عرضه نفت خام در بورس انرژی الزام قانونی دارد

 دکتر سید علی حسینی مدیرعامل بورس انرژی ایران در نشست خبری که در نمایشگاه بین المللی بورس بانک و بیمه برگزار شده بود ضمن اعلام این مطلب گفت: بورس انرژی در بخش خرید و تقاضای محصول مشکلی ندارد اما در بخش عرضه دو گروه عرضه کننده داریم؛ یکی شرکت های خصوصی و دیگر شرکت ملی نفت به عنوان عرضه کننده دولتی است که شرایط ورود برخی از کالاها در بورس انرژی را دراختیاردارد.

وی در پاسخ به سوال خبرنگاری که آیا مناسبات بین المللی می تواند مانع حضور نفت خام در بورس انرژی شود گفت:‌ بعضی از فرآورده هایی مانند نفت سفید و یا نفت کوره و همچنین نفت خام عمدتا بازار صادراتی دارند. مناسبات بین المللی می‌تواند در فروش آنها در بورس انرژی تاثیر گذارباشد. به عبارت دیگر به دلیل معاملات ارزی و نقل و انتقالات عرضه نفت خام درحجم بالا می تواند مانعی برای عرضه نفت خام در بورس انرژی باشد. اما بورس انرژی با مذاکراتی که با بانک های عامل انجام داده این موضوع قابل حل است. درواقع مسئله اصلی این است که باید در بدنه دولت و وزارت نفت به خصوص نسبت به اجرای ماده ۴ قانون برنامه ششم دولت عرضه نفت خام در بورس انرژی عملیاتی کند و این کار با ابزارها و مهندسی مالی نقش مثبت خود را دربازار به خوبی نشان می‌دهد.

به گفته حسینی این موضوع می تواند در شروع سال جدید به خوبی عملیاتی شود و فرصتی  است تا با پی گیری ها انجام آن سرعت بخشد.

آیا عرضه نفت خام در بورس انرژی در کمیسیون انرژی دولت منتفی شده است؟

حسینی در پاسخ به سوال خبرنگاری نیز که آیا عرضه نفت خام در بورس انرژی در کمیسیون انرژی دولت منتفی شده است؟ گفت:‌ آن عدم موافقت دولت برای عرضه نفت خام در بورس انرژی نبود بلکه این موضوع مربوط به پیشنها ما مبنی بر نقل و انتقالات وجوه در شرکت سپرده گذاری مرکزی مربوط به سازمان بورس بود که دولت آن را تایید نکرد.

وی در ادامه تشریح کرد: سازوکار قانونی برای تسویه معاملات صادراتی و ارزی نفت خام به این شکل است که باید از طریق بانک مرکزی ارز حاصل از فروش به حساب خزانه داری کل واریز شود. لذا ما به اتفاق وزارت نفت و وزارت اقتصاد به هیات دولت پیشنهاد دادیم تا ازامکانات شرکت سپرده گذاری مرکزی برای تسویه وجوه استفاده کنیم. این موضوع  در کمیسیون اقتصادی فرعی و اصلی دولت مصوب شد اما هیات دولت بنا برمقطع زمانی خاص با این مسئله موافقت نکرد. بنابراین دولت با عرضه نفت در بورس انرژی موافق است چون این موضوع یک الزام قانونی است.

حسینی گفت:‌ در توسعه صادرات نفتی باید از پتانسیل بورس انرژی به عنوان فضای جذب خریداران خارجی در معاملات استفاده کنیم. کشور ما به لحاظ نفتی و فراورده های آن یک نام و برند در دنیاست و در این زمینه تقاضا بسیار زیاد داریم اما مشکل ما عرضه است. عرضه محصولاتی که در انحصار دولت است. در غیر این صورت تمامی پالایشگاه های غیردولتی ما حداکثر استفاده را از ظرفیت بورس انرژی انجام می دهند و روز به بروز تعداد کالاهایی که توسط بورس انرژی از سوی پالایشگاه ها پذیرش می شود در حال افزایش است.

وی به تغییر مدیران جدید در بدنه دولتی وزارت نفت اشاره کرد و گفت:‌با تغییر مدیریت در شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی و عزم و اراده این مدیر باعث شد هفته گذشته بورس انرژی ۱۰ فراورده را از یک پالایشگاه دولتی یعنی پالایشگاه نفت آبادان پذیرش کند که این نشان از تغییر فرهنگ مدیران به بازار محور بودن فروش محصولات خود و شفافیت عرضه است.  

وی ضمن اشاره به اهمیت بورس انرژی در دیگر کشورها گفت: ما در شرایطی کار می‌کنیم که کشورهای همسایه و رقیب ما به شدت از سازوکار بورس انرژی استفاده می کنند. برای مثال شرکت بازرگانی بین الملل نفت عراق از چند ماه پیش نفت خام خود را در بورس دوبی شروع کرده وقیمت های کشف شده در این بازار حتی بالای ۳ دلار بیشتراز قیمتی است که خود شرکت در معاملات مبتنی بر مذاکره داشت . یعنی ما نیز می توانیم با استفاده از سازوکار بازار در کنار شفافیت که یکی از نیازهای روز بازار است حتی به افزایش قیمت معاملاتی هم برسیم.

وی در ادامه به کشور چین اشاره کرد و گفت:  بورس شانگهای معاملات آتی نفت خام خود را شروع کرده است یعنی چین در یک طرح ۵ ساله در نظر دارد در قیمت‌ها تاثیر گذارد زیرا چین بزرگ ترین مصرف کننده انرژی در دنیا است و سعی دارد روی قیمت گذاری انرژی هم موثر باشد تا متضرر نشود. در حالیکه کشور ما با سابقه دیرینه‌ای که در نفت دارد و همچنین بالاترین ذخایر نفتی جهان، لازم است که اگر مدیران به دنبال ارتقا شفافیت مالی و تخصیص منابع بهینه هستند باید هر چه بیشتر از سازوکار بازار محور استفاده کنند.

حسینی در بخش دیگری از صحبت های خود به فروش محصولات به خریداران خارجی گفت: خوشبختانه امکان صادرات تمامی فرآورده هایی که ما در بورس انرژی عرضه می کنیم برای خریداران داخلی و خارجی وجود دارد یعنی ما هیچ گونه محدودیتی برای خریداران خارجی نداریم و تاکنون محصولات انرژی ما به ۱۳ کشور صادر شده و این کشورها متنوع هستند. کشورهای همسایه و کشورهایی در آسیای جنوب شرقی مقاصد بورس انرژی هستند. در حقیقت در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ حدود ۶۰ درصد خریداران خارجی در بورس انرژی افزایش پیدا کرده و همچنان این پتانسیل افزایش صادراتی وجود دارد.

مذاکراتی برای عرضه گاز در بورس انرژی انجام خواهیم داد

مدیرعامل بورس انرژی گفت:‌ما یک طرح پیشنهادی برای راه اندازی بازار گاز در بورس انرژی مطرح کردیم. گاز طبیعی گازی که برای خوراک پتروشیمی ها به عنوان سوخت استفاده می شود. در این رابطه در بورس انرژی می توانیم سازوکار معاملاتی مشابه برق را در بورس گاز داشته باشیم. چون گاز در داخل شبکه جریان دارد و کالایی نیست که بتوان ذخیره کرد و محدودیت انتقال دارد. اما ورود آن به این بازار شدنی است لذا پیشنهاداتی را  به شرکت ملی گاز دادیم و در سال ۹۷ در حال نشست با مدیران شرکت ملی گاز هستیم و امیدواریم با کمک آن ها بتوانیم حداقل فازمطالعاتی ان را پیش ببریم.

بنزین در بورس انرژی پذیرش شده است

حسینی اظهار داشت:‌ بنزین در بورس انرژی پذیرش شده است و بر اساس پذیرش و شرایط برای تولید بنزین ستاره خلیج فارس، نزدیک به ۴ هزار میلیارد ریال اوراق سلف موازی برای تامین مالی این شرکت منتشر کردیم. همچنین فراورده های ستاره خلیج فارس مانند نفت مایع و ... را هم پذیرش کردیم به محض اینکه شرکت ستاره خلیج فارس اراده کند ظرف دو روزعرضه بنزین را در بورس شروع خواهیم کرد.