ترامپ آتش جنگ تجاری جهانی را جرقه زد

روزنامه فاینانشیال تایمز در گزارشی با این مقدمه نوشت: اعلام تعرفه‌های ۲۵ درصدی جهانی برای واردات فولاد و تعرفه ۱۰ درصدی برای واردات آلومینیوم از سوی رییس جمهور آمریکا برای یک دوره نامحدود، اقدام کم سابقه‌ای در سیستم تجارت جهانی به شمار می‌رود.

با این‌همه ترامپ خیلی راحت اعلام کرده نسبت به تبعات این اقدامات نگرانی ندارد. رییس جمهور آمریکا در پیامی در توییتر نوشت: جنگ‌های تجاری خوب بوده و بردن آنها راحت است. وی چند ساعت بعد تهدید کرد مالیات‌های نامعلومی را برای واردات به آمریکا اضافه خواهد کرد.

تعرفه‌های پیشنهادی برای فولاد از بسیاری از تعرفه‌های ضد دامپینگی که محصولات فولادی خاص را در دولت‌های بوش و اوباما هدف می‌گرفت از نظر گستردگی، مدت و توجیه‌شان متفاوت هستند. هریک از این موارد نگران‌کننده بوده و تاثیر آن به طور کلی اقتصاد آمریکا و احیای جهانی را تهدید می‌کند.

این تعرفه‌ها از توصیه‌های وزارت بازرگانی که برآورد کرده بود یک مالیات جهانی اندک، واردات فولاد را ۳۷ درصد و آلومینیوم را ۱۳ درصد کاهش خواهد داد، فراتر می‌رود. این تعرفه‌ها که حدود دو درصد از واردات کالاهای آمریکا را پوشش می‌دهد، بسیار فراتر از تعرفه‌های واردات ماشین لباسشویی و پنل‌های خورشیدی هستند که در ژانویه از سوی دولت آمریکا اعلام شدند. در چنین ابعادی تعجب ندارد که چین، کانادا و اتحادیه اروپا از تلافی صحبت کردند.

بازندگان افزایش تعرفه‌ها، مصرف‌کنندگان فولاد در آمریکا از جمله شرکت‌های تولیدکننده سلاح برای حمایت از امنیت آمریکا و کارمندان آنها خواهند بود که شمارشان بسیار بیشتر از ۸۰ هزار کارگر فولادسازی است که از تدابیر حمایتی اخیر دولت بهره‌مند می‌شوند. اشتیاق عمومی برای احیای زیرساخت آمریکا اکنون هزینه‌ بیشتری خواهد داشت و هزاران شغل آمریکایی با تدابیر حمایتی که در صنایع دیگر اعلام شده‌اند، در معرض خطر قرار گرفته‌اند. وعده رییس جمهور آمریکا برای حفظ این تعرفه‌ها به مدت طولانی به هزینه‌های مذکور اضافه می‌کند. قانون سال ۱۹۶۸ که این تعرفه‌ها بر مبنای آن استوار هستند نظارت چندان و بازبینی را طلب نمی‌کند. سایر کشورها ممکن است اجازه پیدا کنند تا درخواست معافیت کنند اما این مساله هنوز مشخص نیست.

ممکن است که ترامپ از لفاظی خود عقب‌ نشینی کند، اما این تعرفه‌ها منافع استراتژیک آمریکا را تضعیف خواهند کرد. به جای این‌که این تعرفه‌ها به هدف اصلی که چین است، اصابت کند این متحدان آمریکا از جمله کانادا، کره جنوبی و آلمان خواهند بود که به شدت لطمه خواهند دید.

ترامپ با برانگیختن امنیت ملی به عنوان دلیل موانع تجاری جدید، از خط قرمز سیستم تجارت بین‌المللی عبور کرده است. اگر این تدابیر در سازمان جهانی تجارت به چالش کشیده شوند و قابل قبول به نظر برسند، هر کشوری قادر خواهد بود برای حمایت از صنایع مورد نظر خود به امنیت ملی استناد کند. دولت ترامپ وسوسه شده تا سازمان جهانی تجارت را نادیده گرفته و مبنای تجارت بین‌الملل را تضعیف کنند. آمریکا با نادیده گرفتن احکام جدید سازمان جهانی تجارت در حال حاضر نیز توانایی حکمیت این نهاد را تحلیل برده است.

پیش از این‌که پیامدهای جدی در سازمان جهانی تجارت آشکار شود، اقدام رییس جمهور آمریکا قطعا تلافی سایر کشورها و تهدید برای تبدیل شدن این تنش به یک جنگ تجاری تمام عیار را برخواهد انگیخت. دولت ترامپ اعلام کرده سال ۲۰۱۸، سالی خواهد بود که تمام قوای تجاری خود را به کار خواهد گرفت. امید می‌رود که این سخن بلوف باشد با این حال رییس جمهور آمریکا با آتش بازی می‌کند و تلفات این آتش‌بازی در داخل کشورش همانند خارج از آمریکا ملموس خواهد بود.