکا، برخی از کشورهای اروپایی و تعدادی از بازیگران عربی حاشیه خلیج فارس این نکته را یادآور شوند که از این پس برای ارزیابی تحولات منطقه و در ادامه اجرای هر گونه برنامه و طرحی باید ظرفیت بالای نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران، روسیه و چین را نیز در کنار دیگر پارامترها و عوامل مورد ارزیابی قرار دهند. با وجود تمام این نکات باز هم تکرار می کنم که ایران، چین و روسیه به دنبال ایجاد بلوک نظامی در قالب برگزاری رزمایش نیستند. اما در عین حال شاهد افزایش میزان هماهنگی و همکاری های نظامی میان این سه کشور در قالب برگزاری این دست رزمایش‌ها خواهیم بود. کما اینکه قرار است مشابه همین رزمایش در آب های مجاور چین و آب های مجاور روسیه در آینده نزدیک برگزار شود. بنابراین به صورت نوبه ای و چرخشی برگزاری این دست رزمایش ها توان پاسخ گویی و توان توازن قوای نظامی و امنیتی تهران، مسکو و پکن را افزایش خواهد داد.

انرژی ایالات متحده آمریکا پکن جهان مسکو